Báo chí chính thống định hướng dư luận trên mạng xã hội ra sao?

“Báo chí công dân” ngày càng trở nên phổ biến, trở thành kênh cung cấp, trao đổi thông tin nhanh nhạy, góp phần không nhỏ trong công tác thông tin tuyên truyền. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, “báo chí công dân” cũng là nguồn phát tán chia sẻ tin giả, tin sai sự thật, gây hoang mang dư luận xã hội. Chính vì vậy, rất cần có sự định hướng của báo chí chính thống trên không gian mạng.

Báo chí có vai trò, nhiệm vụ quan trọng cung cấp thông tin chính thống, góp phần định hướng tư tưởng, dẫn dắt dư luận. Trong ảnh: Các nhà báo, phóng viên tác nghiệp tại Trung tâm Báo chí Đại hội XIII của Đảng. Ảnh: T.L

Xu hướng phát triển của “báo chí công dân”

Những năm gần đây, cùng với sự phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin, truyền thông toàn cầu, mạng xã hội và các loại hình truyền thông khác trên internet ở nước ta có sự phát triển mạnh mẽ. Với thế mạnh và khả năng tương tác cao, độ bao phủ rộng, tiện dụng, các nền tảng mạng xã hội đã thu hút đông đảo người sử dụng, qua đó tác động sâu rộng đến mọi mặt của đời sống, đóng góp nhất định vào phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội.

Bên cạnh những kênh tin tức và phương tiện thông tin truyền thống, “báo chí công dân” càng trở nên phổ biến trong xã hội hiện đại. Thông tin được những người dân bình thường thu thập, cung cấp, chia sẻ với nhiều hình thức phong phú, đa dạng như video ngắn, hình ảnh, livestream (phát trực tuyến trên mạng xã hội)... với ngôn từ, biểu cảm phù hợp với “hot trend” của cộng đồng mạng.

Ở Thái Nguyên, hiện nay có trên 1,5 triệu thuê bao di động, trong đó có hơn 1,1 triệu thuê bao sử dụng dịch vụ 3G/4G. Đây là công cụ quan trọng để người dân tiếp cận với intenet, mạng xã hội để khai thác, tìm hiểu thông tin trong nước và thế giới. Cùng với đó, “báo chí công dân” cũng phát triển như vũ bão, từng ngày, từng giờ, từng phút đều có thông tin viết về tỉnh Thái Nguyên của hầu hết là người dân Thái Nguyên đăng tải, chia sẻ trên các nền tảng mạng xã hội.

Một trong những điểm mạnh của “báo chí công dân” là “diễn đàn mở”, có sự tham gia tương tác của công chúng, mang đến cho công chúng cơ hội được công khai bày tỏ cảm xúc, công khai phản hồi, bình luận với những ý kiến trái chiều như những cuộc đàm thoại trực tuyến, tiếp diễn liên tục.

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực thì thông tin xấu, độc phát tán thời gian gần đây có chiều hướng gia tăng, chủ yếu là những thông tin bịa đặt, sai sự thật hoặc có một phần sự thật nhưng được đưa tin với dụng ý xấu, phân tích và định hướng dư luận bằng những luận điệu sai trái trên môi trường mạng, trong đó phải kể đến các nền tảng mạng xã hội có lượng người dùng lớn như Facebook, TikTok, Zalo, Youtube.

Một số thông tin chưa được kiểm chứng, thông tin sai sự thật gây ảnh hưởng đến cá nhân, tổ chức; thông tin soi mói, bình phẩm chủ quan chuyện đời tư của cá nhân, tổ chức; các loại video clip đồi trụy, vi phạm chuẩn mực đạo đức, văn hóa, thuần phong mỹ tục, thông tin xuyên tạc lịch sử chống phá đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước... được “báo chí công  dân” chia sẻ.

Đặc biệt, thời gian vừa qua, Tiktok là một mạng xã hội mới, bước đầu đã thu hút lượng lớn cộng đồng mạng tham gia, dùng thuật toán phân phối tự động để tạo xu hướng và phát tán nội dung câu view, không quản lý hoạt động của các “Idol” dẫn đến nhiều người có xu hướng, nhắm vào sự hiếu kỳ của người xem, thậm chí còn tạo “trend” để thu lời từ những nội dung này.

“Lấy cái đẹp, dẹp cái xấu”

Với xu thế phát triển tất yếu của “báo chí công dân” như hiện nay, báo chí chính thống nếu không tự điều chỉnh thì “nhà báo công dân” có thể sẽ chiếm ưu thế, bởi thông tin của họ sinh động và chân thật hơn, gần gũi với công chúng hơn, nhanh nhạy hơn vì không mất thời gian qua các khâu biên tập, kiểm duyệt… Do vậy, đòi hỏi báo chí chính thống cần làm tốt chức năng là phương tiện thông tin thiết yếu đối với đời sống xã hội, phản ánh và hướng dẫn dư luận xã hội, đặc biệt là phát huy vai trò định hướng xã hội trên không gian mạng.

Báo chí chính thống cần chủ động xây dựng các kênh thông tin trên mạng xã hội, tăng cường sản xuất các sản phẩm truyền thông mới phù hợp với thị hiếu được cộng đồng mạng đón nhận, tham gia tương tác, tạo môi trường thông tin đa chiều góp phần chuyển hướng sự tập trung của dư luận vào những thông tin tích cực, cô lập những thông tin tiêu cực. Những người làm báo chính thống cũng cần nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng làm báo hiện đại, tích cực chuyển đổi số để sản xuất các tác phẩm báo chí có chất lượng cao, đáp ứng các tiêu chí về tính chính xác, kịp thời, lan tỏa và thu hút độc giả. Qua đó, tạo môi trường để truyền bá nội dung thông tin chính thống, tích cực theo phương châm “lấy cái đẹp, dẹp cái xấu”, “phủ xanh thông tin tích cực”, “lấy xây để chống”…

Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cần quản lý, kiểm soát “báo chí công dân” hiệu quả, vừa phát huy mặt tích cực, những lợi thế, tiện ích của “báo chí công dân” phục vụ công tác truyền thông, hạn chế tối đa những thông tin xấu, độc và tác động tiêu cực đến đời sống xã hội. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến để người dân nắm bắt các quy định của pháp thuật khi cung cấp và sử dụng thông tin trên mạng; tuyên truyền cổ vũ mỗi người dân hãy trở thành một “nhà báo công dân” có trách nhiệm.

Từ đó, tích cực tuyên truyền, giới thiệu quảng bá hình ảnh đất và người Thái Nguyên, quảng bá những di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh, nét văn hoá đặc sắc, các sản phẩm hàng hoá, dịch vụ chủ lực của địa phương. Các cơ quan quản lý cần ứng dụng kỹ thuật, công nghệ phục vụ công tác rà soát, phát hiện, chấn chỉnh, xử lý kịp thời, nghiêm minh các sai phạm trong hoạt động báo chí và thông tin trên mạng.

Tận dụng tối đã lợi thế của mạng xã hội, phát huy hiệu quả của báo chí chính thống trên mạng xã hội, tạo thói quen tích cực để “báo chí công dân” có nhận thức đúng đắn, tự sáng tạo những thông tin lành mạnh thì sẽ lan tỏa được những giá trị tốt đẹp, góp phần xây dựng môi trường mạng an toàn, tích cực tại Việt Nam nói chung và tỉnh Thái Nguyên nói riêng.

Nguồn: https://baothainguyen.vn/xa-hoi/202506/bao-chi-chinh-thong-dinh-huong-du-luan-tren-mang-xa-hoi-ra-sao-3090962/