Đầu tư sân bay quốc tế Gia Bình là bước đi chiến lược, mang tính đột phá

Nội dung này được Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh nhấn mạnh khi trình bày Tờ trình về chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình vào sáng 14/11.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết Cảng hàng không quốc tế Nội Bài là cửa ngõ hàng không quốc tế chính của Thủ đô Hà Nội và Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ.

Thời gian vừa qua, từ năm 2014 đến năm 2024, lượng khách thông qua Cảng hàng không quốc tế Nội Bài tăng nhanh, khoảng 11,8%/năm, cao hơn mức trung bình của cả nước và hiện nay đang khai thác vượt công suất.

Đồng thời, so với các cảng hàng không quốc tế lớn trong khu vực thì Cảng hàng không quốc tế Nội Bài có chất lượng dịch vụ và công nghệ kém hơn.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày tờ trình về chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình.

Mặc dù Bộ Xây dựng đang nghiên cứu quy hoạch mở rộng Cảng hàng không quốc tế Nội Bài về phía Nam nhưng gặp nhiều khó khăn do phải di dời lượng lớn dân cư, chi phí giải phóng mặt bằng rất lớn và cần nhiều thời gian để thực hiện.

“Vì vậy, việc đầu tư Cảng hàng không quốc tế Gia Bình là bước đi chiến lược, mang tính đột phá, góp phần tái cấu trúc mạng lưới hàng không Vùng Thủ đô theo mô hình trung tâm kép đã được nhiều đô thị lớn trên thế giới áp dụng thành công.

Việc đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình sẽ giúp phát huy lợi thế về vị trí, về không gian để tạo động lực thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp, logistics, thương mại điện tử, du lịch và dịch vụ của khu vực. Đồng thời, sẽ giữ vai trò bổ trợ chiến lược cho Nội Bài.

Cảng hàng không quốc tế Gia Bình có ý nghĩa đặc biệt trong đảm bảo an ninh quốc phòng và phục vụ các sự kiện đối ngoại của Nhà nước, đặc biệt là Hội nghị cấp cao APEC 2027”, Bộ trưởng Bộ Xây dựng nhấn mạnh.

Cảng hàng không quốc tế Gia Bình được đầu tư theo chuẩn mực quốc tế, trở thành cảng hàng không thông minh, xanh, bền vững thế hệ mới, đẳng cấp quốc tế, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, phục vụ khai thác lưỡng dụng, đảm bảo hoạt động an ninh quốc phòng và các sự kiện đối ngoại quan trọng, trong đó có Hội nghị cấp cao APEC 2027.

Dự án đạt tiêu chuẩn dịch vụ cảng hàng không quốc tế 5 sao, thuộc nhóm 10 cảng hàng không 5 sao hàng đầu thế giới theo tiêu chí của Skytrax và nằm trong nhóm sân bay có trải nghiệm hành khách xuất sắc theo đánh giá của Hội đồng Sân bay Quốc tế.

Sân bay Gia Bình hướng tới cửa ngõ hàng không của miền Bắc, là Cảng hàng không trung chuyển hành khách, hàng hóa và cơ sở bảo dưỡng, sửa chữa, đại tu máy bay của khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.

Dự kiến sân bay Gia Bình đáp ứng nhu cầu 30 triệu hành khách/năm, 1,6 triệu tấn hàng hóa đến năm 2030

Dự án được đầu tư với quy mô cấp 4F theo tiêu chuẩn của Tổ chức Hàng không dân dụng Quốc tế, đáp ứng nhu cầu đến năm 2030 là khoảng 30 triệu hành khách/năm, 1,6 triệu tấn hàng hóa và đến năm 2050 là khoảng 50 triệu hành khách/năm và 2,5 triệu tấn hàng hóa.

Về phương án thiết kế sơ bộ tổ chức vùng trời và phương thức bay, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, để đảm bảo khai thác an toàn, hiệu quả giữa Cảng hàng không quốc tế Nội Bài và Cảng hàng không quốc tế Gia Bình, cơ quan quản lý bay sẽ thiết lập một vùng trời kiểm soát tiếp cận bao trùm toàn bộ các Cảng hàng không trong khu vực. Các đường bay được thiết kế cho từng cảng hàng không theo phương thức dẫn đường bằng vệ tinh và radar mặt đất, đảm bảo hạn chế các điểm giao cắt và khoảng cách giữa các máy bay.

Các đại biểu Quốc hội xem video clip về dự án dự án Cảng hàng không quốc tế Gia Bình.

Về kết cấu hạ tầng, sân bay được xây dựng 2 cặp đường hạ - cất cánh song song, mỗi cặp gồm 2 đường cất hạ cánh. Các đường cất hạ cánh có chiều dài từ 3.500 đến 4.000 mét, đáp ứng tất cả các loại máy bay thân rộng, tầm xa thế hệ mới hiện nay.

Về nhà ga hành khách, nhà ga hành khách được xây dựng đáp ứng tiêu chuẩn phục vụ 5 sao, đảm bảo phục vụ hành khách thuận tiện, thân thiện và hiệu quả. Nhà ga VIP được xây dựng độc lập với khu ga hành khách, đáp ứng nhu cầu phục vụ chất lượng cao đối với các sự kiện đối ngoại của Nhà nước.

Về kết nối giao thông, Cảng hàng không quốc tế Gia Bình được kết nối đồng bộ với hệ thống giao thông cấp quốc gia, cấp vùng, cấp tỉnh, trong đó có khu vực Hà Nội được kết nối trực tiếp thông qua tuyến đường cao tốc, đường sắt đô thị và đường sắt quốc gia.

Nhu cầu sử dụng đất là khoảng 1.884,9 hecta, trong đó nhu cầu đất để chuyển đổi trồng lúa hai vụ sang đất Cảng hàng không là 922,25 hecta.

Sơ bộ phương án bồi thường tái định cư, dự án ảnh hưởng đến khoảng 7.100 hộ gia đình và 118 tổ chức, dự kiến tái định cư khoảng 5.800 hộ, cần di dời khoảng 18.800 ngôi mộ. Ngoài ra, để thực hiện dự án cần phải di dời, hoàn trả các công trình hạ tầng kỹ thuật thủy lợi, kênh mương, trạm bơm, đường truyền tải điện, di dời và hoàn trả các công trình hạ tầng xã hội như trường học, cơ sở giáo dục, cơ sở tôn giáo…

Tổng vốn đầu tư dự án khoảng 196.378 tỷ đồng, gồm vốn chủ sở hữu và vốn huy động hợp pháp. Trong đó giai đoạn một khoảng 141.236 tỷ đồng, giai đoạn hai khoảng 55.142 tỷ đồng.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, thời gian hoạt động của dự án là 70 năm, từ 2025 đến 2095.

Chính phủ kiến nghị Quốc hội xem xét chấp thuận chủ trương đầu tư dự án xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình và chính sách đặc biệt hỗ trợ đầu tư dự án.

Đánh giá tính khả thi đáp ứng tiến độ phục vụ APEC năm 2027, nghiên cứu kỹ cơ chế, chính sách đặc biệt di dời di tích lịch sử, văn hóa phục vụ dự án.

Cần quy định giám sát 5 năm một lần

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban đã có báo cáo đầy đủ, thẩm tra việc chấp nhận chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình. Ủy ban nhất trí với sự cần thiết đầu tư dự án, dự án đáp ứng các tiêu chí thuộc thẩm quyền của Quốc hội chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư, hồ sơ dự án cơ bản đầy đủ thành phần theo quy định.

Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày báo cáo thẩm tra.

Ủy ban Kinh tế và Tài chính cơ bản thống nhất với các nội dung về mục tiêu, quy mô, địa điểm, thời gian, tiến độ thực hiện dự án đầu tư, nhu cầu sử dụng đất, phương án giải phóng mặt bằng, di dân, tái định cư, phương án lựa chọn công nghệ chính, giải pháp bảo vệ môi trường.

Tuy nhiên, ông Phan Văn Mãi đề nghị cần lượng hóa rõ các mục tiêu của dự án, xác định lộ trình và tính khả thi. “Bổ sung đánh giá về địa chất, thủy văn, thoát nước, tác động đến sông Ngụ và làm rõ phương án đầu tư hệ thống giao thông kết nối đa phương thức đồng bộ với tiến độ hoàn thành của dự án. Đánh giá tính khả thi trong việc hoàn thành dự án để đáp ứng tiến độ phục vụ APEC năm 2027 trong bối cảnh còn nhiều vướng mắc về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư”, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, cần làm rõ phương thức đào tạo, chuyển đổi nghề, tạo việc làm cho người dân bị ảnh hưởng. Đặc biệt, Uỷ ban Kinh tế và Tài chính đề nghị phân tích cơ sở xác định thời gian hoạt động của dự án là 70 năm, theo đó, cần xác định thời gian hoạt động của dự án dựa trên thời gian thu hồi vốn thực tế và quy định giám sát định kỳ 5 năm một lần để cập nhật doanh thu, chi phí, lợi nhuận và điều chỉnh linh hoạt nhằm bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư và người sử dụng.

Về sơ bộ tổng mức đầu tư, Chủ nhiệm Phan Văn Mãi đề nghị làm rõ hơn căn cứ tính suất đầu tư của dự án, so sánh suất đầu tư với các dự án sân bay tương đương trong khu vực và điều chỉnh theo giá địa phương để lựa chọn mức chi phí phù hợp, tối ưu.

“Về cơ chế, chính sách đặc biệt, ưu đãi, hỗ trợ đầu tư và điều kiện áp dụng, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cơ bản nhất trí với sự cần thiết ban hành cơ chế, chính sách đặc biệt để thực hiện di dời các di tích lịch sử, văn hóa phục vụ dự án. Tuy nhiên, đề nghị quy định rõ về xử lý hệ quả sau khi di dời các di tích, nhất là việc công nhận lại các di tích khi di dời, bảo đảm giữ nguyên yếu tố gốc, giá trị lịch sử, văn hóa”, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính đề xuất.

Ngoài ra, Uỷ ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ sớm báo cáo Quốc hội về việc ban hành và triển khai thực hiện Nghị quyết số 03 ngày 14/8/2025 của Chính phủ về cơ chế, chính sách đặc thù xây dựng Cảng hàng không quốc tế Gia Bình tại kỳ họp thứ 10 theo quy định.

Minh Tuệ

Nguồn: https://vtcnews.vn/dau-tu-san-bay-quoc-te-gia-binh-la-buoc-di-chien-luoc-mang-tinh-dot-pha-ar987122.html