Các công trình tại khuôn viên đình Vạn Xuân. Ảnh: BTLS

Điểm tựa tinh thần của cư dân

Theo Quyết định số 431/QĐ-UBND, ngày 20/2/2025 của UBND TP. Huế, đình Vạn Xuân, phường Kim Long chính thức được xếp hạng Di tích lịch sử cấp thành phố.

Làng Vạn Xuân, còn gọi là Kẻ Vạn, hình thành từ thế kỷ XIV, gắn liền với bước chân lưu dân từ vùng Châu Ái (Thanh Hóa) vào phương Nam khai khẩn. Khi định cư, cư dân lập đình làng để thờ cúng, sinh hoạt tín ngưỡng và gắn kết cộng đồng.

Ngôi đình được xây theo lối kiến trúc dân gian truyền thống, với nhà ba gian hai chái kép, mái ngói, cùng nhiều họa tiết khắc chạm tinh xảo trên gỗ, đắp nổi hay ghép mảnh sành sứ. Hoành phi, câu đối, hoa văn nơi đây đều toát lên triết lý nhân sinh, ước vọng “vật thịnh, dân an” của cộng đồng.

Không chỉ là nơi sinh hoạt tâm linh, đình Vạn Xuân còn in dấu nhiều sự kiện lịch sử trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ. Đây từng là điểm tập hợp lực lượng, tổ chức hoạt động cách mạng, hun đúc tinh thần yêu nước của dân làng.

Trải qua nhiều biến cố chiến tranh, thiên tai, ngôi đình không ít lần hư hại. Nhưng với sự chung sức của người dân, đình vẫn được trùng tu, gìn giữ. Đặc biệt, đợt đại trùng tu năm 2009 giúp diện mạo ngôi đình khang trang hơn, tiếp tục là điểm tựa tinh thần của cộng đồng.

Ngày nay, khuôn viên đình gồm cổng, la thành, bình phong, sân đình, đình chính cùng miếu Khai canh, Khai khẩn, Âm hồn và Ngũ hành. Nhiều sắc phong, hoành phi, liễn đối vẫn còn nguyên vẹn, minh chứng cho giá trị vật thể và phi vật thể độc đáo.

Ông Trần Trung Dung, đại diện Ban điều hành đình làng Vạn Xuân bày tỏ: “Đình được công nhận di tích, chúng tôi càng thấy trách nhiệm lớn hơn trong việc bảo tồn, gìn giữ và truyền thừa giá trị này cho con cháu mai sau”.

Gắn bó với đời sống cộng đồng

Huế hiện có 92 di tích cấp quốc gia và hơn 100 di tích cấp thành phố. Trong đó, đình làng là những thiết chế văn hóa, lưu giữ hồn cốt làng, xã và truyền thống văn hóa bao đời, phản ánh bản sắc, tín ngưỡng và sự cố kết cư dân địa phương.

Ông La Thiên Phương, Phó Giám đốc Bảo tàng Lịch sử TP. Huế cho biết: “So với nhiều đình làng khác, đình Vạn Xuân vẫn còn bảo tồn khá nguyên vẹn cả kiến trúc lẫn hiện vật. Đây là minh chứng quý giá phục vụ công tác nghiên cứu lịch sử, văn hóa, cũng như tiến trình hình thành đô thị Huế”.

Trong ký ức nhiều cư dân Kim Long, đình làng không chỉ là chốn linh thiêng mà còn là nơi bàn việc chung, gìn giữ phong tục, lề thói. Bà con tin rằng, việc được công nhận di tích sẽ tạo điều kiện thuận lợi để tổ chức lễ hội, giáo dục truyền thống và quảng bá di sản đến du khách.

Bí thư Đảng ủy phường Kim Long Hoàng Phước Nhật chia sẻ: “Việc công nhận đình Vạn Xuân là Di tích lịch sử cấp thành phố vừa khẳng định vị thế pháp lý, vừa nâng cao giá trị tinh thần được hun đúc trong lòng cộng đồng. Thời gian tới, chúng tôi sẽ phối hợp cùng ngành văn hóa và người dân để bảo tồn, gắn gìn giữ đình với phát triển văn hóa - du lịch”.

Theo bà Đặng Thị Thanh Loan, Phó Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội phường Kim Long, trên địa bàn hiện có 16 di tích, trong đó 6 di tích cấp Quốc gia và 10 di tích cấp thành phố. Riêng UBND phường trực tiếp quản lý 3 di tích cấp thành phố gồm đình Vạn Xuân, đình Xuân Hòa và đình Kim Long. Giai đoạn 2020 - 2024, từ nguồn ngân sách nhà nước và huy động xã hội hóa, đình Xuân Hòa và đình Kim Long được trùng tu với tổng kinh phí hơn 10 tỷ đồng.

Ngoài 3 di tích đình làng nói trên, địa phương còn có 14 đình làng tại các tổ dân phố. Các cộng đồng dân cư ngày càng có ý thức hơn trong việc bảo vệ, tôn tạo đình làng, biến nơi đây thành điểm sinh hoạt văn hóa chung. Những hoạt động như lễ tế Xuân - Thu, tết cổ truyền được tổ chức tại đình góp phần bồi đắp đời sống tinh thần, tạo sự gắn kết cộng đồng.

Việc đình làng được công nhận là di tích lịch sử mở ra cơ hội mới để cộng đồng và chính quyền cùng chung tay gìn giữ. Từ đây, một không gian văn hóa quen thuộc của người dân sẽ được tiếp thêm sức sống, đồng hành cùng Huế trong hành trình xây dựng đô thị di sản.

LIÊN MINH

Nguồn: https://huengaynay.vn/van-hoa-nghe-thuat/co-hoi-bao-ton-phat-huy-gia-tri-dinh-lang-158692.html