Ai đã từng ăn món muối ớt cá khô, hẳn sẽ không thể nào quên hương vị đặc trưng của ẩm thực miền núi. Chỉ cần vài con cá khô, chút muối hột, ớt xiêm cay nồng, tiêu rừng thơm lựng và vài lá rang rây mọc dại ngoài vườn, họ làm nên món ăn đậm đà hương liệu. Vị cá khô dai ngọt, quyện cùng vị mặn của muối, cay của ớt, thơm của gừng... khiến ai ăn một lần cũng phải “ghiền”.
Nhiều năm trước, mẹ tôi thường làm sẵn món này để dành cho những ngày mưa gió. Nhiều bữa sáng ăn vội cùng chén cơm nóng hổi, muối ớt cá khô được mẹ rắc đều nhưng ngon lạ lùng. Sau này, món ẩm thực độc đáo muối ớt cá khô cũng thường xuyên được mẹ gửi ra theo chuyến xe khách, góp thêm hương vị giúp tôi trang trải cuộc sống thời sinh viên nghèo khó.
Nhưng, để làm được món ăn truyền thống này, người miền núi quê tôi thường phải dậy rất sớm tìm đến khúc sông Ring chảy xiết để câu cá. Loài cá niên đặc sản thường được ưa chuộng làm nguyên liệu chính để tạo nên món ăn mộc mạc, gần gũi.
Sau khi làm sạch ruột, cá niên thường được kẹp vào thanh tre đã chuẩn bị sẵn, nướng vàng trên bếp than hồng. Khói bếp mỏng bay lên khỏi mái nhà tranh, mùi cá nướng thơm lừng hòa quyện hương vị từ hột tiêu rừng, lá rang rây càng khiến những đứa trẻ háo hức chờ bữa cơm gia đình.
Cá nướng vừa chín vàng, trẻ con nhanh tay phụ giúp việc xé nhỏ từng miếng đều, rồi cho vào cối gỗ, thay phiên giã đều với các loại gia vị, muối ớt. Tiếng giã lộp độp cứ thế vang lên, từng miếng cá nhuyễn dần, mềm dẻo dậy mùi thơm phức. Những đứa trẻ ngồi quây quần bên bếp, tay cầm chén cơm trắng nóng hổi, lòng ấm lên trong từng miếng cá cay nồng.
Hàng chục năm trước, vào những dịp nghỉ hè, cha tôi thường đem lưới đi bắt cá. Sau thời gian lặn ngụp dưới nước, cha mang về nhà những con cá đầy túi. Mẹ khéo léo sơ chế cá thành từng xâu dài, rồi đem phơi lên gác bếp cho khô để bảo quản được lâu.
Có thời điểm cá nhiều, mẹ tôi hì hục đem số lượng lớn cá đi rang vàng trên lửa nhỏ, sau đó bỏ vào bên trong từng ống tre khô, rồi đặt trên gác bếp. Mẹ nói làm như vậy giúp cá bảo quản được lâu hơn, thậm chí có thể sử dụng cho cả năm mà không lo bị hư, thối. Suốt thời điểm dài sau này, cá khô luôn được xem như nguồn thực phẩm quen thuộc trong mỗi căn bếp của người vùng cao, trở thành món ăn dự trữ cho những ngày mưa gió.
Nhớ thời điểm rời làng xuống phố đi học, mỗi lần chuẩn bị rời đi, mẹ thường bỏ hộp cá vào trong chiếc túi vải, làm thức ăn dự trữ phòng khi con đến kỳ… giáp hạt. Gần như năm nào, mỗi khi xuống phố, cá khô giã muối ớt đều là món ăn dự trữ cho tôi những ngày tan học không kịp ghé chợ hoặc bữa cơm khuya những ngày ôn bài thi cử.
Vài năm trở lại đây, món cá khô giã muối ớt không chỉ nằm trong căn bếp quê mà đã theo chân các thương lái xuống phố, phục vụ người tiêu dùng. Nhiều cơ sở sản xuất muối ớt cá khô mở ra, giới thiệu và bày bán tại các hội chợ thương mại trong tỉnh hoặc có mặt ở rất nhiều điểm du lịch cộng đồng miền núi...
Nguồn: https://baoquangnam.vn/gian-di-muoi-ot-ca-kho-3155860.html
Bình luận (0)