Cần các chính sách dài hạn, đột phá duy trì mức sinh thay thế

Đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ về Dự án Luật Dân số. (Ảnh: DUY LINH)

Chiều 23/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận tại tổ về Dự án Luật Dân số. Một trong những nội dung nhận được nhiều sự quan tâm của các đại biểu Quốc hội là quy định về các biện pháp duy trì mức sinh thay thế.

Đa số ý kiến đại biểu tán thành việc ban hành Luật Dân số nhằm thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng về công tác dân số; cho rằng, về cơ bản, dự thảo Luật bảo đảm phù hợp với Hiến pháp, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật, tính tương thích với các điều ước quốc tế có liên quan.

Về duy trì mức sinh thay thế, tại Điều 13 của dự thảo Luật Dân số quy định các biện pháp duy trì mức sinh thay thế như: tăng thời gian nghỉ thai sản, hỗ trợ tài chính, ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội...

Theo các đại biểu, đây là một nội dung đặc biệt quan trọng, bởi duy trì mức sinh hợp lý chính là bảo đảm tương lai dân số và sức sống phát triển của đất nước.

Đại biểu Nguyễn Việt Thắng (Đoàn An Giang) cho rằng, đây là những chính sách phù hợp. Tuy nhiên, những quy định này chỉ mang tính hỗ trợ trong ngắn hạn để bảo đảm duy trì mức sinh thay thế. Cần bổ sung một số giải pháp, chính sách mang tính dài hạn hơn như: bảo đảm việc làm, ổn định thu nhập để đủ khả năng tài chính nuôi con nhỏ, hỗ trợ giáo dục, chăm sóc sức khỏe…

Đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh (Đoàn thành phố Đà Nẵng). (Ảnh: P.THẮNG)

Đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh (Đoàn thành phố Đà Nẵng) chỉ rõ, các biện pháp duy trì mức sinh thay thế được quy định tại dự thảo Luật mới dừng ở tính ngắn hạn và mang nặng tính khuyến khích về tài chính. Trong khi đó, nguyên nhân gốc rễ của mức sinh thấp hiện nay là người dân không “ngại sinh con”, mà ngại không đủ điều kiện để nuôi con tốt.

Do đó, đại biểu đề nghị chuyển trọng tâm chính sách từ “hỗ trợ sinh con” sang “hỗ trợ nuôi con”, theo đó cần quy định các chính sách bền vững, dài hạn, gắn với các quyền cơ bản của trẻ em và phụ nữ.

Đơn cử như, quy định chính sách hỗ trợ chi phí gửi trẻ, chăm sóc trẻ dưới 36 tháng tuổi cho lao động nữ, đặc biệt trong các khu công nghiệp; tăng cường chính sách tín dụng về nhà ở, nhà trẻ công lập cho gia đình có con nhỏ.

Với các biện pháp duy trì mức sinh thay thế như tăng thời gian nghỉ thai sản, hỗ trợ tài chính, ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cũng cho rằng, vẫn cần có thêm chính sách đột phá về lao động, việc làm; các dịch vụ chăm sóc và giáo dục trẻ em.

Về phía đại biểu Hoàng Trung Dũng (Đoàn Hà Tĩnh) lại đề nghị bổ sung biện pháp “Hỗ trợ pháp lý, tài chính cho các cặp vợ chồng hiếm muộn”.

Đại biểu cho biết, hiện nay, tỷ lệ các cặp vợ chồng vô sinh, hiếm muộn ở Việt Nam chiếm khoảng 7-10% dân số trong độ tuổi sinh sản, trong khi chi phí thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) dao động từ 60-100 triệu đồng/lần, vượt quá khả năng của nhiều gia đình.

"Việc bổ sung quy định này nhằm tăng tính nhân văn, hỗ trợ quyền được làm cha mẹ hợp pháp, đồng thời góp phần duy trì mức sinh thay thế và bảo đảm phát triển dân số bền vững”, đại biểu nêu rõ.

Bên cạnh đó, đại biểu Hoàng Trung Dũng đề nghị, cần bổ sung quy định về chế độ nghỉ thai sản đối với phụ nữ độc thân sinh con. Bởi hiện nay, pháp luật mới quy định chế độ thai sản đối với phụ nữ mang thai, sinh con trong quan hệ hôn nhân hợp pháp, chưa đề cập cụ thể đến trường hợp phụ nữ độc thân sinh con.

Đại biểu Hoàng Ngọc Định (Đoàn Tuyên Quang). (Ảnh: P.THẮNG)

Việc bổ sung quy định trên theo đại biểu nhằm bảo đảm quyền bình đẳng, nhân văn, phù hợp với thực tế xã hội và nguyên tắc bảo vệ bà mẹ, trẻ em được ghi nhận trong Hiến pháp và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Đồng quan điểm, đại biểu Hoàng Ngọc Định (Đoàn Tuyên Quang) đề nghị bổ sung quy định về chế độ nghỉ thai sản đối với phụ nữ đơn thân sinh con, nuôi con. Đại biểu cho rằng, việc bổ sung quy định này là cần thiết nhằm bảo đảm quyền bình đẳng, nhân văn và phù hợp với thực tiễn của xã hội; tuân thủ nguyên tắc bảo vệ bà mẹ, trẻ em được ghi nhận trong Hiến pháp và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Trong khi đó, đại biểu Bùi Sỹ Hoàn (Đoàn thành phố Hải Phòng) chỉ ra "khoảng trống chính sách" rất lớn trong Luật hiện hành là cho phép phụ nữ nghỉ thai sản 6 tháng, nhưng hệ thống trường mầm non công lập lại nhận trẻ từ 18 tháng tuổi.

Đại biểu đặt vấn đề: "Vậy trong khoảng thời gian từ 6 tháng đến 18 tháng tuổi, các cháu bé sẽ gửi ở đâu, ai sẽ chăm sóc?". Đại biểu cho rằng đây là áp lực rất lớn cho các cặp vợ chồng ở đô thị, khu công nghiệp, đẩy họ vào tình thế phải dựa vào ông bà hoặc các nhóm trẻ tự phát, vốn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Trên cơ sở đó, đại biểu đề xuất nghiên cứu cho mẹ nghỉ làm đến 18 tháng, hoặc yêu cầu nhà trẻ nhận trẻ sớm hơn, hoặc bố trí giờ làm linh hoạt.

VY ANH

Nguồn: https://nhandan.vn/can-cac-chinh-sach-dai-han-dot-pha-duy-tri-muc-sinh-thay-the-post917573.html