Đà Nẵng bứt phá từ hiện thực hóa cơ chế, chính sách đặc thù

Thực hiện các nghị quyết của Trung ương, đặc biệt là các cơ chế, chính sách đặc thù vượt trội tạo đột phá phát triển, trong một năm qua, thành phố Đà Nẵng đã triển khai quyết liệt và bước đầu đạt những kết quả tích cực. Việc nhanh chóng đưa các cơ chế, chính sách đặc thù vào thực tiễn với các mô hình phát triển mới, trong bối cảnh không gian và tiềm năng phát triển mở rộng sau hợp nhất, thành phố Đà Nẵng đang nỗ lực từng bước trở thành cực tăng trưởng của đất nước.

Dự án Phòng thí nghiệm phục vụ sản xuất công nghệ đóng gói tiên tiến cho vi mạch bán dẫn Lab-Fab) đang được xây dựng tại Khu công viên phần mềm Đà Nẵng số 2. Ảnh: M.QUẾ

Kỳ 1: Những “mảnh ghép” đầu tiên

Khởi động khu thương mại tự do, sẵn sàng vận hành trung tâm tài chính quốc tế vào cuối năm nay, hệ sinh thái vi mạch bán dẫn hoạt động sôi động... Có thể thấy, những cơ chế, chính sách đặc thù được áp dụng ở thành phố Đà Nẵng đang đạt được các kết quả bước đầu.

Đồ họa: THANH HUYỀN

Kích hoạt khu thương mại tự do

Ngày 27/8/2025 là một ngày đáng nhớ đối với thành phố Đà Nẵng: Vị trí số 5, vị trí đầu tiên trong 7 vị trí của Khu thương mại tự do Đà Nẵng, được khởi động. Sự kiện này đánh hai dấu mốc quan trọng.

Thứ nhất, Đà Nẵng chính thức “kích hoạt” khu thương mại tự do đầu tiên của cả nước, theo các cơ chế, chính sách đặc thù được quy định trong Nghị quyết số 136/2024/QH15 ngày 26/6/2024 của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng.

Thứ hai, sự kiện này đồng thời “kích hoạt” cho một động lực mới vô cùng quan trọng với thành phố trong giai đoạn phát triển mới: Hình thành các mô hình phát triển mới của Đà Nẵng nói riêng và cho cả nước nói chung.

Hạng mục đầu tiên được khởi động có quy mô khoảng 90ha, trong tổng thể 1.881ha Khu thương mại tự do Đà Nẵng được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Với tổng vốn đầu tư dự kiến hơn 808 tỷ đồng, dự án này tạo tiền đề về cơ sở hạ tầng để thu hút nhà đầu tư tham gia phát triển đa lĩnh vực, hình thành trung tâm thương mại, dịch vụ đẳng cấp quốc tế.

Lãnh đạo thành phố Đà Nẵng, trong phát biểu tại lễ khởi động, nhấn mạnh dự án có tầm quan trọng đặc biệt, mang ý nghĩa chiến lược với phát triển kinh tế - xã hội của thành phố. Khu thương mại tự do củng cố vai trò của Đà Nẵng như một cửa ngõ giao thương quan trọng của khu vực miền Trung và cả nước, từng bước đưa Đà Nẵng trở thành một mắt xích quan trọng trong mạng lưới chuỗi cung ứng toàn cầu và khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Đại diện nhà đầu tư, Chủ tịch Tập đoàn Sun Group vùng miền Trung Nguyễn Văn Bình, cam kết triển khai “mảnh ghép” đầu tiên của khu thương mại tự do đúng tiến độ, sớm về đích để đấu nối với các hợp phần còn lại của khu thương mại tự do, góp phần tạo nên động lực tăng trưởng mới cho Đà Nẵng.

Ghi nhận tại xã Bà Nà, địa phương có 4 vị trí (vị trí số 4, 5, 6, 7) được quy hoạch xây dựng Khu thương mại tự do Đà Nẵng, cho thấy nhiều kỳ vọng của người dân về mô hình động lực này.

“

Khu thương mại tự do củng cố vai trò của Đà Nẵng như một cửa ngõ giao thương quan trọng của khu vực miền Trung và cả nước, từng bước đưa Đà Nẵng trở thành một mắt xích quan trọng trong mạng lưới chuỗi cung ứng toàn cầu và khu vực châu Á - Thái Bình Dương”

Ông Nguyễn Văn Phi, Trưởng thôn An Sơn (xã Bà Nà) cho biết, thôn An Sơn nằm gần các vị trí quy hoạch khu thương mại tự do, đặc biệt là vị trí số 5 và 6 (khu phức hợp dịch vụ, nghỉ dưỡng, công nghiệp hỗ trợ). “Vừa qua, nhà đầu tư đã khởi động vị trí số 5, nên người dân rất mong đợi về cơ hội việc làm và dịch vụ mới, qua đó cải thiện đời sống”, ông Phi phấn khởi bày tỏ.

Các kỹ sư công nghệ thông tin của Tập đoàn FPT làm việc tại Khu công viên phần mềm Đà Nẵng số 2. Ảnh: M.QUẾ

Sẵn sàng vận hành trung tâm tài chính quốc tế

Với mục tiêu sớm vận hành trung tâm tài chính quốc tế từ cuối năm 2025, thành phố Đà Nẵng đang đẩy nhanh các phần việc liên quan, xác định là ưu tiên quan trọng hiện nay.

Cuối tháng 8/2025, Hội đồng tư vấn xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam tại thành phố Đà Nẵng được thành lập với 17 thành viên, trong đó ông Trần Đình Thiên, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, chủ tịch hội đồng; ông Richard Dean McClellan, nguyên Giám đốc quốc gia Viện Tony Blair tại Việt Nam, Phó chủ tịch hội đồng.

Ngoài ra, Hội đồng còn có sự góp mặt của lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài chính, cùng lãnh đạo các tập đoàn FPT, CMC, BKAV, SSI và các chuyên gia tài chính quốc tế...

Hội đồng tư vấn có nhiệm vụ nghiên cứu, tư vấn, khuyến nghị cho Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng và Ban trù bị cơ quan quản lý điều hành Trung tâm tài chính quốc tế Đà Nẵng các nội dung về chiến lược, kế hoạch xây dựng và phát triển trung tâm tài chính quốc tế; mô hình quản trị, cấu trúc tổ chức, cơ chế điều hành; chương trình xúc tiến đầu tư thu hút nhà đầu tư chiến lược, các định chế tài chính, quỹ đầu tư, dịch vụ pháp lý…

Tiếp đó, vào giữa tháng 9, UBND thành phố ban hành kế hoạch biệt phái và phân công nhân lực chất lượng cao từ các cơ quan hiện có để vận hành thử nghiệm các cơ quan dự kiến thuộc trung tâm tài chính quốc tế. Đây là động thái chủ động của thành phố nhằm đào tạo, làm quen quy trình, và kiểm thử tính khả thi của bộ máy tổ chức trước khi chính thức đi vào hoạt động, bảo đảm nhân sự sẵn sàng đáp ứng khối lượng công việc và yêu cầu nghiệp vụ khắt khe của một trung tâm tài chính tầm cỡ quốc tế.

Thành phố Đà Nẵng cũng quy hoạch và bố trí các khu đất tại các vị trí chiến lược để xây dựng trung tâm tài chính, bảo đảm kết nối thuận lợi với sân bay quốc tế và các dịch vụ phụ trợ.

Trong đó, khu lõi (giai đoạn ban đầu và trung hạn) là trục đường Võ Văn Kiệt (phường An Hải) nối từ cảng hàng không quốc tế Đà Nẵng ra biển Mỹ Khê; tòa nhà 22 tầng với diện tích sử dụng 27.000m2 tại Khu Công viên phần mềm Đà Nẵng số 2 để tổ chức hoạt động ban đầu của trung tâm, phục vụ thu hút các quỹ đầu tư, quỹ kiều hối và thử nghiệm công nghệ. Khu phố tài chính (giai đoạn dài hạn) dự kiến sẽ hình thành tại phường An Hải.

Nhận định về việc Đà Nẵng triển khai Nghị quyết số 222/2025/QH15 của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm Ủy ban Ứng dụng Fintech thuộc Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam, cho rằng thành phố sở hữu những lợi thế đặc thù mà ít địa phương nào có được, đặc biệt là sự tập trung vào tài chính xanh, công nghệ tài chính và khả năng vận hành cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox). Việc Đà Nẵng chủ động trong định hướng hình thành trung tâm tài chính sẽ là bước đi chiến lược để xây dựng Việt Nam thành điểm đến của dòng vốn số, các sản phẩm tài chính sáng tạo trên nền tảng công nghệ chuỗi khối blockchain.

Tiên phong lĩnh vực vi mạch bán dẫn

Tại Khu Công viên phần mềm Đà Nẵng số 2, trong những ngày tháng 10/2025 này, dự án Phòng thí nghiệm phục vụ sản xuất công nghệ đóng gói tiên tiến cho vi mạch bán dẫn (Lab-Fab) với tổng vốn đầu tư ban đầu 1.800 tỷ đồng đang được đẩy nhanh tiến độ để sớm hoàn thành bắt đầu sản xuất từ quý I/2026.

Qua ghi nhận, không khí làm việc tại công trình khẩn trương nhưng cũng không kém phần cẩn thận, bởi yêu cầu cho một phòng thí nghiệm về bán dẫn là vô cùng nghiêm ngặt với độ chính xác cao và môi trường cực kỳ sạch. Do đó từ khâu xây dựng hạ tầng cần phải bảo đảm nhiều yếu tố từ kiểm soát môi trường vật lý như ánh sáng, chống rung đến những hệ thống tiện ích và hạ tầng đặc biệt.

Tuy sản xuất thực tế sẽ bắt đầu vào năm 2026 nhưng ngay từ thời điểm này, các kỹ sư công nghệ và vi mạch bán dẫn nhiều năm kinh nghiệm của Công ty CP VSAP LAB, chủ đầu tư dự án, đã và đang tập trung vào thiết kế theo yêu cầu của khách hàng. Ông Nguyễn Bảo Anh, đồng sáng lập, Giám đốc điều hành Công ty CP VSAP LAB cho biết, các phần việc sẽ “gối đầu” thực hiện, không chờ tới khi có cơ sở hạ tầng mới bắt đầu. Nhìn chung, tiến độ dự án khả quan và sẽ kịp với kỳ vọng của thành phố về những sản phẩm đầu tiên từ phòng thí nghiệm như chất bán dẫn và các linh kiện ứng dụng điện tử khác.

Chia sẻ về ý tưởng dự án, ông Nguyễn Bảo Anh cho biết, vào tháng 10/2024, Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ công nghệ thông tin Việt Nam (VINASA) cùng UBND thành phố tổ chức “hội nghị Diên Hồng” tại Đà Nẵng. Tại đó, những chuyên gia, nhà quản lý người Việt từ khắp nơi trên thế giới trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn đều có chung nhận định: Đây là thời điểm chín muồi để người Việt làm chủ công nghệ đóng gói tiên tiến bán dẫn.

Vốn có nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực này, ông Bảo Anh cùng các chuyên gia bán dẫn người Việt trong và ngoài nước đã lên ý tưởng về một “phòng sạch” để phục vụ sản xuất công nghệ đóng gói tiên tiến. Từ ý tưởng đến khi Công ty VSAP LAB được thành lập khoảng 5 tháng, và cũng chỉ mất 5 tháng để dự án khởi công vào ngày 28/7 vừa qua.

Cũng tại Khu Công viên phần mềm số 2, những mảng màu đa dạng đang dần được hình thành với các “ông lớn” trong lĩnh vực công nghệ thông tin và vi mạch bán dẫn như Marvell, FPT… cùng hơn 30 doanh nghiệp công nghệ, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đặt văn phòng tại đây. Vào cuối tháng 4/2025, Công ty CP FPT và Công ty TNHH Công nghệ Marvell Việt Nam chính thức được HĐND thành phố thông qua, công nhận đối tác chiến lược trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo của thành phố.

Điều này thể hiện sự nhìn nhận và kỳ vọng của Đà Nẵng về sức ảnh hưởng của doanh nghiệp đối với sự phát triển về công nghệ thông tin cũng như tiềm năng đối với công nghiệp vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo của thành phố.

Nếu như Marvell hướng tới hình mẫu cho mô hình hợp tác giữa nhà nước - nhà trường - doanh nghiệp thì Trung tâm R&D về công nghệ cao và chíp bán dẫn của Tập đoàn FPT định hướng là “vườn ươm” công nghệ, nơi chuyên gia Việt Nam và quốc tế cùng hợp sức phát triển sản phẩm đậm dấu ấn “Make in Vietnam - Make in Đà Nẵng”.

Có thể thấy, chỉ trong 9 tháng từ khi khai trương Khu Công viên phần mềm Đà Nẵng số 2 vào ngày 16/1/2025, công trình trọng điểm này đang chứng minh vai trò quan trọng trong phát triển khoa học công nghệ, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của thành phố. Dự án gồm 3 tòa nhà ICT1, ICT2 và ICT có tổng diện tích đất là 2,8ha, tổng diện tích sàn xây dựng hơn 92.000m2, dự kiến thu hút 6.000 nhân lực làm việc. Nhiều doanh nghiệp bày tỏ, một hạ tầng khang trang dành riêng cho công nghệ, khởi nghiệp, tài chính công nghệ sẽ giúp doanh nghiệp yên tâm đầu tư và phát triển lâu dài.

Như vậy, việc hình thành khu thương mại tự do và trung tâm tài chính, phát triển hệ sinh thái vi mạch bán dẫn ở Đà Nẵng đang có những kết quả ban đầu tích cực. Trung tâm tài chính quốc tế tại Đà Nẵng và Khu thương mại tự do Đà Nẵng đều được định hướng không đi theo lối mòn của các mô hình truyền thống, mà phát triển theo hướng chuyên biệt và có tính đột phá.

Trong đó, trung tâm tài chính tập trung vào tài chính xanh, tài chính thương mại cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, đổi mới sáng tạo, và các dịch vụ tài chính xuyên biên giới, hướng tới mục tiêu đưa Đà Nẵng trở thành “phòng thí nghiệm” cho các mô hình tài chính mới.

Khu thương mại tự do thông minh, không chỉ là nơi ứng dụng công nghệ mà là một hệ sinh thái tích hợp, nơi dữ liệu, kết nối và tự động hóa thúc đẩy hiệu quả và đổi mới trên mọi khía cạnh.

Trên địa bàn thành phố đến nay có 26 doanh nghiệp vi mạch, tăng gấp 3 lần số doanh nghiệp so với đầu năm 2024. Trong tổng số 26 doanh nghiệp, có 17 chi nhánh doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) và 9 doanh nghiệp thiết kế vi mạch bán dẫn Việt Nam.

Sức hút của Khu Công viên phần mềm Đà Nẵng số 2 càng thêm hấp dẫn khi thành phố đang tập trung đầu tư, hoàn thiện đưa vào sử dụng tòa nhà 22 tầng, với diện tích sàn xây dựng hơn 27.000m2 để phục vụ cho Trung tâm tài chính quốc tế sẽ sớm ra mắt trong thời gian tới, tạo nên một tổ hợp tài chính công nghệ hiện đại, sôi động ngay giữa trung tâm Đà Nẵng.

Kỳ 2: Hành động mạnh mẽ tạo đột phá phát triển

Nguồn: https://baodanang.vn/da-nang-but-pha-tu-hien-thuc-hoa-co-che-chinh-sach-dac-thu-3308676.html