Đâu là sinh vật có đôi mắt siêu việt nhất hành tinh?

(Dân trí) - Mỗi loài sinh vật tiến hóa để sở hữu thị giác phục vụ tốt nhất cho mục đích sinh tồn trong môi trường sống riêng biệt. Thị lực tốt nhất không đồng nghĩa với hoàn hảo, mà là sự thích nghi tối ưu.

Thị giác của đại bàng, tôm bọ ngựa hay ruồi đều khiến giới khoa học ngạc nhiên bởi những khả năng siêu việt tưởng như chỉ có trong phim viễn tưởng.

Đại bàng thường được xem là “vua thị giác” trong thế giới động vật. Tuy nhiên, nếu xét theo từng khía cạnh, từ độ phân giải, khả năng nhìn xa, tốc độ xử lý hình ảnh đến nhận diện màu sắc, thì loài sở hữu đôi mắt “thần thánh” nhất lại là những sinh vật bé nhỏ và ít được chú ý hơn rất nhiều.

Đại bàng có thể nhìn rõ vật thể từ rất xa

Đại bàng có đôi mắt nhìn rõ vật thể gấp 3-5 lần con người (Ảnh: Getty).

Các loài chim săn mồi như đại bàng, diều hâu hay chim ưng có thể nhìn rõ vật thể từ xa gấp 3–5 lần so với con người. Nếu bạn có đôi mắt như đại bàng, bạn sẽ dễ dàng đọc được tiêu đề một tờ báo cách xa cả trăm mét.

Đôi mắt của chúng lớn bất thường so với kích thước cơ thể, chứa mật độ thụ thể ánh sáng cực cao, giúp gia tăng độ chi tiết và độ phân giải hình ảnh. Tuy nhiên, do mắt nằm phía trước, chúng có trường nhìn hẹp hơn.

Đây là một điểm yếu so với những loài như ngựa hay nai, vốn có tầm quan sát gần như toàn cảnh.

Tôm bọ ngựa nhìn thấy cả tia cực tím và ánh sáng phân cực

Tôm bọ ngựa nhìn thế giới theo cách mà con người khó tưởng tượng nổi (Ảnh: Getty).

Trong lòng đại dương, tôm bọ ngựa một loài giáp xác nhỏ bé sống trong các rạn san hô sở hữu thị lực đầy màu sắc và độ phức tạp đáng kinh ngạc.

Con người chỉ có 3 loại tế bào cảm nhận màu (đỏ, xanh lục, xanh dương), trong khi tôm bọ ngựa có tới 12 loại.

Một số trong đó còn nhạy cảm với tia cực tím, điều mà mắt người hoàn toàn không nhìn thấy. Đặc biệt, chúng còn có khả năng phân biệt ánh sáng phân cực, giúp xác định vật thể, con mồi hay kẻ thù với độ chính xác cao trong môi trường nhiều tầng lớp ánh sáng như đáy biển.

Khoa học hiện chưa lý giải trọn vẹn cách loài này xử lý thị giác, nhưng các nhà nghiên cứu đều đồng thuận tôm bọ ngựa nhìn thế giới theo cách mà con người khó tưởng tượng nổi.

Ruồi có đôi mắt bắt chuyển động cực nhanh

Ruồi dễ dàng phát hiện và phản ứng với các chuyển động cực nhanh một cách chính xác và kịp thời (Ảnh: Getty).

Nếu xét về tốc độ xử lý hình ảnh, các loài côn trùng lại vượt trội hơn cả. Mắt người tiếp nhận khoảng 60 khung hình/giây vừa đủ để xem video mượt mà. Trong khi đó, mắt của ruồi có thể tiếp nhận hàng trăm khung hình mỗi giây.

Điều này giúp ruồi dễ dàng phát hiện và phản ứng với các chuyển động cực nhanh như cú đập tay của con người một cách chính xác và kịp thời. Nhờ kích thước cơ thể nhỏ bé, khoảng cách giữa mắt và não ngắn, tín hiệu thần kinh được truyền và nhận tức thời, giúp chúng luôn đi trước một bước.

Dù vậy, mắt kép của ruồi gồm hàng nghìn đơn vị nhỏ khiến hình ảnh bị vỡ điểm ảnh, giống như xem một bức ảnh mờ có các ô vuông li ti.

Mắt con người: Không vượt trội nhưng rất cân bằng

Mắt người không phải là “vô địch” về thị lực xa, màu sắc hay tốc độ phản xạ. Tuy nhiên, đây lại là một hệ thống thị giác có sự cân bằng và linh hoạt đáng kinh ngạc.

Con người có khả năng nhận diện khuôn mặt, phân biệt hàng triệu sắc độ màu, điều tiết ánh sáng tốt, và đặc biệt là có chiều sâu thị giác đủ để đánh giá khoảng cách, không gian điều cần thiết cho các hoạt động như lái xe, đọc sách, vẽ tranh hay thao tác kỹ thuật.

Không chỉ vậy, khả năng liên kết giữa thị giác và trí não ở con người vượt trội so với các loài khác. Mắt người không chỉ nhìn thấy mà còn hiểu được: nhận biết cảm xúc qua ánh mắt, ghi nhớ hình ảnh lâu dài.

Một nghiên cứu từ Đại học MIT (Mỹ) từng cho thấy: Bộ não người có thể nhận diện hình ảnh chỉ trong 13 mili giây, nhanh hơn cả cái chớp mắt. Điều đó giúp chúng ta phản ứng tức thì trong nhiều tình huống mà không cần suy nghĩ.

Nguồn: https://dantri.com.vn/khoa-hoc/dau-la-sinh-vat-co-doi-mat-sieu-viet-nhat-hanh-tinh-20250626122907108.htm