ĐBQH chỉ ra bất cập từ vụ xây nhầm nhà trên đất người khác ở Hải Phòng

(Dân trí) - Dẫn chứng vụ xây nhầm nhà trên đất người khác ở Hải Phòng, ĐBQH cho rằng nếu tiền kiểm sẽ không có chuyện này. Dù ủng hộ hậu kiểm, ông lưu ý vẫn phải có trách nhiệm kiểm tra trong quá trình xây dựng.

Dự án Luật Xây dựng sửa đổi được Quốc hội thảo luận trong phiên làm việc tại hội trường sáng 14/11.

Bổ sung cơ chế để xử lý sai phạm trong xây dựng

Góp ý về việc miễn giấy phép xây dựng đối với một số công trình, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (TP Hải Phòng) cho biết so với luật hiện hành, dự thảo luật sửa đổi quy định miễn giấy phép xây dựng đối với một số loại công trình theo hướng giảm “tiền kiểm”, tăng “hậu kiểm”.

“Đây là nội dung phù hợp với mục tiêu cải cách, cắt giảm các thủ tục hành chính, giảm thời gian, chi phí thực hiện các thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp”, bà Nga ghi nhận.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Việt Nga (Ảnh: Hồng Phong).

Dù vậy, nữ đại biểu nêu thực tiễn cho thấy tình trạng xây dựng không phép, sai phép, lấn chiếm vỉa hè, đất công, xây vượt tầng, thay đổi công năng… diễn ra ở nhiều nơi. Nhiều công trình không được phát hiện từ sớm, chỉ khi công trình đã xây gần xong hoặc hoàn thiện mới bị phát hiện và xử lý.

Trong khi đó, hiện nay đội ngũ cán bộ chuyên môn về xây dựng ở cấp xã rất mỏng, phần lớn là kiêm nhiệm, không đủ lực lượng để thực hiện giám sát, phát hiện kịp thời vi phạm; ở một số địa phương còn thiếu cán bộ có chuyên môn sâu về xây dựng.

Điều đó dẫn tới những khó khăn trong việc thực hiện kiểm tra, giám sát các công trình xây dựng trên thực tế.

“Vì vậy, song song với việc cắt giảm khâu tiền kiểm, miễn giấy phép xây dựng đối với một số công trình xây dựng, cần bổ sung các cơ chế tăng cường hậu kiểm để phát hiện và xử lý các sai phạm về xây dựng kịp thời”, bà Nga góp ý.

Theo đại biểu, cần quy định rõ trách nhiệm của UBND cấp xã, trong việc kiểm tra, phát hiện và xử lý vi phạm các quy định xây dựng ngay từ giai đoạn đầu; bổ sung chế tài xử lý trách nhiệm người đứng đầu nếu không phát hiện hoặc xử lý kịp thời các sai phạm về công trình xây dựng.

Cùng với đó, bà kiến nghị nghiên cứu bố trí lực lượng hỗ trợ quản lý xây dựng ở cấp cơ sở… để khâu “hậu kiểm” thực sự kịp thời và đạt hiệu quả, tránh tình trạng mở cơ chế “hậu kiểm” nhưng không có đủ nguồn nhân lực, con người để thực hiện.

Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa (Ảnh: Hồng Phong).

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) cũng phản ánh thực tế bất cập trong việc cấp giấy phép xây dựng và chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, dẫn đến việc ở một số địa phương, đã có những vụ việc bị truy tố. Vì thế, theo ông Hòa, trách nhiệm cơ quan chính quyền rất quan trọng trong việc hậu kiểm.

“Phải tránh tình trạng công trình hoàn thành xong rồi mới hậu kiểm, sau đó có tranh chấp xảy ra, sẽ tốn kém tiền của người dân”, ông Hòa lưu ý.

Để xảy ra sai phạm, BQL dự án phải bị thu hồi quyền quản lý

Dẫn chứng vụ xây nhầm nhà trên đất của người khác ở Hải Phòng, đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng nếu có bước tiền kiểm, cán bộ địa chính xuống chỉ định vị trí cho chủ nhà xây dựng thì sẽ không có chuyện xây nhầm nhà.

Dù ủng hộ chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, nhưng ông Hòa lưu ý chính quyền địa phương vẫn phải có trách nhiệm kiểm tra trong quá trình xây dựng công trình.

Hay việc cấp phép công trình, ví dụ cho tòa chung cư xây 10 tầng nhưng không kiểm tra nên để dự án xây vượt tầng trái phép, lúc đó mới vào lập biên bản xử lý sẽ ảnh hưởng đến sinh kế của người dân cũng như nguồn lực của Nhà nước.

Nhấn mạnh ủng hộ hậu kiểm, song ông Hòa cho rằng phải hậu kiểm từng phần, từng công trình trong quá trình thi công. Bên cạnh đó, đơn vị quản lý và cơ quan quản lý Nhà nước về xây dựng phải kiểm tra thường xuyên trong vấn đề hậu kiểm để cá nhân, tổ chức không xây dựng sai quy định, hạn chế thiệt hại thấp nhất.

Góp ý vào định hướng sửa đổi Luật Xây dựng, đại biểu Hà Sỹ Đồng (Quảng Trị) nhấn mạnh quy định Nhà đầu tư phải chịu trách nhiệm cuối cùng đối với chất lượng khảo sát, thiết kế, thẩm tra và an toàn công trình.

Đại biểu Quốc hội Hà Sỹ Đồng (Ảnh: Hồng Phong).

Ban quản lý dự án phải có chứng chỉ năng lực, đủ nhân sự và bị thu hồi quyền quản lý nếu để xảy ra sai phạm.

Cũng theo đại biểu Đồng, trách nhiệm cá nhân phải rõ ràng theo hướng ai ký khảo sát sẽ chịu trách nhiệm số liệu, ai thiết kế chịu trách nhiệm phương án, ai thẩm tra chịu trách nhiệm nội dung và ai phê duyệt chịu trách nhiệm cuối cùng.

Ông lưu ý thêm hồ sơ cần được lưu trữ tối thiểu 15-20 năm hoặc lưu trữ điện tử để thuận tiện kiểm tra, truy xuất.

Trong lần sửa luật này, đại biểu cũng góp ý cần cắt giảm tối đa thủ tục không cần thiết, hợp nhất thủ tục trùng lặp; rút ngắn thời gian xử lý, giảm chi phí tuân thủ, tăng minh bạch và nâng cao trách nhiệm giải trình.

Nguồn: https://dantri.com.vn/thoi-su/dbqh-chi-ra-bat-cap-tu-vu-xay-nham-nha-tren-dat-nguoi-khac-o-hai-phong-20251114102436029.htm