Cái Mép-Thị Vải vươn tầm cảng cửa ngõ quốc tế, mở hướng phát triển đột phá vùng

Ngân hàng Thế giới (World Bank) và S&P Global Market Intelligence mới đây công bố Chỉ số Hiệu suất cảng container (Container Port Performance Index - CPPI) giai đoạn 2020 - 2024, đánh giá 403 cảng container trên toàn cầu. Trong danh sách này, cụm cảng Cái Mép (TP.HCM) tiếp tục giữ vững vị trí thứ 7 thế giới - một thành tích đáng tự hào, vượt qua hàng loạt cảng nổi tiếng và lâu đời tại các quốc gia phát triển.

Đây không chỉ là một kết quả mang tính kỹ thuật, mà còn là minh chứng cho năng lực vận hành, tầm nhìn chiến lược và khát vọng vươn ra biển lớn của ngành cảng biển Việt Nam.

Giữ vững vị trí trong nhóm đầu thế giới giữa bối cảnh cạnh tranh khốc liệt đã khẳng định: Cái Mép - Thị Vải đang trở thành “trái tim” logistics của khu vực Đông Nam Bộ, và là động lực mạnh mẽ cho chuỗi cung ứng toàn cầu.

Hiệu suất - thước đo năng lực thực chất

Theo World Bank, CPPI không đánh giá cảng theo quy mô, mà dựa trên thời gian xử lý hàng hóa, tức là tốc độ tàu cập - dỡ - rời cảng. Càng rút ngắn được chuỗi thời gian này, chỉ số càng cao, chứng tỏ năng lực phục vụ và mức độ hiệu quả càng lớn.

Cụm cảng Cái Mép - Thị Vải không chỉ thúc đẩy lĩnh vực logistics mà còn mở ra cơ hội thu hút đầu tư nước ngoài.

Trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu thường xuyên gián đoạn bởi dịch bệnh, xung đột thương mại hay tắc nghẽn vận tải quốc tế, hiệu suất trở thành yếu tố sống còn.

Vì vậy, việc Cái Mép - Thị Vải duy trì được hiệu suất cao, nằm trong nhóm cảng tốt nhất toàn cầu không chỉ thể hiện năng lực quản trị vượt trội, mà còn phản ánh khả năng thích ứng linh hoạt trước biến động. Đây chính là điểm khác biệt tạo nên đẳng cấp của một cảng nước sâu hiện đại, có thể đáp ứng tiêu chuẩn vận hành quốc tế.

Nằm ở cửa sông Thị Vải - Cái Mép, cụm cảng sở hữu độ sâu tự nhiên lý tưởng, cho phép đón các tàu mẹ và tàu siêu trọng tải trực tiếp đi châu Âu, châu Mỹ mà không cần trung chuyển. Lợi thế tự nhiên này, khi kết hợp với hạ tầng kỹ thuật hiện đại biến Cái Mép - Thị Vải trở thành một trong số ít cảng tại khu vực Đông Nam Á có thể đảm nhiệm vai trò trung chuyển quốc tế.

Không chỉ dừng ở vị thế địa lý, cụm cảng này còn tiên phong trong chuyển đổi số và tự động hóa. Hệ thống bến bãi, cần cẩu, quản lý container và xử lý dữ liệu đều được số hóa, giúp rút ngắn thời gian giao nhận, tối ưu chi phí, đồng thời bảo đảm an toàn và minh bạch. Đó là nền tảng vững chắc để các cảng trong khu vực duy trì đà tăng trưởng ổn định ở mức hai con số suốt nhiều năm qua.

Hoạt động hiệu quả của cụm cảng Cái Mép - Thị Vải không chỉ thúc đẩy lĩnh vực logistics mà còn mở ra cơ hội thu hút đầu tư nước ngoài, tạo thêm việc làm, hình thành chuỗi dịch vụ hậu cần quy mô lớn. Khi năng lực xử lý hàng hóa tăng lên, hàng loạt ngành nghề phụ trợ như vận tải, kho bãi, đóng gói, bảo hiểm hàng hải, công nghiệp phụ trợ... cũng phát triển theo, góp phần nâng cao giá trị gia tăng của toàn khu vực.

Điển hình, Cảng Quốc tế Cái Mép (CMIT) trong 9 tháng đầu năm ghi nhận sản lượng tàu mẹ đạt trên 900.000 TEU, tăng 28% so với cùng kỳ. Tại Cảng SSIT, sản lượng tăng trưởng gần 47%. Những con số ấn tượng này không chỉ phản ánh năng suất, mà còn cho thấy niềm tin của các hãng tàu lớn khi lựa chọn Cái Mép - Thị Vải làm điểm dừng chân trong hành trình xuyên lục địa.

Chính hiệu quả vượt trội ấy đưa khu vực này trở thành điểm đến của nhiều nhà đầu tư quốc tế, không chỉ trong lĩnh vực cảng biển, vận tải, logistics mà còn mở rộng sang công nghiệp phụ trợ, năng lượng tái tạo và các dịch vụ giá trị cao khác. Nguồn vốn đầu tư mới cùng kinh nghiệm quản lý quốc tế đang góp phần nâng tầm cụm cảng lên vị thế trung tâm logistics hiện đại, có tầm ảnh hưởng khu vực.

Mảnh ghép quan trọng trong bức tranh phát triển quốc gia

Trong chiến lược phát triển kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045, Cái Mép - Thị Vải được xác định là một trong những cảng cửa ngõ quốc tế quan trọng nhất, có vai trò then chốt trong việc đưa hàng hóa Việt Nam vươn ra toàn cầu.

Không chỉ là “điểm đến của tàu lớn”, đây còn là “điểm xuất phát” của các chuỗi giá trị mới, nơi hàng hóa được vận hành trơn tru, chi phí được tối ưu, thời gian được rút ngắn - giúp doanh nghiệp xuất khẩu tăng sức cạnh tranh.

Tầm nhìn 2045, Cái Mép - Thị Vải được xác định là một trong những cảng cửa ngõ quốc tế quan trọng nhất, có vai trò then chốt trong việc đưa hàng hóa Việt Nam vươn ra toàn cầu.

Cùng với đó, hệ thống kết nối hạ tầng từ đường bộ, đường sắt đến đường thủy nội địa đang được tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và các địa phương lân cận đồng loạt đầu tư.

Khi các dự án trọng điểm như đường vành đai, cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, cầu Phước An… hoàn thiện, mạng lưới giao thông đa chiều sẽ mở rộng, tạo hành lang logistics khép kín, rút ngắn thời gian vận chuyển hàng hóa từ các khu công nghiệp lớn ở Đồng Nai, Bình Dương, TP.HCM ra cảng biển.

Khi hạ tầng đồng bộ, Cái Mép - Thị Vải không chỉ là cảng biển nước sâu lớn nhất Việt Nam, mà còn là điểm trung chuyển quan trọng của toàn khu vực Đông Nam Á, cạnh tranh trực tiếp với Singapore, Malaysia hay Thái Lan trong lĩnh vực logistics và thương mại hàng hải quốc tế.

Thành tích nằm trong top 7 thế giới chỉ là bước khởi đầu. Mục tiêu lớn hơn đang được định hình rõ ràng: Xây dựng Cái Mép - Thị Vải trở thành trung tâm logistics hiện đại, kết nối đa phương thức và phục vụ cả khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Để làm được điều đó, cần tiếp tục thúc đẩy liên kết vùng, hình thành chuỗi logistics hoàn chỉnh từ cảng đến khu công nghiệp, khu chế xuất, sân bay và trung tâm tiêu thụ.

Bên cạnh đó, chuyển đổi xanh và logistics bền vững là xu hướng không thể bỏ qua. Việc ứng dụng năng lượng tái tạo, giảm phát thải, xây dựng cảng xanh và logistics thông minh sẽ giúp cụm cảng Cái Mép - Thị Vải vừa tăng năng suất, vừa đáp ứng tiêu chuẩn môi trường quốc tế. Khi doanh nghiệp toàn cầu ngày càng chú trọng yếu tố “xanh” trong chuỗi cung ứng, thì những nỗ lực này sẽ mang lại lợi thế cạnh tranh lâu dài cho Việt Nam.

Không chỉ tạo ra lợi ích kinh tế, cụm cảng còn mang ý nghĩa xã hội sâu sắc. Hàng nghìn việc làm mới được tạo ra, đời sống người dân quanh vùng được nâng cao, các dịch vụ đô thị và thương mại phát triển mạnh. Sự chuyển mình của Cái Mép - Thị Vải vì thế không chỉ là câu chuyện về hiệu suất cảng, mà còn là biểu tượng cho sự phát triển năng động, hiện đại và bền vững của một địa phương đang vươn tầm quốc tế.

Giữ vững vị thế - khẳng định tầm nhìn

Từ một khu vực cảng trẻ, chỉ hơn một thập kỷ trước còn khiêm tốn trong bản đồ logistics thế giới, Cái Mép - Thị Vải hôm nay đã trở thành cái tên được nhắc đến trong cùng nhóm với những “gã khổng lồ” như Yokohama (Nhật Bản), Tanjung Pelepas (Malaysia) hay Tanger Med (Maroc). Điều đó đến từ chiến lược phát triển đúng hướng, sự quyết liệt trong quản lý, tinh thần hợp tác giữa Nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương.

Tàu container cỡ lớn vào cảng biển tại khu vực Cái Mép - Thị Vải.

Những thành công hiện tại là nền tảng để cụm cảng tiếp tục bước xa hơn trên hành trình hội nhập. Khi “thời gian là vàng”, thì một cảng xử lý nhanh, vận hành hiệu quả chính là thước đo sức mạnh. Và Việt Nam, với Cái Mép - Thị Vải làm điểm sáng, đang chứng minh năng lực vươn lên, sẵn sàng trở thành trung tâm logistics tầm khu vực trong tương lai không xa.

Cụm cảng Cái Mép - Thị Vải đã vươn ra biển lớn bằng chính nội lực, bằng khát vọng của những con người không ngừng đổi mới. Từ vị trí thứ 7 thế giới hôm nay, mục tiêu ngày mai không chỉ là thứ hạng cao hơn, mà là khẳng định thương hiệu Việt Nam trên bản đồ cảng biển toàn cầu - một trung tâm logistics xanh, hiện đại, hiệu quả và đầy tiềm năng của châu Á trong kỷ nguyên mới.

Hoàng Thọ

Nguồn: https://vtcnews.vn/cai-mep-thi-vai-vuon-tam-cang-cua-ngo-quoc-te-mo-huong-phat-trien-dot-pha-vung-ar983604.html