Băn khoăn cấp xã bổ nhiệm hiệu trưởng, hiệu phó

CÓ PHƯỜNG/XÃ GẦN 30 TRƯỜNG, NƠI CHỈ 2 TRƯỜNG

Sau sáp nhập, TP.HCM trở thành đại đô thị có quy mô trường lớp lớn nhất cả nước với gần 3.000 trường học từ mầm non đến THPT đóng trên địa bàn hành chính của 168 phường, xã, đặc khu. Trong đó có địa phương gần 30 trường công lập; nhưng có xã, phường số trường học chưa bằng 1/10, thậm chí có cấp học không có trường nào.

Chẳng hạn xã Long Hải (bao gồm thị trấn Long Hải, xã Phước Tỉnh và Phước Hưng, thuộc H.Long Đất, Bà Rịa-Vũng Tàu trước đây) là địa phương có nhiều trường công lập nhất của TP.HCM hiện nay, với 29 trường từ mầm non đến THCS (8 trường mầm non, 14 trường tiểu học và 7 trường THCS).

Kế đó là xã Nhà Bè (bao gồm thị trấn Nhà Bè, xã Phú Xuân, Phước Kiển, Phước Lộc, thuộc H.Nhà Bè, TP.HCM trước đây) có 25 trường gồm 9 trường mầm non, 10 trường tiểu học và 6 trường THCS.

- Ảnh 1. — Hiệu trưởng chào đón học sinh lớp 1 vào năm học mới. Sự chênh lệch về số lượng trường học giữa các phường, xã tại TP.HCM khiến quy định bổ nhiệm hiệu trưởng, hiệu phó gặp khó khăn

Tiếp theo là P.Vũng Tàu (bao gồm từ phường 1 đến phường 5 và phường Thắng Nhì, Thắng Tam của TP.Vũng Tàu, Bà Rịa-Vũng Tàu trước đây) có 24 trường, gồm 10 trường mầm non, 8 trường tiểu học và 6 trường THCS.

Cùng có tổng số 21 trường là P.Chánh Hưng (gồm P.Rạch Ông, P.Hưng Phú, P.4 và một phần P.5 của Q.8, TP.HCM trước đây) với 8 trường mầm non, 8 trường tiểu học, 5 trường THCS; xã An Lạc (xã An Lạc, An Lạc A, Bình Trị Đông B thuộc Q.Bình Tân, TP.HCM trước đây) với 9 trường mầm non, 8 trường tiểu học, 4 trường THCS.

Trong số những phường/xã có từ 20 trường trở lên còn có xã Củ Chi (gồm xã Tân Phú Trung, Tân Thông Hội, Phước Vĩnh An, thuộc H.Củ Chi, TP.HCM trước đây); xã Đông Hưng Thuận (bao gồm xã Tân Thới Nhất, Tân Hưng Thuận, Đông Hưng Thuận, thuộc Q.12, TP.HCM trước đây)…

Những địa phương có chưa đến 10 trường học ở 3 bậc học mầm non, tiểu học, THCS là xã An Phú Đông (Q.12 trước đây) có 9 trường; P.Gò Vấp (Q.Gò Vấp cũ), P.Sài Gòn (Q.1 cũ), P.Khánh Hội (Q.4 cũ), P.Phú Thuận (Q.7 cũ) cùng có 6 trường; P.Bình Cơ (TP.Tân Uyên, Bình Dương trước đây) hay xã Hòa Hiệp, đặc khu Côn Đảo (Bà Rịa-Vũng Tàu trước đây) cùng có 5 trường; P.Tân Sơn (Q.Tân Bình trước đây) có 4 trường; P.Tây Thạnh (Q.Tân Phú trước đây) có 3 trường. Xã ít trường học nhất TP.HCM hiện nay là Thạnh An (H.Cần Giờ trước đây), chỉ có 2 trường gồm mầm non và tiểu học.

NHIỀU PHƯỜNG/XÃ KHÔNG CÓ TRƯỜNG THCS

Nếu ghi nhận ở từng cấp học, nhiều phường trên địa bàn TP.HCM chỉ có 1 trường ở mỗi bậc học mầm non, tiểu học, THCS. Chẳng hạn ở bậc mầm non, những phường/xã có 1 trường mầm non là Thới Hòa, Tây Thạnh, Thạnh An.

Đối với bậc tiểu học, các xã Trừ Văn Thố và Long Hòa, P.Tây Thạnh mỗi nơi chỉ có một trường tiểu học.

Với bậc THCS, các phường Tân Sơn Hòa, Tân Bình, Tây Thạnh, Gò Vấp, Chợ Quán, Phú Lâm, Tân Tạo, An Phú, Bích Hòa, Lái Thiêu, Thuận An, Bình Cơ, Hòa Lợi, Long Sơn và các xã Thường Tân, An Long, Bàu Bàng, Bình Châu, Thạnh An, đặc khu Côn Đảo, mỗi nơi chỉ có 1 trường THCS.

Trong khi đó phường Tân Sơn, Phú Thuận, Tây Nam; xã Thạnh An, Phước Thành, thì lại không có trường THCS.

Chênh lệch về số lượng trường học: Băn khoăn cấp xã bổ nhiệm hiệu trưởng, hiệu phó - Ảnh 1. — Hiệu trưởng tiểu học Trần Hưng Đạo, phường Cầu Ông Lãnh vs học sinh

ĐỀ XUẤT CHỦ TỊCH XÃ CHỊU TRÁCH NHIỆM, CÓ Ý KIẾN CỦA SỞ GD-ĐT

Vào cuối tháng 7 vừa qua, để các địa phương nắm rõ những quy định khi vận hành mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp đối với lĩnh vực GD-ĐT, Bộ GD-ĐT có văn bản hướng dẫn cụ thể.

Theo đó, tại khoản 2 điều 6 Thông tư 15 quy định thẩm quyền bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, thôi giữ chức vụ, miễn nhiệm... đối với người đứng đầu, cấp phó người đứng đầu các cơ sở giáo dục công lập thuộc thẩm quyền quản lý do chủ tịch UBND cấp xã quyết định.

Như vậy, theo quy định trên, thẩm quyền bổ nhiệm, miễn nhiệm, điều động, cách chức người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học, THCS và cơ sở giáo dục phổ thông có nhiều cấp học có cấp cao nhất là THCS do chủ tịch UBND cấp xã quyết định. Tuy nhiên, từ thực tế về quy mô trường, lớp theo địa bàn phường, xã tại TP.HCM như phản ánh, cho thấy có nhiều bất cập. Nhiều hiệu trưởng bày tỏ việc bổ nhiệm và thuyên chuyển sẽ thực hiện ra sao khi có phường/xã tới hàng chục trường, đủ điều kiện để thực hiện việc phân công, bổ nhiệm; nhưng cũng có phường/xã số lượng trường ở mỗi bậc học không đủ, thậm chí chỉ có một trường.

Một cán bộ của Sở GD-ĐT TP.HCM cũng nhìn nhận quy định này đang là điểm khó. Theo đó, Nghị định 142 của Chính phủ ban hành hồi tháng 6 giao sở GD-ĐT được quyền tuyển dụng, bổ nhiệm đối với đội ngũ nhà giáo, viên chức, người lao động trong cơ sở giáo dục công lập. Còn theo luật Tổ chức chính quyền địa phương (luật 72/2025) thì lại giao chủ tịch UBND cấp xã chịu trách nhiệm tuyển dụng, bổ nhiệm, quản lý công chức, viên chức trên địa bàn.

Tuy nhiên, lãnh đạo Sở GD-ĐT TP.HCM cho rằng giao cấp xã chịu trách nhiệm bổ nhiệm hiệu trưởng, hiệu phó trường mầm non, tiểu học, THCS sẽ nảy sinh nhiều vấn đề. Hiện TP.HCM có 168 đơn vị hành chính cấp xã, có 4 đơn vị chỉ có một trường tiểu học, 19 nơi chỉ có một trường THCS.

Ông Nguyễn Văn Phong, Phó giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM, đã nêu thực tế này tại hội thảo tham vấn về nội dung hướng dẫn thi hành luật Nhà giáo do Bộ GD-ĐT tổ chức vào giữa tháng 7 vừa qua. "TP.HCM hiện có nhiều phường, xã chỉ có một trường ở mỗi bậc học. Một trường thì không có nơi để luân chuyển, trong khi quy định là phải luân chuyển cán bộ quản lý một nhiệm kỳ và không làm quá 2 nhiệm kỳ ở một đơn vị", ông Phong phân tích.

TP.HCM hiện có nhiều phường, xã chỉ có một trường ở mỗi bậc học. Một trường thì không có nơi để luân chuyển, trong khi quy định là phải luân chuyển cán bộ quản lý một nhiệm kỳ và không làm quá 2 nhiệm kỳ ở một đơn vị.

Ông Nguyễn Văn Phong, Phó giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM

Đồng thời ông Phong cho biết thêm, trong thời gian đầu thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, nhiều xã/phường tại TP.HCM không có công chức ngành giáo dục, nên khó khăn nếu phải thực hiện việc bổ nhiệm, tuyển dụng giáo viên. Từ đó, ông đề xuất việc bổ nhiệm nhà giáo ở các trường trực thuộc UBND cấp xã do chủ tịch xã chịu trách nhiệm, nhưng phải có ý kiến của Sở GD-ĐT. Sở cũng có thể tham gia điều động viên chức quản lý liên khu, liên phường.

Hiệu trưởng một trường tại khu vực nội thành TP.HCM nêu ý kiến, khi không còn phòng GD-ĐT thì việc phân công, bổ nhiệm rất cần thiết có ý kiến của ngành giáo dục vì cơ quan quản lý chuyên môn sẽ có đánh giá chính xác về năng lực, sở trường của mỗi cá nhân đối với đơn vị được bổ nhiệm.

Chênh lệch về số lượng trường học: Băn khoăn cấp xã bổ nhiệm hiệu trưởng, hiệu phó - Ảnh 2. — Nhiều phường/xã tại TP.HCM không có trường THCS

Còn một cán bộ của Sở GD-ĐT TP.HCM cho hay trong đề xuất phương án vận hành chính quyền 2 cấp, Sở đã đề xuất phương án sẽ chủ trì hoặc phân cấp thực hiện việc tuyển dụng, sử dụng, bổ nhiệm, thay đổi chức danh nghề nghiệp, đào tạo, bồi dưỡng, đánh giá đối với nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, nhân viên trong các cơ sở giáo dục công lập theo thẩm quyền, quy định... Đồng thời quyết định công nhận, bổ nhiệm, miễn nhiệm, điều động, thay đổi vị trí việc làm, khen thưởng, kỷ luật đối với người đứng đầu, cấp phó người đứng đầu các cơ sở giáo dục công lập.

Tuy nhiên, trong thời điểm hiện nay, khi luật Nhà giáo chưa có hiệu lực thì phải thực hiện theo luật Tổ chức chính quyền địa phương. Dự kiến ngày 1.1.2026, khi luật Nhà giáo chính thức có hiệu lực thì Bộ GD-ĐT sẽ có những điều chỉnh về việc phân cấp bổ nhiệm các vị trí quản lý trong cơ sở giáo dục.

Nguồn: https://thanhnien.vn/ban-khoan-cap-xa-bo-nhiem-hieu-truong-hieu-pho-185250804211720747.htm