Đại biểu Dương Khắc Mai đề xuất cần tách bạch giám định tư pháp và giám định dịch vụ

202511051522322693_z7191703084900_e297ed981193de214d4b058e29ccbc3b(1).jpg — Phó Trưởng Đoàn Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng Dương Khắc Mai tham gia thảo luận tại tổ

Cho ý kiến về dự án Luật Giám định tư pháp (sửa đổi), Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng Dương Khắc Mai cơ bản tán thành với Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp về sự cần thiết sửa đổi Luật Giám định tư pháp năm 2012.

Sau hơn 10 năm thi hành, Luật đã tạo cơ sở pháp lý quan trọng cho hoạt động giám định, góp phần làm rõ chứng cứ, bảo đảm công lý trong tố tụng. Tuy nhiên, thực tiễn cho thấy nhiều vướng mắc, bất cập, đặc biệt trong các vụ án kinh tế, tham nhũng, chức vụ, khi giám định tư pháp trở thành một số hạn chế trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử.

Do đó, đại biểu cho rằng việc sửa đổi Luật lần này là rất cần thiết, nhằm nâng cao chất lượng, tính độc lập, khách quan, hiệu quả của hoạt động giám định, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp và phòng, chống tham nhũng trong giai đoạn mới.

202511051436255587_z7191550463410_0b4759e4deadb206ea88b97fa41a8b31.gif — Đại biểu Quốc Hội Lâm Đồng, Nghệ An cùng tham dự thảo luận tại Tổ 7

Đại biểu cho rằng cần tách bạch rành mạch hai loại hình này: Giám định tư pháp phục vụ hoạt động tố tụng, thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Giám định tư pháp.

Giám định ngoài tố tụng là hoạt động dịch vụ, nên giao Chính phủ quy định chi tiết tại nghị định, tránh tình trạng “vừa là cơ quan chuyên môn, vừa là đơn vị kinh doanh dịch vụ”.

Việc này vừa đảm bảo tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, vừa phòng ngừa xung đột lợi ích và nguy cơ thương mại hóa hoạt động giám định.

Về phạm vi điều chỉnh và phạm vi sửa đổi của dự thảo Luật, đại biểu nhất trí với định hướng mở rộng phạm vi điều chỉnh, bao quát toàn bộ hoạt động giám định phục vụ tố tụng hình sự, dân sự, hành chính.

Tuy nhiên, theo đại biểu, dự thảo Luật hiện còn chồng lấn giữa hoạt động giám định tư pháp và giám định ngoài tố tụng. Nhiều ý kiến trong Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đã chỉ rõ điều này. Do đó, cần tách bạch rành mạch hai loại hình này nhằm đảm bảo tính thống nhất trong hệ thống pháp luật, đồng thời phòng ngừa xung đột lợi ích và nguy cơ thương mại hóa hoạt động giám định.

202511051436254962_z7191550378566_aa7b893757a0eaa6f8c5eb31a1386b4b(2).jpg — Quang cảnh buổi làm việc tại Tổ 7

Về nguyên tắc và tính độc lập chuyên môn trong giám định, đại biểu nhận định điểm tích cực là dự thảo đã bổ sung nguyên tắc “độc lập trong quá trình giám định và đưa ra kết luận”. Tuy nhiên, vẫn thiếu cơ chế bảo đảm thực chất cho sự độc lập đó. Do đó, kiến nghị cần bổ sung quy định cụ thể “người giám định tư pháp, tổ chức giám định tư pháp hoạt động độc lập về chuyên môn, không chịu sự can thiệp, chỉ đạo về nội dung kết luận từ bất kỳ cơ quan, tổ chức, cá nhân nào”. Đồng thời, cần có chế tài xử lý nghiêm hành vi can thiệp, gây áp lực hoặc mua chuộc người giám định.

Về xã hội hóa hoạt động giám định, cần kiểm soát chặt chẽ, dự thảo cho phép mở rộng xã hội hóa thông qua Văn phòng giám định tư pháp và tổ chức giám định theo vụ việc.

Đại biểu nhận định đây là hướng đi đúng, song cũng tiềm ẩn rủi ro về chất lượng và đạo đức nghề nghiệp nếu thiếu cơ chế kiểm soát. Vì vậy, đề nghị cần đặt ra tiêu chuẩn rõ ràng về điều kiện hành nghề, cơ chế cấp phép, công nhận, đình chỉ, thu hồi đối với tổ chức giám định tư pháp ngoài công lập.

Đồng thời, bổ sung quy định về giám định độc lập, kiểm định chất lượng kết luận giám định, có thể thông qua Hội đồng chuyên môn hoặc cơ quan chuyên trách thuộc Bộ Tư pháp. Ngoài ra, cần xây dựng cơ chế đánh giá định kỳ năng lực của Giám định viên tư pháp ngoài công lập để bảo đảm uy tín và chất lượng giám định.

Nguồn: https://baolamdong.vn/dai-bieu-duong-khac-mai-de-xuat-can-tach-bach-giam-dinh-tu-phap-va-giam-dinh-dich-vu-400608.html