Bảo đảm quyền con người trong thi hành tạm giữ, tạm giam, cấm đi khỏi nơi cư trú

Ngày 4/11, thảo luận tại Tổ 7 (gồm Đoàn ĐBQH các tỉnh Nghệ An, Lâm Đồng) về dự án Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú, ĐBQH Trần Đức Thuận (Nghệ An) đề nghị, các quy định cần bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật; phát huy hiệu quả thi hành các biện pháp ngăn chặn song vẫn bảo đảm quyền con người, phù hợp thực tiễn.

Mở rộng phạm vi điều chỉnh, tránh lạm dụng biện pháp ngăn chặn

Thảo luận về phạm vi điều chỉnh và bảo đảm quyền con người, ĐBQH Trần Đức Thuận nhận định, việc bổ sung biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú trong dự thảo Luật đã mở rộng phạm vi điều chỉnh so với Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam năm 2015. Đây là biện pháp ngăn chặn cần thiết, có ý nghĩa trong quá trình tố tụng hình sự… Tuy nhiên, cơ quan soạn thảo cần rà soát lại các quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự để bảo đảm sự thống nhất và rõ ràng về căn cứ áp dụng các biện pháp ngăn chặn.

ĐBQH Trần Đức Thuận (Nghệ An) phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Đại biểu nhấn mạnh, các biện pháp như tạm giữ, tạm giam, cấm đi khỏi nơi cư trú đều là những biện pháp hạn chế một phần quyền con người, quyền công dân, do đó cần quy định thật chặt chẽ, minh bạch và tránh lạm dụng. Luật phải vừa bảo đảm tính răn đe, vừa đạt được mục đích của các biện pháp tố tụng; đồng thời, bảo vệ tối đa quyền con người trong thực tế thi hành.

ĐBQH Trần Đức Thuận cũng chỉ rõ, lực lượng Bộ đội Biên phòng hiện đang gặp khó khăn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ đấu tranh, phòng chống tội phạm theo thẩm quyền; đặc biệt, là tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo…

“Thực tế cho thấy, Bộ đội Biên phòng hiện có 427 Đồn Biên phòng và 7 Ban Chỉ huy biên phòng cửa khẩu cảng nhưng chỉ có 240 đơn vị được tổ chức buồng tạm giữ. Các Đồn Biên phòng ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo gặp nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, phương tiện và khoảng cách xa với các cơ sở tạm giữ của Công an”, đại biểu nêu rõ.

Từ thực tiễn đó, đại biểu đề nghị, bổ sung quy định cho phép các Đồn Biên phòng ở vùng sâu, vùng xa và Ban Chỉ huy biên phòng cửa khẩu cảng được tổ chức buồng tạm giữ tại chỗ, để bảo đảm điều kiện thực hiện nhiệm vụ tạm giữ người vi phạm...

Cùng với đó, cần quy định rõ thẩm quyền cho lực lượng bộ đội biên phòng được thực hiện một số hoạt động điều tra theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự, bởi trong quá trình tạm giữ, lực lượng này cần tiến hành các biện pháp điều tra ban đầu nhằm làm rõ hành vi phạm tội.

Rà soát, chuẩn hóa cách sử dụng các khái niệm

Liên quan đến kỹ thuật lập pháp và thống nhất thuật ngữ, đại biểu Trần Đức Thuận đề nghị, bổ sung cụm từ “Ban Chỉ huy biên phòng cửa khẩu cảng” sau cụm từ “Đồn biên phòng” tại khoản 9 và điểm đ khoản 1 Điều 13 của dự thảo luật. “Đây là nội dung cần thiết nhằm bảo đảm thống nhất với Bộ luật Tố tụng hình sự và phản ánh đúng thực tiễn tổ chức, thẩm quyền điều tra của lực lượng bộ đội biên phòng”, đại biểu nhấn mạnh.

ĐBQH Y Thanh Hà Niê Kđăm (Lâm Đồng) phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Đồng thời, đại biểu Trần Đức Thuận cũng đề nghị lược bỏ cụm từ “cấp tỉnh” sau cụm từ “Ban Chỉ huy Bộ đội biên phòng” tại khoản 4 Điều 10 và điểm b khoản 2 Điều 20 của dự thảo… Việc này nhằm phù hợp với chủ trương của Quân ủy Trung ương về mô hình tổ chức; theo đó, hiện nay 30 Ban Chỉ huy Bộ đội biên phòng trực thuộc Bộ Chỉ huy quân sự các tỉnh.

Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề nghị, rà soát và chuẩn hóa cách sử dụng các khái niệm “Đồn biên phòng”, “Ban Chỉ huy biên phòng cửa khẩu cảng”, “Ban Chỉ huy Bộ đội biên phòng” trong toàn bộ dự thảo luật để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, tránh gây khó khăn trong quá trình thực thi.

Theo đại biểu Trần Đức Thuận, việc hoàn thiện dự án Luật lần này không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả thực thi pháp luật trong lĩnh vực thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú, mà còn tăng cường bảo đảm quyền con người, quyền công dân; đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi cho các lực lượng chức năng, đặc biệt là Bộ đội Biên phòng trong thực thi nhiệm vụ bảo vệ an ninh, trật tự, an toàn xã hội.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/bao-dam-quyen-con-nguoi-trong-thi-hanh-tam-giu-tam-giam-cam-di-khoi-noi-cu-tru-10394341.html