Giao quyền chủ động hơn cho cấp xã trong phát triển và quản lý chợ

Hệ thống chợ trên địa bàn thành phố Hải Phòng đóng vai trò quan trọng trong kênh phân phối, lưu thông hàng hóa, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân.

Yêu cầu cấp thiết từ thực tiễn

Nhiều năm nay, tiểu thương buôn bán ở chợ Lại (xã Thanh Hà) rất lo lắng vì chợ xuống cấp nhưng chưa được cải tạo, sửa chữa. Chợ Lại được xây dựng cách đây khoảng 30 năm, tường bong tróc thành từng mảng và có nguy cơ đổ sập bất cứ lúc nào. Một số tiểu thương chuyển ra ngoài dựng lán để bán nhưng nhiều người vẫn cố trụ lại vì không có điều kiện làm lán. Chị Nguyễn Thị H. - một tiểu thương kinh doanh tại chợ Lại mong chính quyền thành phố sớm quan tâm, đầu tư nâng cấp, cải tạo chợ, vừa bảo đảm an toàn cho người mua bán, vừa giữ được nét truyền thống của chợ dân sinh. Chợ được nâng cấp, cải tạo cũng giúp tiểu thương buôn bán ổn định lâu dài.

Với mạng lưới phủ rộng khắp các xã, phường, đặc khu, chợ không chỉ là nơi giao thương, buôn bán hàng hóa thiết yếu mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận nguồn hàng phong phú với giá cả hợp lý; hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp địa phương... Tuy nhiên, phần lớn các chợ trên địa bàn đang gặp khó khăn, đòi hỏi cần có sự đổi mới căn bản về chính sách quản lý, phát triển chợ. Cụ thể, bên cạnh một số chợ được đầu tư xây dựng hiện đại, kiên cố, có trang thiết bị bảo đảm hoạt động hiệu quả, phần lớn chợ trên địa bàn có quy mô nhỏ, được xây dựng từ lâu, hoạt động theo phong tục, tập quán, cơ sở vật chất hạ tầng xuống cấp hoặc nằm ở vị trí không thuận lợi. Công tác phòng cháy, chữa cháy, an toàn điện, cứu hộ cứu nạn, an toàn thực phẩm, thu gom, xử lý rác thải, vệ sinh môi trường tại các chợ còn nhiều hạn chế do thiếu nguồn lực tài chính, nhân sự... và nhiều bất cập khác.

Tăng cường vai trò quản lý của UBND cấp xã

Trước yêu cầu thực tiễn đặt ra, căn cứ Nghị định số 60/2024 của Chính phủ về phát triển và quản lý chợ, thành phố đang chỉ đạo các sở, ngành liên quan xây dựng dự thảo quyết định quy định một số nội dung về phát triển và quản lý chợ. Việc hoàn thiện và ban hành quyết định mới về phát triển và quản lý chợ là bước tiến quan trọng, giúp thành phố xây dựng hành lang pháp lý đầy đủ, rõ ràng và khả thi hơn, khắc phục những bất cập trong công tác quản lý chợ hiện nay. Đồng thời, đây cũng là cơ sở để hệ thống chợ truyền thống phát triển theo hướng hiện đại, chuyên nghiệp, góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương, tạo động lực cho sản xuất, lưu thông hàng hóa và hướng tới tăng trưởng bền vững.

Dự thảo quyết định gồm 3 chương, 15 điều, được kỳ vọng tạo ra bước ngoặt trong hoạt động thương mại dân sinh. Theo đó, nhiều nội dung đổi mới đáng chú ý được đề xuất nhằm khắc phục những bất cập hiện nay và tạo nền tảng pháp lý cho sự phát triển bền vững của hệ thống chợ. Một trong những điểm nhấn quan trọng của dự thảo là việc phân công trách nhiệm rõ ràng trong quản lý chợ, trao quyền chủ động nhiều hơn cho chính quyền cấp xã trong công tác vận hành, khai thác để phù hợp vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, trong đó tăng cường chức năng quản lý của chính quyền cấp cơ sở. Qua đó, góp phần duy trì trật tự, an ninh và vệ sinh khu vực chợ, tạo môi trường thuận lợi cho hoạt động thương mại, nâng cao đời sống nhân dân.

Theo đó, UBND cấp xã có trách nhiệm quản lý tất cả chợ trên địa bàn theo quy định tại Nghị định 60/2024 của Chính phủ. Đối với chợ được đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước, UBND cấp xã có trách nhiệm trực tiếp quản lý tài sản kết cấu hạ tầng chợ; giao cơ quan chuyên môn tham mưu thành lập Ban Quản lý chợ hoạt động theo chế độ kiêm nhiệm hoặc giao đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc để trực tiếp tổ chức khai thác tài sản kết cấu hạ tầng chợ theo quy định. Các chợ được đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước, ngoài mô hình UBND cấp xã trực tiếp quản lý, khai thác tài sản kết cấu hạ tầng, UBND thành phố khuyến khích các địa phương chuyển đổi từ trực tiếp tổ chức khai thác tài sản kết cấu hạ tầng sang cho doanh nghiệp, hợp tác xã thuê quyền khai thác hoặc nhận chuyển nhượng có thời hạn quyền khai thác tài sản kết cấu hạ tầng chợ theo quy định của pháp luật và theo quy trình chuyển đổi mô hình quản lý, kinh doanh, khai thác chợ...

Để bảo đảm hiệu quả trong công tác triển khai, Sở Công thương được giao làm cơ quan chủ trì trong hoạt động quản lý và phát triển chợ, phối hợp chặt chẽ với Sở Tài chính trong quản lý tài sản công, cùng UBND các cấp xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh. Ông Nguyễn Văn Quang, Phó trưởng Phòng Quản lý thương mại (Sở Công thương) cho biết: “Hiện, Sở Công thương xây dựng xong dự thảo lần 1, hoàn thành việc đăng tải lấy ý kiến trên Trang thông tin điện tử của Sở. Hiện nay, Sở tiếp tục hoàn thiện dự thảo lần 2 và có công văn gửi xin ý kiến các sở, ngành, địa phương, Ủy ban MTTQ thành phố để lấy ý kiến phản biện xã hội; đồng thời đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của thành phố... theo hướng dẫn của Sở Tư pháp. Theo kế hoạch, dự thảo sẽ trình UBND thành phố trong tháng 12/2025.

Theo báo cáo của Sở Công thương, trên địa bàn thành phố hiện có 342 chợ, trong đó có 3 chợ đầu mối nông sản, 6 chợ hạng 1, 40 chợ hạng 2 và 293 chợ hạng 3. Có 298 chợ được đầu tư từ nguồn vốn ngân sách nhà nước, còn lại là chợ do doanh nghiệp và hợp tác xã đầu tư, quản lý.

HUYỀN TRANG

Nguồn: https://baohaiphong.vn/giao-quyen-chu-dong-hon-cho-cap-xa-trong-phat-trien-va-quan-ly-cho-524168.html