Để nông nghiệp thật sự là lợi thế quốc gia

Chế biến gạo xuất khẩu tại nhà máy của Công ty CP nông nghiệp công nghệ cao Trung An, thành phố Cần Thơ. (Ảnh: VŨ SINH)

Từ một nước đói nghèo, Việt Nam đã vươn lên trở thành một trong những cường quốc sản xuất và xuất khẩu nông sản của thế giới. Nông nghiệp là lợi thế quốc gia, mang lại thu nhập cho gần 10 triệu hộ nông dân cùng hàng triệu hộ kinh doanh và doanh nghiệp. Ngành nông nghiệp và môi trường không chỉ bảo đảm vững chắc an ninh lương thực, an toàn sinh thái trong mọi tình huống mà còn góp phần nâng cao vị thế Việt Nam trên trường quốc tế.

Những dấu mốc quan trọng

Ngày 14/11/1945, Hội đồng Chính phủ ban hành Quyết nghị về việc thành lập Bộ Canh nông với nhiệm vụ tổ chức sản xuất nông nghiệp một cách bài bản. Từ đó, ngày 14/11 trở thành Ngày truyền thống của ngành nông nghiệp và môi trường.

80 năm qua, cùng với sự phát triển của đất nước, ngành nông nghiệp và môi trường cũng trải qua nhiều thăng trầm, nhưng luôn giữ vai trò chiến lược, là trụ đỡ trong những lúc khó khăn, biến động của đất nước.

Đồng thời, Đảng, Nhà nước cũng luôn dành sự quan tâm đặc biệt đối với lĩnh vực quan trọng này. Nhiều chủ trương, chính sách quan trọng của Đảng, Nhà nước như: Chỉ thị số 100-CT/ TW ngày 13/1/1981 của Ban Bí thư về “Cải tiến công tác khoán, mở rộng “khoán sản phẩm đến nhóm lao động và người lao động” trong hợp tác xã nông nghiệp”; Nghị quyết số 10- NQ/TW ngày 5/4/1988 của Bộ Chính trị về đổi mới quản lý kinh tế nông nghiệp đã tạo ra những tác động to lớn và mang tính bước ngoặt đối với nền nông nghiệp Việt Nam trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế trầm trọng thời kỳ đó, không chỉ giải quyết được vấn đề cấp bách về lương thực mà còn mở đường cho công cuộc Đổi mới toàn diện nền kinh tế đất nước, đưa nông nghiệp Việt Nam bước vào một giai đoạn phát triển mới.

Ngày 5/8/2008, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X ban hành Nghị quyết số 26- NQ/TW “Về nông nghiệp, nông dân, nông thôn”. Lần đầu tiên, vấn đề "tam nông" được đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược phát triển quốc gia với quan điểm “nông nghiệp, nông dân, nông thôn là cơ sở và lực lượng quan trọng để phát triển nhanh, bền vững kinh tế-xã hội”. Nghị quyết đã định hướng chiến lược phát triển “tam nông” trong giai đoạn mới, hướng tới mục tiêu đưa Việt Nam trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào năm 2045.

Năm 2022, Hội nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII ra Nghị quyết số 19-NQ/TW “Về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” khẳng định nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vị trí chiến lược trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Nông nghiệp là lợi thế, nền tảng bền vững của quốc gia, nông thôn là địa bàn phát triển kinh tế quan trọng, là không gian chính gắn với tài nguyên thiên nhiên, nền tảng văn hóa, xã hội, bảo đảm an ninh, quốc phòng của đất nước. Nông dân là lực lượng lao động và nguồn tài nguyên con người quan trọng.

Các vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn phải được giải quyết đồng bộ, gắn với quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Phát triển nông nghiệp trên quan điểm hướng tới nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh. Công tác bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu tiếp tục là nhiệm vụ ưu tiên quốc gia.

Đến các thành tựu to lớn

Tiếp nối những thành tựu đã đạt được, từ khi đổi mới, mặc dù gặp nhiều khó khăn, thách thức do thiên tai, biến đổi khí hậu và biến động thị trường, nhưng sản xuất nông nghiệp của Việt Nam vẫn tăng trưởng nhanh và liên tục, với tốc độ trung bình 3,56% mỗi năm.

Nền nông nghiệp Việt Nam đã chuyển từ tự cung, tự cấp sang sản xuất hàng hóa đa dạng và trở thành quốc gia xuất khẩu nông sản hàng đầu trên thế giới, nông sản Việt Nam được xuất khẩu tới hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ. Kim ngạch xuất khẩu nông sản tăng nhanh qua các năm, với tốc độ trung bình trên 10%/năm, đến năm 2024 đạt 62,5 tỷ USD, xuất siêu đạt kỷ lục 18 tỷ USD, tăng gần 70% so với năm 2020. Kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản 10 tháng năm nay đạt 58,13 tỷ USD, tăng 12,9% so với cùng kỳ, dự kiến cả năm sẽ đạt khoảng 70 tỷ USD.

Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới đã làm thay đổi căn bản bộ mặt nông thôn. Đến nay, cả nước có 78,7% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó 40,4% số xã đạt chuẩn nâng cao và 10,8% số xã đạt chuẩn kiểu mẫu. Năm 2024, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đạt 54 triệu đồng, tăng 1,3 lần so năm 2020. Công tác bảo vệ môi trường, quản lý tài nguyên và ứng phó với biến đổi khí hậu đạt được nhiều thành tựu quan trọng, góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững của đất nước. Tài nguyên của đất nước được quy hoạch, khai thác và sử dụng hợp lý. Biển, hải đảo được quản lý theo cách tiếp cận tổng hợp, liên ngành, liên vùng, góp phần phát triển kinh tế biển bền vững, đưa Việt Nam trở thành quốc gia biển mạnh.

Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên mới với định hướng phát triển nhanh và bền vững, gắn kết giữa tăng trưởng kinh tế, tiến bộ xã hội và bảo vệ môi trường, đồng thời chú trọng xây dựng nền kinh tế xanh, tuần hoàn, thích ứng biến đổi khí hậu, hướng tới mục tiêu trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào giữa thế kỷ XXI. Bối cảnh mới với các cơ hội và thách thức đan xen đòi hỏi ngành nông nghiệp và môi trường cần có những định hướng chính sách phù hợp, góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng hai con số của cả nền kinh tế.

Trong đó, nông nghiệp thật sự là lợi thế quốc gia, bảo đảm vững chắc an ninh lương thực và dinh dưỡng, nâng cao thu nhập và đời sống cho người dân, gắn kết chặt chẽ với nhiệm vụ gìn giữ văn hóa, bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học và chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu. Tiếp tục chuyển mạnh từ tư duy “sản xuất nông nghiệp” sang “kinh tế nông nghiệp”, chuyển đổi theo hướng xanh, bền vững, đa giá trị.

Tăng cường đầu tư phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ, tạo động lực mạnh mẽ để phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải, chuyển đổi số gắn với phục hồi hệ sinh thái và bảo vệ môi trường. Đây không chỉ là yêu cầu trước mắt mà còn là nền tảng cho sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp và môi trường Việt Nam trong tương lai.

Nguồn: https://baoquangninh.vn/de-nong-nghiep-that-su-la-loi-the-quoc-gia-3384144.html