Bài toán tái thiết sau lũ

Trước thiệt hại quá lớn, Chính phủ quyết định hỗ trợ khẩn cấp TP Huế, Đà Nẵng và Quảng Ngãi 350 tỷ đồng. Ngày 3-11, UBND TP Đà Nẵng tiếp tục phân bổ thêm 210 tỷ đồng cho 72 phường, xã để khôi phục hạ tầng thiết yếu. Nhiều tỉnh thành đã triển khai Chương trình hướng về miền Trung thân yêu. Các tờ báo lớn ở phía Nam như Báo Sài Gòn Giải Phóng, Phụ Nữ TPHCM, Người Lao Động, Tuổi Trẻ… cũng đồng loạt phát động chương trình ủng hộ đồng bào vùng lũ.

Khi cơn lũ từ cuối tháng 10 chưa dứt, bão số 13 đang chực chờ ngoài Biển Đông, miền Trung lại đứng trước bài toán khó: Làm sao để những ngọn đồi no nước không tiếp tục chảy? Làm sao để những căn nhà vùng trũng không còn bị nhấn chìm? Làm sao để những tuyến đường huyết mạch thôi cảnh hễ cứ mưa là tê liệt? Những câu hỏi đó không thể chỉ trông chờ vào lòng dân, mà cần lời giải từ tầm nhìn chiến lược của Nhà nước.

Miền Trung có địa hình dốc, khí hậu khắc nghiệt, do vậy, để đối phó với thiên tai vùng đất này thay đổi tư duy từ quy hoạch dân cư, hạ tầng giao thông, sinh kế bền vững, phục hồi rừng đầu nguồn và ứng dụng khoa học - công nghệ.

Nhìn ra thế giới, nhiều quốc gia có địa hình tương đồng đã thành công trong việc “sống chung với thiên tai” bằng tầm nhìn dài hạn. Nhật Bản, đất nước của động đất, sóng thần, đã biến phòng chống thiên tai thành một ngành công nghiệp, gắn liền với giáo dục cộng đồng và quy hoạch quốc gia. Hàn Quốc sau trận lũ lịch sử năm 1987 đã kiên trì hơn ba thập niên xây dựng hệ thống quản lý lũ tổng hợp, kết nối dữ liệu thủy văn, rừng, giao thông và đô thị trong cùng một nền tảng số.

Hay Thái Lan, sau “đại hồng thủy” năm 2011, đã điều chỉnh quy hoạch vùng Bangkok, chuyển hướng phát triển đô thị cao tầng, tích hợp hồ điều hòa và vùng ngập sinh thái. Những bài học ấy cho thấy, chỉ khi tái thiết được đặt trong chiến lược phát triển tổng thể, dựa trên khoa học và quản trị hiện đại, mới có thể biến rủi ro thành cơ hội.

Đà Nẵng, trung tâm động lực của miền Trung, cần được xem như “nút khởi động tái thiết” trong chiến lược này. Với vị trí trung tâm vùng, hạ tầng tương đối đồng bộ, năng lực quản trị và khoa học - công nghệ cao, Đà Nẵng có thể trở thành trung tâm điều phối, nghiên cứu và triển khai mô hình “phát triển an toàn - thích ứng - bền vững” cho toàn khu vực.

Một tầm nhìn tổng thể, chiến lược và sự hỗ trợ tổng lực không chỉ là cứu trợ sau bão, mà là để xây dựng một miền Trung mới chủ động, vững vàng và bền vững trước thiên tai. Bão lũ rồi sẽ qua, nhưng nếu không có chiến lược, đầu tư đồng bộ, vòng luẩn quẩn “cứu trợ - tái thiết” sẽ còn tiếp diễn.

Đã đến lúc thay vì chỉ “chống chịu”, miền Trung cần được đầu tư để sống chung, biến thách thức của thiên nhiên thành cơ hội phát triển bền vững, để không ai còn những tiếng thở dài sau mỗi mùa mưa lũ.

NGUYÊN KHÔI

Nguồn: https://www.sggp.org.vn/bai-toan-tai-thiet-sau-lu-post821552.html