Đề xuất quản lý thuế hộ kinh doanh theo 3 ngưỡng doanh thu

Đáng chú ý, theo thống kê, có gần 1.500 hộ kinh doanh doanh thu trên 50 tỷ đồng/năm, cho thấy sự cần thiết phải thay đổi phương pháp quản lý để bảo đảm công bằng và chống thất thu thuế.

Gần 1.500 hộ kinh doanh đạt doanh thu trên 50 tỷ đồng/năm

Trong nhiều năm qua, thuế khoán là phương thức quản lý quen thuộc đối với hàng triệu hộ kinh doanh tại Việt Nam. Tuy nhiên, mô hình này ngày càng bộc lộ những bất cập khi nền kinh tế phát triển năng động hơn. Việc áp một mức thuế cố định, thường dựa trên ước lượng, đã không còn phản ánh đúng thực tế kinh doanh, dễ tạo ra sự thiếu công bằng giữa các hộ có cùng ngành nghề nhưng quy mô khác nhau và tiềm ẩn nguy cơ thất thu cho ngân sách nhà nước.

Trước thực trạng đó, đề án "Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán" được Bộ Tài chính ban hành, đánh dấu bước hiện đại trong công tác quản lý thuế. Trọng tâm của đề án là phân loại hộ kinh doanh theo quy mô để áp dụng chính sách phù hợp. Dựa trên số liệu thống kê 7 tháng năm 2025, mô hình mới được đề xuất theo 3 ngưỡng doanh thu rõ rệt.

Cụ thể, ngưỡng 1, dành cho các hộ kinh doanh có doanh thu từ 200 triệu đồng trở xuống. Đây là nhóm chiếm đại đa số với khoảng 1,5 triệu hộ (65,7%), chủ yếu là các cửa hàng nhỏ lẻ, kinh doanh gia đình, đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết việc làm tại địa phương.

Ngưỡng 2, áp dụng cho các hộ có doanh thu trên 200 triệu đồng đến 3 tỷ đồng. Nhóm này có khoảng 791.000 hộ và đóng góp một phần đáng kể vào tổng số thu. Ngưỡng 3, bao gồm các hộ kinh doanh có doanh thu trên 3 tỷ đồng. Dù chỉ chiếm một tỉ lệ rất nhỏ về số lượng (khoảng 0,7%), nhóm này lại có quy mô doanh thu rất lớn. Đáng chú ý, có tới 1.464 hộ kinh doanh đạt doanh thu trên 50 tỷ đồng/năm, hoạt động không khác gì một doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ, cho thấy mô hình thuế khoán đã hoàn toàn không còn phù hợp.

Giải pháp trong quản lý thuế thương mại điện tử

Sự bùng nổ của kinh tế số đã đặt ra thách thức lớn trong các phương pháp quản lý thuế truyền thống với các hộ, cá nhân kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử. Đây là lĩnh vực có đặc thù vận hành hoàn toàn khác biệt với hàng triệu giao dịch nhỏ lẻ diễn ra mỗi ngày, giá trị đơn hàng không cao nhưng tần suất đổi, trả, hủy đơn lại rất lớn. Việc yêu cầu người bán xuất hóa đơn thủ công cho từng giao dịch là bất khả thi, gây ra gánh nặng hành chính khổng lồ và không thể phản ánh chính xác doanh thu thực tế.

Để giải quyết vấn đề này, ngành thuế đề xuất giải pháp thay vì kiểm tra thủ công, hệ thống sẽ trực tiếp thu thập dữ liệu đơn hàng từ các sàn thương mại điện tử (Shopee, Lazada, Tiki...), đối soát chéo với dữ liệu thanh toán từ các ngân hàng và ví điện tử.

Dựa trên nguồn dữ liệu lớn này, hệ thống sẽ tự động tổng hợp và tạo ra một "tờ khai thuế gợi ý". Người nộp thuế chỉ cần kiểm tra lại các con số và xác nhận. Cách tiếp cận này không chỉ giảm thiểu gánh nặng tuân thủ cho người kinh doanh mà còn giúp cơ quan thuế quản lý hiệu quả trên quy mô lớn, bảo đảm không bỏ sót nguồn thu.

Hỗ trợ tối đa cho người dân trong quá trình chuyển đổi

Việc thay đổi chính sách đã gắn liền vào thực tiễn là một quá trình phức tạp, Cục Thuế đã xây dựng lộ trình chuyển đổi thận trọng và có trọng tâm. Thay vì áp dụng đồng loạt, cơ quan thuế sẽ tiến hành phân loại toàn bộ các hộ kinh doanh để có kế hoạch phù hợp với từng nhóm đối tượng. Chiến lược ưu tiên sẽ tập trung vào các hộ kinh doanh quy mô lớn, có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm. Đây là nhóm có đủ nguồn lực về nhân sự, công nghệ để thích ứng nhanh hơn, và việc chuyển đổi thành công của họ sẽ là hình mẫu, tạo động lực cho các hộ kinh doanh nhỏ hơn noi theo.

Song song với việc vận động, ngành thuế cam kết sẽ hỗ trợ tối đa cho người dân trong quá trình chuyển đổi. Các "tổ công tác hỗ trợ" sẽ được thành lập tại các địa bàn trọng điểm, hoạt động theo phương châm "cầm tay chỉ việc", trực tiếp hướng dẫn các chủ hộ cách lập hồ sơ, cài đặt và sử dụng phần mềm, làm quen với hóa đơn điện tử. Trong khi đó, đối với nhóm hộ kinh doanh siêu nhỏ, có doanh thu dưới 100 triệu đồng/năm (không thuộc diện chịu thuế), cơ quan thuế khẳng định sẽ tiếp tục duy trì phương thức quản lý đơn giản, tạo điều kiện ổn định để họ phát triển kinh doanh, thể hiện một cách tiếp cận linh hoạt và hợp lý.

Nhìn chung, cuộc cải cách này được kỳ vọng sẽ tạo ra một sân chơi bình đẳng, nơi mọi hoạt động kinh doanh đều được ghi nhận và thực hiện nghĩa vụ thuế một cách công bằng. Đây là một bước tiến quan trọng trong hành trình hiện đại hóa hệ thống thuế Việt Nam, phù hợp với xu thế phát triển của kinh tế số và hội nhập quốc tế.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/de-xuat-quan-ly-thue-ho-kinh-doanh-theo-3-nguong-doanh-thu-10390556.html