Công ước Hà Nội: Khuôn khổ toàn cầu, toàn diện chống tội phạm mạng

Tin tức về Lễ mở ký Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng - một thỏa thuận lịch sử, dự kiến sẽ được các đại diện từ hàng chục quốc gia ký kết tại Hà Nội trong hai ngày 25-26/10 (Công ước Hà Nội), đã thu hút sự chú ý của hàng loạt trang và hãng tin như Reuters (Anh), Asia Financial (Hong Kong), Straits Times (Singapore), Daily Times (Pakistan), The Japan Times (Nhật Bản), Daily Times of Bangladesh, Modern Diplomacy (châu Âu).

Các trang tin đều cho rằng Công ước này đánh dấu khuôn khổ toàn cầu đầu tiên giải quyết tội phạm mạng một cách toàn diện, trong bối cảnh các mối đe dọa kỹ thuật số đang gia tăng và các hệ thống an ninh mạng đang chịu áp lực.

Công ước hướng tới việc xử lý phạm vi rộng các hành vi phạm tội - từ lừa đảo trực tuyến và mã độc tống tiền cho đến buôn người và phát ngôn thù hận trên mạng, nhằm kiềm chế các hành vi gây thiệt hại hàng nghìn tỷ USD cho nền kinh tế toàn cầu mỗi năm.

Công ước sẽ có hiệu lực nếu có tối thiểu 40 thành viên Liên hợp quốc phê chuẩn và sau đó có khả năng trở thành nền tảng của quản trị mạng toàn cầu.

Trên trang unodc.org, Văn phòng Liên hợp quốc về Phòng, chống ma túy và tội phạm mạng (UNODC, cơ quan chủ trì các cuộc đàm phán về Công ước Hà Nội) cho hay công ước bao gồm các điều khoản bảo vệ nhân quyền và cho phép các quốc gia từ chối các yêu cầu hợp tác trái với luật pháp quốc tế, trong khi khuyến khích các quốc gia cho phép các hoạt động nghiên cứu hợp pháp.

Việc ký kết Công ước sẽ giúp cải thiện các nội dung sau:

Thứ nhất, thu thập và chia sẻ chứng cứ điện tử: Một trong những mục tiêu chính của Công ước Hà Nội là bảo đảm rằng tất cả các quốc gia phê chuẩn công ước đều định nghĩa chứng cứ điện tử một cách thống nhất và áp dụng cùng một tiêu chuẩn khi thu thập loại chứng cứ này. Nhờ đó, khi một quốc gia chia sẻ chứng cứ điện tử với quốc gia khác để phục vụ truy tố tội phạm mạng, chứng cứ đó có thể được chấp nhận hợp pháp tại tòa án của quốc gia tiếp nhận.

Thứ hai, hợp tác quốc tế: Bằng việc ký kết và phê chuẩn công ước, các quốc gia thừa nhận rằng tội phạm mạng là mối đe dọa hiện hữu đối với an ninh toàn cầu, đồng thời thúc đẩy quy mô, tốc độ và phạm vi của chủ nghĩa khủng bố cũng như tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia. Những quy định và quy tắc quốc tế thống nhất, cùng với sự chia sẻ chuyên môn, nguồn lực và ý chí chính trị mạnh mẽ theo khuôn khổ của công ước, sẽ giúp đơn giản hóa quá trình phòng ngừa và truy tố tội phạm mạng, nâng cao khả năng ứng phó quốc tế, và xây dựng một tương lai kỹ thuật số an toàn hơn.

Điều 64 của Công ước quy định văn kiện được mở ký tại Thủ đô Hà Nội trong năm 2025. (Ảnh: TTXVN phát)

Lễ mở ký Công ước Hà Nội có sự tham dự của Tổng Thư ký Liên hợp quốc António Guterres. Nhiều quốc gia xác nhận sẽ cử đại diện tham dự và ký công ước.

Theo trang Blog của Ngân hàng Thế giới (WB), nếu được hỗ trợ triển khai hiệu quả, Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng có thể góp phần hiện thực hóa lời hứa của kỷ nguyên số, giúp con người tận dụng các cơ hội trực tuyến mà không phải lo lắng về gian lận, lạm dụng hay các mối đe dọa trên mạng.

Nếu không có các định nghĩa và công cụ chung (như hỗ trợ tư pháp lẫn nhau), các nỗ lực chống tội phạm mạng sẽ không đạt hiệu quả, gây tổn hại đến an toàn trực tuyến. Công ước Hà Nội được xây dựng dựa trên hơn hai thập kỷ các sáng kiến quốc tế nhằm tăng cường hợp tác tư pháp và thực thi pháp luật trong lĩnh vực này.

Công ước Budapest về tội phạm mạng, được thông qua năm 2001, là khuôn khổ quốc tế ràng buộc đầu tiên trong lĩnh vực này. Hiện hơn 80 quốc gia là thành viên của Công ước Budapest, trong đó khoảng một nửa không thuộc châu Âu. Việc ký kết Công ước Hà Nội chắc chắn sẽ là một cột mốc quan trọng./.

(TTXVN/Vietnam+)

Nguồn: https://www.vietnamplus.vn/cong-uoc-ha-noi-khuon-kho-toan-cau-toan-dien-chong-toi-pham-mang-post1072376.vnp