Bóng đá Việt Nam không đi lối tắt

Bóng đá Việt Nam không theo làn sóng nhập tịch của các đối thủ. Ảnh: Tâm Minh.

Tuyển nhữ Indonesia vừa công bố danh sách 38 cầu thủ chuẩn bị cho chiến dịch vòng loại Asian Cup nữ 2026. Trong số này, gây chú ý là 13 cầu thủ nhập tịch, trong đó có tới 10 cầu thủ đang thi đấu ở các giải VĐQG châu Âu và 3 cầu thủ chơi bóng tại Mỹ. Động thái mạnh mẽ, cho thấy quyết tâm "nâng cấp" nhanh chóng đội tuyển bằng cách tận dụng nguồn cầu thủ gốc gác Indonesia đang sinh sống ở nước ngoài của LĐBĐ Indonesia.

Đây không phải lần đầu bóng đá Đông Nam Á chứng kiến chiến lược nhập tịch quy mô lớn. Hơn hai năm trước, tuyển nữ Philippines cũng thực hiện chính sách tương tự và nhanh chóng gặt hái thành công.

Với dàn cầu thủ có nền tảng bóng đá châu Âu và Bắc Mỹ, tuyển nữ Philippines lần đầu tiên trong lịch sử giành vé dự VCK World Cup nữ 2023. Đó là một bước ngoặt cho bóng đá nữ khu vực, cũng là minh chứng cho thấy chiến lược "mở cửa" nhân sự nếu đi đúng hướng có thể mang lại hiệu quả tức thì.

Ở bóng đá nam, làn sóng nhập tịch rộ lên từ nhiều năm trước, với ví dụ tiêu biểu là Indonesia và mới nhất là Malaysia. Các đội bóng này mạnh tay nhập tịch hàng loạt cầu thủ từ châu Âu, Nam Mỹ hay châu Phi.

Hệ quả là cục diện bóng đá Đông Nam Á có nhiều biến động đáng kể. Indonesia lần đầu tiên lọt vào vòng loại thứ 4 World Cup 2026, trong khi Malaysia sở hữu đội hình trị giá gần 15 triệu euro. Mới đây, họ thậm chí thắng tuyển Việt Nam 4-0 tại vòng loại Asian Cup 2027. Đây là tỷ số gây sốc cho người hâm mộ và là hồi chuông cảnh báo cho các đối thủ từng ở chiếu trên.

Bóng đá nữ Indonesia bắt đầu ồ ạt nhập tịch. Ảnh: PSSI.

Trong khi đó, bóng đá Việt Nam cũng có những động thái nhất định, nhưng thận trọng hơn. Ở đội tuyển nam, đã có sự góp mặt của những cầu thủ Việt kiều như Filip Nguyễn hay Cao Pendant Quang Vinh và gần đây là tiền đạo Nguyễn Xuân Son được nhập tịch và đủ điều kiện thi đấu cho ĐTQG. Ở tuyển nữ Việt Nam, Nguyễn Hoàng Nam Mi mang hai dòng mái Việt Nam – Canada là Việt kiều đầu tiên được triệu tập.

Tuy nhiên, so với làn sóng ồ ạt của Indonesia hay Malaysia, Việt Nam vẫn đi con đường riêng. Lý do một phần đến từ năng lực hệ thống, khi nguồn cầu thủ Việt kiều hoặc ngoại binh đủ điều kiện nhập tịch và đạt chất lượng chuyên môn chưa nhiều. Phần khác, quan trọng hơn, là bởi bóng đá Việt Nam vẫn đặt niềm tin vào con đường phát triển nội lực, lấy đào tạo trẻ làm gốc rễ thay vì tìm kiếm "lối tắt".

Nhìn rộng hơn, bóng đá là câu chuyện dài hơi chứ không chỉ là các giải đấu đơn lẻ. Việc nhập tịch ồ ạt giúp nhiều đội bóng vươn lên mạnh mẽ trong thời gian ngắn, nhưng cũng có thể gây hệ lụy về lâu dài như làm chậm quá trình phát triển cầu thủ nội, làm xáo trộn bản sắc lối chơi và thậm chí gây tâm lý "lười đầu tư" cho công tác đào tạo trẻ. Bài học từ những nền bóng đá như Trung Quốc hay UAE đều cho thấy việc phụ thuộc quá nhiều vào cầu thủ nhập tịch là con dao hai lưỡi.

Nguyễn Hoàng Nam Mi, cầu thủ Việt kiều đầu tiên được triệu tập lên tuyển nữ Việt Nam. Ảnh: Tâm Minh.

Đội tuyển quốc gia là bộ mặt của cả nền bóng đá, là niềm tự hào dân tộc. Bản sắc, sự gắn kết và quá trình tích lũy từ cấp độ trẻ mới là những giá trị bền vững. Vì vậy, Việt Nam vẫn cần ưu tiên phát triển hệ thống đào tạo trẻ, duy trì sự ổn định từ V.League đến các trung tâm bóng đá học đường, tiếp tục "ươm mầm" thế hệ mới từ lò PVF, Viettel, Hà Nội, HAGL, SLNA…

Cầu thủ Việt kiều hay nhập tịch, nếu đáp ứng cả yếu tố chuyên môn lẫn khao khát cống hiến, luôn là những phương án đáng cân nhắc. Nhưng nếu xem họ như chiếc phao cứu sinh cho thành tích, chúng ta rất dễ đánh mất chính mình. Một đội tuyển có thể thắng vài trận bằng sức mạnh "ngoại nhập", nhưng không thể vươn xa nếu không có chiều sâu nội tại.

Trong giai đoạn chuyển giao thế hệ hiện nay, cả bóng đá nam lẫn nữ Việt Nam đang đối diện nhiều thách thức. Nhưng đây cũng là thời điểm cần xác lập rõ ràng con đường đi, xây chắc nền móng thay vì mải tìm đường tắt. Bóng đá Việt cần thành tích, nhưng cần hơn là sự phát triển có chiều sâu, bản sắc và mang dấu ấn Việt Nam.

Nguồn: https://znews.vn/bong-da-viet-nam-khong-di-loi-tat-post1560902.html