Đột phá thể chế, tăng năng suất = tăng trưởng cao

Các thể chế mới cần xây dựng đồng bộ và nhanh chóng cho sự hình thành và phát triển của nền kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

Metro số 1 đoạn trên cao qua TP Thủ Đức - Ảnh: CHÂU TUẤN

Dự thảo báo cáo chính trị trình Đại hội Đảng lần thứ XIV đã đặt ra hai chỉ tiêu đầy thách thức và vô cùng tham vọng cho mục tiêu tăng trưởng kinh tế của Việt Nam giai đoạn 2026 - 2030, đó là đạt tốc độ tăng trưởng GDP bình quân hằng năm từ 10% trở lên và GDP bình quân đầu người đạt 8.500 USD vào năm 2030.

Để hiện thực hóa mục tiêu kép này, Việt Nam không thể tiếp tục dựa vào tích lũy vốn và lao động truyền thống.

Thay vào đó, nền kinh tế phải chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng dựa trên năng suất và đổi mới sáng tạo, với yêu cầu đột phá là đóng góp của năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) phải đạt trên 55% như mục tiêu trong dự thảo đã nêu.

Và để đạt được sự chuyển đổi mang tính cách mạng này, các giải pháp đột phá cần tập trung vào làm mới các động lực tăng trưởng cốt lõi đi kèm các giải pháp hỗ trợ đồng bộ; rút kinh nghiệm từ việc thực hiện 3 đột phá chiến lược giai đoạn từ sau 2013 cho đến 2025, nhất là ở khâu được coi là quan trọng nhất: đột phá về thể chế.

Giải pháp đột phá thể chế đầu tiên cần nhắc tới là tạo động lực kích hoạt kinh tế tư nhân.

Theo nghị quyết 68 của Trung ương, khu vực tư nhân đã được được xem là một động lực then chốt của nền kinh tế và cũng là động lực chính thúc đẩy tăng trưởng.

Do đó cần có chính sách và các giải pháp mạnh mẽ để đạt mục tiêu có ít nhất 2 triệu doanh nghiệp, đóng góp vào GDP từ 55 - 58% như dự thảo báo cáo chính trị đã nêu.

Các giải pháp cần tập trung vào việc kiên trì cải thiện môi trường kinh doanh bình đẳng, minh bạch, xây dựng khung khổ pháp lý hiện đại, đảm bảo an ninh quyền tài sản và thực thi chính sách cạnh tranh một cách công bằng giữa các khu vực kinh tế (nhà nước, FDI, tư nhân).

Đồng thời có sự phân loại để thực thi các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp phù hợp, từ giảm thiểu chi phí tuân thủ pháp lý và thủ tục hành chính cho đến các cơ chế ưu đãi về đất đai (dành quỹ đất sạch trong các khu, cụm công nghiệp mới cho doanh nghiệp nhỏ và vừa) và tín dụng linh hoạt (ví dụ hỗ trợ lãi suất 2%/năm cho dự án đầu tư xanh, kinh tế tuần hoàn).

Bên cạnh đó, dự thảo báo cáo chính trị cũng nhấn mạnh quá trình tái cấu trúc các động lực tăng trưởng, trong đó đặt trọng tâm vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số - được xác định là động lực then chốt cho tăng trưởng trong giai đoạn tới.

Muốn vậy, các thể chế mới cần xây dựng đồng bộ và nhanh chóng cho sự hình thành và phát triển của nền kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

Các cải cách cũng phải nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, trọng dụng nhân tài và nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ khoa học công nghệ và chuyển đổi số quốc gia, qua đó hiện thực hóa mục tiêu tăng tốc độ tăng năng suất lao động bình quân lên trên 7%/năm.

Như vậy khả năng hiện thực hóa mục tiêu mặc dù đầy tham vọng trong dự thảo báo cáo là hoàn toàn hiện thực, nếu Việt Nam quyết tâm cải cách thể chế sâu rộng để khơi thông nguồn lực và nâng cao sức khỏe doanh nghiệp tư nhân, đồng thời tạo các đột phá về chất lượng tăng trưởng bằng cách chuyển sang mô hình dựa trên năng suất, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Trở lại chủ đề

NGUYỄN QUỐC VIỆT

Nguồn: https://tuoitre.vn/dot-pha-the-che-tang-nang-suat-tang-truong-cao-20251017083429813.htm