Doanh nghiệp với mối lo kép

Sản phẩm của doanh nghiệp khởi nghiệp tham gia sự kiện giao lưu thương mại năm 2025. Ảnh: Vương Thế

Tìm cách để vượt qua những thách thức kép nêu trên, cộng đồng DN mong muốn có chính sách linh hoạt, bảo vệ sản phẩm sản xuất trong nước một cách bền vững.

Nhiều khó khăn cùng lúc

Từ đầu năm đến nay, cộng đồng DN nói chung, nhất là các DN nhỏ và vừa, đối diện với nhiều áp lực bủa vây. Trước hết là vấn đề áp thuế từ phía Mỹ, điều này tác động lên hầu hết mọi quốc gia trên thế giới, không chỉ riêng Việt Nam. Nhiều mặt hàng của Việt Nam cũng bị Mỹ nâng mức thuế nhập khẩu và Chính phủ cũng như các cơ quan liên quan đang tích cực đàm phán để có các giải pháp hạ nhiệt.

Đơn cử như ngành gỗ là một trong những ngành có tỷ trọng xuất khẩu vào Mỹ cao, tới 55,6% tổng kim ngạch xuất khẩu gỗ trong 5 tháng đầu năm, với hơn 3,7 tỷ USD. Mặc dù hiện nay, các DN vừa tranh thủ đẩy mạnh giao hàng sang Mỹ, vừa kỳ vọng thuế đối ứng chính thức sẽ ở mức có thể chấp nhận được nhưng có một nỗi lo lắng mới là từ đầu tháng 6, Bộ Thương mại Mỹ đã tiếp nhận đơn đề nghị điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với sản phẩm gỗ dán cứng và gỗ trang trí nhập khẩu từ Việt Nam, Trung Quốc và Indonesia. Trong đó, hơn 130 DN Việt Nam bị nêu tên.

Về lâu dài, thị trường nội địa cần được tái cấu trúc để ưu tiên cho hàng Việt, đầu tiên là các hệ thống phân phối hiện đại, từ chợ đầu mối đến siêu thị có chính sách ưu tiên trưng bày, phân phối hàng nội để dễ tiếp cận người tiêu dùng hơn.

Bên cạnh đó, khi Mỹ áp thuế nhập khẩu lên nhiều nước, trong đó đặc biệt là Trung Quốc, công xưởng sản xuất của thế giới thì hàng hóa tiêu dùng của nước này tìm cách tung ra các thị trường khác. Việt Nam là quốc gia láng giềng, cửa ngõ của Trung Quốc xuống Đông Nam Á nên vì thế là một trong những nước bị tác động giao thoa đầu tiên.

Theo ông Phan Văn Tứ, Giám đốc Công ty Kim Vĩnh Thắng (Khu công nghiệp Hố Nai, huyện Trảng Bom), trước đây sản phẩm của các đơn vị trong ngành công nghiệp hỗ trợ vốn dĩ đã chịu áp lực cạnh tranh rất lớn đối với hàng từ Trung Quốc, nhưng nay áp lực đó sẽ nặng hơn. Chi phí sản xuất cao, năng lực sản xuất hàng loạt yếu vẫn là hạn chế lớn của DN nhỏ và vừa khi phải cạnh tranh với các sản phẩm nhập khẩu, thị phần vì thế cũng sẽ có nguy cơ dần giảm sút.

Không chỉ ngành sản xuất mà tiêu dùng, bán buôn cũng bị ảnh hưởng. Chị Mai Anh Đào, một tiểu thương kinh doanh mặt hàng thời trang ở thành phố Biên Hòa, cho hay sức mua đã dần giảm sút. Chợ truyền thống và các cửa hàng, sản phẩm quần áo dù bán giá vốn cũng không thể cạnh tranh về giá với hàng quần áo bán trên sàn thương mại điện tử, đây lại là lợi thế cạnh tranh của các nhãn hàng Trung Quốc. Nhiều khi đặt hàng ở trong nước, thời gian giao hàng còn lâu hơn từ nước bạn qua.

Các hội viên Hội Doanh nhân trẻ Đồng Nai tìm hiểu sản phẩm của một doanh nghiệp trong hội. Ảnh: V.Gia

Các đơn hàng xuyên biên giới đổ bộ vào Việt Nam đang tạo nên một áp lực cạnh tranh khổng lồ, đẩy các DN trong nước vào thế khó. Trong khi đó, DN trong nước phải chịu nhiều loại thuế, phí, thậm chí, DN, hộ kinh doanh online trên các sàn còn có nguy cơ bị truy hồi thuế nếu từng sai phạm trong quá khứ.

Cần giải pháp để bảo vệ doanh nghiệp tốt hơn

Do phải cáng đáng thêm các khoản chi phí về chính sách nên chi phí vận hành thực tế trên mỗi đơn hàng của nhà bán trong nước cao hơn so với nhà bán nước ngoài, nhất là sản phẩm bán trên sàn thương mại điện tử. Điều này buộc các đơn vị phải cộng thêm chi phí vào giá bán. Trong khi đó, hàng ngoại có thể bán giá rẻ hơn mà vẫn có lãi, dễ dàng chiếm lĩnh thị trường nhờ tâm lý chuộng giá rẻ và việc thắt chặt chi tiêu thì sự chênh lệch về giá là lợi thế lớn.

Trên thực tế, sức đề kháng của DN đang bị bào mòn liên tục trong vài năm nay. Đứng trước các khó khăn, cộng đồng DN mong muốn Nhà nước có chính sách đồng bộ, cụ thể, linh hoạt để hỗ trợ, nhất là nhóm DN nhỏ và vừa, khó có thể tự mình lội ngược dòng nếu không có sự giúp sức. Theo đó, thay vì dàn trải hỗ trợ, Nhà nước cần phân nhóm doanh nghiệp theo quy mô, xây dựng chính sách chuyên biệt cho từng nhóm.

DN nhỏ và vừa muốn được tháo gỡ điểm nghẽn về tiếp cận vốn, cần giải pháp xếp hạng tín dụng mở để có hồ sơ tín dụng tốt có thể vay vốn mà không cần tài sản thế chấp. Việc Nhà nước, cơ quan chức năng thời gian qua triển khai các giải pháp minh bạch hóa hoạt động kinh doanh, triệt phá gian thương, xóa sổ hàng giả được DN và cộng đồng rất quan tâm. Các DN cũng cần có “luật chơi” công bằng để bảo vệ nhà sản xuất chân chính. Theo đó, cần có một chiến lược tổng lực, phối hợp từ chính sách, tín dụng, phân phối đến truyền thông để “giải phóng” hàng Việt khỏi tình thế hiện nay, khôi phục niềm tin thị trường và tạo sức bật mới cho sản xuất.

Văn Gia

Nguồn: https://baodongnai.com.vn/kinh-te/202506/doanh-nghiep-voi-moi-lo-kep-a0b128d/