Từ những con số kỷ lục đến chiến lược phát triển bền vững, Hà Nội đang cho thấy sức bật đáng nể trên bản đồ du lịch Việt Nam và quốc tế.

Du lịch Hà Nội tăng tốc - vượt xa mục tiêu năm

Khách du lịch nước ngoài trên đường phố Hà Nội.

Chỉ trong 10 tháng đầu năm 2025, Hà Nội đã đón hơn 28,2 triệu lượt khách, đạt 91% kế hoạch cả năm và cao hơn tổng lượng khách năm 2024 (27,8 triệu lượt). Trong đó, khách quốc tế đạt gần 6,2 triệu lượt, chiếm 82,6% mục tiêu năm, còn tổng thu từ du lịch đạt gần 110.000 tỷ đồng, tương đương 84,6% chỉ tiêu.

Những con số ấn tượng ấy cho thấy sức bật đáng kinh ngạc của ngành “công nghiệp không khói” Thủ đô sau đại dịch COVID-19.

Theo các chuyên gia, sự kiện quốc gia A80 cùng chiến lược đa dạng hóa sản phẩm du lịch là hai yếu tố chủ chốt đưa Hà Nội trở thành điểm đến hấp dẫn bậc nhất miền Bắc.

Nếu trước đây, du khách quốc tế chỉ coi Hà Nội là “trạm trung chuyển” trước khi đi Hạ Long hay Sa Pa, thì nay, các sản phẩm du lịch nội đô về đêm như Hoàng Thành Thăng Long, Nhà tù Hỏa Lò cùng các tuyến trải nghiệm ngoại thành như Sóc Sơn, Mỹ Đức, Ba Vì… đã góp phần giữ chân du khách ở lại và coi Thủ đô là điểm đến chính.

Lung linh tour đêm Văn Miếu-Quốc Tử Giám. (Nguồn: TTXVN)

Mục tiêu doanh thu 130.000 tỷ đồng trong năm 2025

Tháng Mười đánh dấu giai đoạn Hà Nội tăng tốc toàn diện. Giám đốc Sở Du lịch Đặng Hương Giang cho biết Sở đang triển khai loạt sản phẩm mới như trải nghiệm đêm tại Đền Sóc (Sóc Sơn) và du lịch cộng đồng gắn với văn hóa dân tộc thiểu số tại xã Yên Xuân (Mỹ Đức).

Hai sản phẩm này không chỉ làm phong phú thêm không gian trải nghiệm mà còn giúp gia tăng chi tiêu và thời gian lưu trú của du khách.

Cùng lúc, Hà Nội mở rộng hợp tác với các tỉnh Tây Nam Bộ thông qua Chương trình xúc tiến, quảng bá và hợp tác phát triển du lịch 2025, qua đó khẳng định vai trò trung tâm liên kết vùng trong bức tranh du lịch quốc gia.

Các sự kiện văn hóa-du lịch quy mô lớn cũng góp phần tạo “hiệu ứng lan tỏa” mạnh mẽ.

Lễ hội Văn hóa Thế giới Hà Nội 2025 đã thu hút hơn một triệu lượt khách, trong đó có đông đảo du khách quốc tế, trong khi những chương trình như “Ngày Văn hóa Thế giới,” “Festival Thu Hà Nội” hay “Áo Dài Việt Nam” giúp di sản hòa quyện cùng nhịp sống hiện đại, tôn vinh hình ảnh “thành phố sự kiện” của Thủ đô.

Trình diễn áo dài tại Lễ hội Áo dài Du lịch Hà Nội. (Ảnh: Tuấn Đức/TTXVN)

Theo lãnh đạo ngành Du lịch, tháng 11 và 12 tới sẽ là thời điểm then chốt khi hàng loạt hoạt động cao điểm đồng loạt diễn ra như Festival Thu Hà Nội, Festival Áo Dài, các chương trình khảo sát kết nối điểm đến cùng đề án đổi mới quản lý khu di tích Hương Sơn (Chùa Hương) - dự kiến trở thành điểm nhấn du lịch tâm linh và sinh thái mới của miền Bắc.

Những nỗ lực xúc tiến và làm mới sản phẩm ấy không chỉ tạo đà cho mùa cao điểm cuối năm, mà còn thúc đẩy cả hệ sinh thái doanh nghiệp du lịch Thủ đô chuyển động mạnh mẽ, hướng tới mục tiêu tăng trưởng bền vững.

Đằng sau đà tăng trưởng ấn tượng là sức sống mạnh mẽ của hơn 2.680 doanh nghiệp lữ hành đang hoạt động tại Hà Nội, trong đó có 2.100 doanh nghiệp quốc tế và hơn 9.500 hướng dẫn viên.

Chính đội ngũ này là lực lượng tiên phong mở rộng thị trường, thiết kế sản phẩm mới, và kết nối dòng khách trong và ngoài nước.

Song song với đó, Sở Du lịch Hà Nội đã đẩy mạnh cập nhật dữ liệu cơ sở lưu trú, triển khai các cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” trong lĩnh vực du lịch, đồng thời xây dựng kế hoạch phát triển ngành giai đoạn 2026 và đề xuất đăng cai Năm Du lịch Quốc gia 2026.

Mục tiêu của năm 2025 là đón 31 triệu lượt khách, trong đó 7,5 triệu khách quốc tế, mang về 130.000 tỷ đồng doanh thu.

Mở rộng biên độ trải nghiệm

Máy bay của hãng hàng không Etihad Airways.

Hà Nội hiện sở hữu gần 4.000 cơ sở lưu trú với hơn 71.000 phòng, trong đó công suất sử dụng tháng 10 đạt gần 60% - cho thấy dư địa đón khách quốc tế vẫn rất lớn.

Thêm vào đó, lợi thế trung tâm hàng không đang giúp Thủ đô mở rộng nhanh mạng lưới bay quốc tế. Etihad Airways (UAE) vừa khai trương đường bay Abu Dhabi-Hà Nội (2/11) với 6 chuyến/tuần, trong khi Indigo (Ấn Độ) sẽ khai thác đường bay New Delhi-Hà Nội từ tháng 12.

Những đường bay này không chỉ rút ngắn khoảng cách mà còn đưa về tệp khách chi tiêu cao từ Trung Đông và Nam Á. Theo Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO), khách từ khối GCC (Các quốc gia vùng Vịnh) chi tiêu hơn 82 tỷ USD mỗi năm, chỉ sau Trung Quốc, Mỹ và Đức.

Cùng với kết nối thuận lợi, sản phẩm du lịch Hà Nội ngày càng đa dạng: từ du lịch đêm, ẩm thực, làng nghề, du lịch cộng đồng đến các tour chuyên đề như “Phố xưa-phố mới,” “Một ngày làm người Hà Nội xưa,” “Ẩm thực Hà Nội.”

Khách du lịch nước ngoài thưởng thức ẩm thực tại phố Tạ Hiện. (Ảnh: Hoàng Hiếu/TTXVN)

Các tuyến phố đi bộ, phố ẩm thực kết hợp biểu diễn nghệ thuật đường phố đang biến Thủ đô thành “thành phố không ngủ” - một hướng đi tất yếu trong phát triển kinh tế đêm.

Không chỉ nội đô, các huyện ngoại thành Hà Nội như Gia Lâm, Hà Đông, Đan Phượng, Mỹ Đức… cũng đang tích cực “làm mới” sản phẩm du lịch.

Những làng nghề truyền thống như Bát Tràng, Vạn Phúc, Sơn Đồng, Phú Vinh được đưa vào tour du lịch trải nghiệm, cho phép du khách tự tay nặn gốm, dệt lụa, làm sơn mài hay giấy dó.

Song song đó, các tuyến du lịch nông nghiệp-sinh thái như “một ngày làm nông dân,” khám phá đường làng-sông-đầm, hay tour xe đạp ngoại thành đang mở rộng không gian du lịch Thủ đô ra ngoài phố cổ, tạo thêm “khoảng thở” cho du khách yêu thiên nhiên.

Du khách nước ngoài khám phá làng hương Quảng Phú Cầu (Ứng Hòa). (Ảnh: Thành Phương/TTXVN)

Hà Nội cũng đẩy mạnh liên kết vùng với Ninh Bình, Hòa Bình, Bắc Ninh để hình thành các tour liên tỉnh như “Hà Nội-Tam Cốc-Bái Đính” hay “Hà Nội-Suối khoáng Kim Bôi,” giúp phân bổ dòng khách và chia sẻ lợi ích kinh tế trong khu vực.

Du lịch đường thủy - dòng chảy mới cho Thủ đô

Theo Sở Du lịch Hà Nội, thành phố đã quy hoạch 4 hành lang du lịch đường sông gồm Sông Hồng, Sông Đáy, Sông Tô Lịch và Sông Cầu-Sông Cà Lồ-Sông Tích. Trong đó, sông Hồng được xem là tuyến trọng điểm, hội tụ gần 30 di tích văn hóa, hàng chục làng nghề và cảnh quan đặc sắc hai bên bờ.

Một trong những hướng phát triển được kỳ vọng lớn là du lịch đường thủy, dựa trên lợi thế tự nhiên của 7 con sông lớn với hơn 550km chiều dài, trong đó riêng sông Hồng dài 163km đi qua 15 quận, huyện.

Hiện nay, Công ty Cổ phần Thăng Long GTC là đơn vị tiên phong khai thác tour du lịch sông Hồng, với 9 hành trình kết nối Hà Nội- Hưng Yên- Bát Tràng- Bắc Ninh. Nhờ đầu tư thêm du thuyền Thăng Long Victoria II, lượng khách tăng từ 3.000 lượt (2023) lên hơn 7.000 lượt (2024), doanh thu đạt 3 tỷ đồng, gần gấp đôi năm trước.

Tàu du lịch cao cấp Jade of River trên sông Hồng. (Ảnh: TTXVN phát)

Dù con số này còn khiêm tốn, nhưng là tín hiệu khởi sắc cho một hướng đi mới giàu tiềm năng-nơi du khách có thể ngắm hoàng hôn sông Hồng, cầu Long Biên, làng cổ Bát Tràng, và cảm nhận “hồn Hà Nội” từ dòng chảy văn hóa.

Tuy nhiên, du lịch đường thủy Hà Nội vẫn chưa phát triển tương xứng với tiềm năng. Hiện chỉ bến Chương Dương Độ đạt chuẩn kỹ thuật, còn lại đa số là bến dân sinh, thiếu bãi đỗ xe, khu dịch vụ và hạ tầng đón khách.

Chuyên gia du lịch, Phó Giáo sư-Tiến sỹ Phạm Hồng Long cho rằng Hà Nội cần một quy hoạch tổng thể dọc sông Hồng, thu hút đầu tư vào hạ tầng-dịch vụ, bởi “với lợi thế cảnh quan và văn hóa, Hà Nội hoàn toàn có thể xây dựng sản phẩm du lịch sông nước mang bản sắc riêng như Ninh Bình hay Huế.”

Du khách ngắm hoàng hôn sông Hồng trên tàu du lịch cao cấp. (Ảnh: TTXVN phát)

Ông Vũ Văn Tuyên, Phó Chủ tịch Hội Du lịch Cộng đồng Việt Nam, đề xuất thành phố nên đầu tư bến tàu hiện đại, cầu cảng an toàn, sản phẩm du thuyền cao cấp ban đêm, và xây dựng bản đồ tuyến-lịch tàu cố định để du khách chủ động kế hoạch.

Một khi có cơ chế ưu đãi rõ ràng và xã hội hóa đầu tư, du lịch đường sông Hà Nội có thể trở thành “con át chủ bài,” kết nối các địa phương trong vùng và đón khách quốc tế bằng tàu du lịch quy mô lớn.

Trước thực tế đó, Sở Du lịch Hà Nội đã tham mưu Ủy ban Nhân dân thành phố ban hành Kế hoạch 169/KH-UBND thực hiện Nghị quyết 06-NQ/TU, giai đoạn 2024-2025, trong đó xác định phát triển tuyến du lịch đường sông Chương Dương Độ-Bát Tràng-Ninh Sở-Hưng Yên, đồng thời mở rộng kết nối tới Bắc Ninh, Hải Phòng và Quảng Ninh.

Mục tiêu là hoàn thiện hạ tầng, nâng cao chất lượng dịch vụ, đa dạng hóa sản phẩm và từng bước đưa du lịch đường thủy trở thành sản phẩm đặc trưng.

Sở cũng định hướng dành quỹ đất hai bên bờ sông cho không gian văn hóa-nghệ thuật-cây xanh, kết nối đường thủy với đường bộ, đảm bảo tĩnh không thông thuyền và an toàn giao thông.

Cầu Long Biên vắt qua sông Hồng nối liền quá khứ với hiện tại. (Ảnh: TTXVN phát)

Theo Phó Giám đốc Sở Du lịch Trần Trung Hiếu, thành phố đang đề xuất chính sách khuyến khích xã hội hóa đầu tư, tạo điều kiện để doanh nghiệp chuyên nghiệp tham gia khai thác cảng du lịch như Chương Dương Độ hay Bát Tràng.

“Chúng tôi kỳ vọng đến năm 2030, du lịch đường thủy sẽ trở thành sản phẩm đặc trưng của Hà Nội, góp phần đưa Thủ đô trở thành trung tâm du lịch văn hóa-di sản của khu vực,” ông Hiếu nhấn mạnh.

Hướng tới thành phố trải nghiệm hàng đầu châu Á

Từ những “dòng chảy mới” trên sông Hồng đến chiến lược nâng tầm chất lượng trải nghiệm, Hà Nội đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ - hướng tới mục tiêu trở thành điểm đến trải nghiệm hàng đầu châu Á.

Mục tiêu năm 2026 của Hà Nội là đón 35,8 triệu lượt khách, trong đó có 8,6 triệu khách quốc tế. Tuy vậy, để vươn tới đẳng cấp quốc tế như Bangkok hay Hong Kong - những điểm đến đón từ 30-40 triệu khách quốc tế mỗi năm - Hà Nội cần chuyển hướng từ việc tăng số lượng sang nâng chất lượng và giá trị chi tiêu của du khách.

Theo các chuyên gia, Thủ đô nên tập trung phát triển mạnh du lịch MICE, golf và du lịch cao cấp, hướng đến nhóm khách có mức chi tiêu gấp 2-3 lần trung bình. Đồng thời, cần đầu tư các khu vui chơi, mua sắm và ẩm thực hoạt động 24/7 nhằm thúc đẩy kinh tế đêm, xây dựng thương hiệu độc đáo như “Thủ phủ ẩm thực đường phố” hay “Điểm giao thoa Á-Âu.”

Du khách tham quan mô hình Văn Miếu - Quốc Tử Giám. (Ảnh: Hoàng Hiếu/TTXVN)

Việc tăng cường các đường bay thẳng tới Bắc Mỹ, Tây Âu và Australia sẽ mở rộng thị trường nguồn khách, trong khi hoàn thiện hệ sinh thái du lịch số, phát triển hướng dẫn đa ngôn ngữ và thanh toán không tiền mặt sẽ giúp nâng cao trải nghiệm du khách, đảm bảo tính thông minh và minh bạch.

Chặng đường đó đòi hỏi sự đầu tư lớn cùng sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, song cũng chính là hướng đi tất yếu để Hà Nội trở thành điểm đến hàng đầu châu Á - nơi du khách không chỉ “ghé qua” mà muốn “ở lại và quay lại.”

Khi hạ tầng, chính sách và con người cùng chuyển động, Thủ đô Hà Nội sẽ không chỉ là trung tâm hành chính-văn hóa mà còn là điểm đến sống động, thân thiện và giàu trải nghiệm, xứng đáng với vị thế “trái tim của du lịch Việt Nam”./.