Chuyện tình vượt đại dương

Chuyện kể rằng, khi Hội An trở thành thương cảng lớn thì tàu bè của các nước vào ra tấp nập. Một hôm có chiếc tàu buôn của hai cha con người Nhật cập cảng bán hàng.

Do phải lưu lại buôn bán nhiều ngày nên chàng trai người Nhật có thời gian giao du với nhiều người dân phố Hội. Vào ngày nọ, khi hoàng hôn sắp tắt, người cha thấy con trai mình đang cầm tay một cô gái Việt bên cạnh chùa Cầu và đoán biết tình yêu của con chớm nở. Trong bữa cơm tối hôm ấy, người con trai đã kể hết về mối tình của mình và mong cha chấp thuận.

Được cha đồng ý, chàng trai vui mừng khôn xiết, gặp ngay cô gái báo tin sau khi về Nhật lần này gia đình sẽ mang lễ vật đến cầu hôn. Nhưng khi chiếc tàu buôn của hai cha con lại cập cảng Hội An cùng với sính lễ đính hôn đầy đủ thì một tin dữ loan truyền là Nhật hoàng đã ban lệnh bế môn tỏa cảng, tất cả những người Nhật phải trở về cố quốc. Người con trai xin cha tổ chức hôn lễ ngay để mình được ở lại Hội An nhưng người cha không đồng ý, khuyên con cùng về chờ dịp thuận lợi quay lại làm lễ cưới chu đáo hơn.

Ngôi mộ của ông Tani YaJirobei nằm giữa cánh đồng Trường Lệ hàng trăm năm qua.

Trước khi chia tay, chàng trai hứa với cô gái trong bất cứ hoàn cảnh nào cũng trở lại, còn cô gái cũng thề thốt, đợi chờ. Thế nhưng, khi về nước, giấy phép buôn bán của họ bị thu hồi, cấm tất cả tàu thuyền xuất ngoại. Những ngày sống xa người yêu, chàng trai luôn mệt mỏi, buồn chán và càng tuyệt vọng khi biết mình khó có thể gặp lại cô gái. Cuối cùng, chàng trai bèn nghĩ ra cách xin xuống làm công cho một tàu đánh cá của ngư dân Nhật thường khai thác dài ngày ở vùng biển phía Tây Nam.

Qua nhiều ngày lênh đênh trên biển, chàng trai đoán biết tàu ở gần vùng biển Hội An nên đã chuẩn bị các phương tiện trốn khỏi tàu khi thấy đảo Cù Lao Chàm hiện ra. Do đói rét cùng với sự vùi dập của sóng nước, chàng trai ngất lịm, lúc tỉnh lại thấy mình bị tấp vào Bãi Ông, được bà con trên đảo Cù Lao Chàm đưa về nhà chăm sóc. Thể theo nguyện vọng của chàng, bà con chèo thuyền đưa chàng trai vào Hội An nhưng khi gặp người yêu, chàng chỉ khẽ cười mãn nguyện rồi lịm đi. Và chàng trai người Nhật mãi mãi nằm lại với mảnh đất Hội An. Chàng trai đó tên là Tani YaJirobei.

Câu chuyện tình này gắn với sự kiện lịch sử vào cuối thế kỷ 16, đầu thế kỷ 17 khi Hội An trở thành thương cảng lớn của xứ Đàng Trong, là điểm trung chuyển mậu dịch nên các thương nhân nước ngoài đến đây buôn bán khá đông đúc, trong đó nhiều nhất là người Nhật. Số thương gia ngoại quốc này được chúa Nguyễn cho phép lập hai khu vực cư trú, riêng khu vực định cư của người Nhật là Nhật Bổn dinh, người Hội An thường gọi phố Nhật. Làng của những thương gia xứ Phù Tang ngày thêm nhộn nhịp bởi hồi đó đa số các nhà buôn Nhật đến neo đậu nơi mảnh đất Hội An thường lấy vợ người Việt rồi sinh con, đẻ cái.

Theo tư liệu của Viện Nghiên cứu văn hóa quốc tế - Trường Đại học Nữ Chiêu Hòa (Nhật Bản), từ năm 1601, chúa Nguyễn Hoàng đã đặt mối quan hệ đối tác với Nhật Bản nên từ đó cho đến đầu năm 1635 đã có 71 chuyến thuyền đóng ấn son của Mạc phủ (Mạc phủ là người đứng đầu chính quyền Nhật Bản thời phong kiến) chở nhiều thương nhân Nhật cập cảng Hội An buôn bán. Cuối năm 1635, Mạc phủ lệnh cho tất cả người Nhật phải rút về nước và từ đó các thương nhân Nhật lần lượt rời Hội An về lại cố hương. Chuyến tàu cuối cùng đưa những người Nhật trở về đất nước là vào năm 1637.

Ngày nay, ngôi mộ của Tani YaJirobei nằm giữa cánh đồng Trường Lệ, phường Cẩm Châu (TP. Hội An), đã được xếp hạng di tích cấp tỉnh. Không giống như nhiều ngôi mộ cổ khác, mộ của Tani YaJirobei có tới 4 tấm bia khắc bằng 4 thứ tiếng: Việt, Nhật, Anh, Pháp với nội dung: “Do Nhật hoàng chủ trương bế môn, tỏa cảng buôn bán với hải ngoại nên ông phải từ Hội An trở về quê hương, nhưng sau đó đã tìm mọi cách quay trở lại để chung sống với người yêu của mình là một cô gái người Hội An…”.

Nguồn: https://baodaklak.vn/van-hoa-du-lich-van-hoc-nghe-thuat/202506/chuyen-tinh-vuot-dai-duong-5d40fdd/