Những khu phố mới mọc lên ở tổ 11, phường Thủy Xuân sau khi khu đất này được điều chỉnh quy hoạch

Niềm vui sau hàng chục năm chờ đợi

Ngày 30/6/2025, khi Phó Chủ tịch UBND TP. Huế Hoàng Hải Minh ký quyết định điều chỉnh QH khu Trung tâm phía tây, hàng trăm hộ dân ở phường Thủy Xuân, Phường Đúc, Trường An thuộc quận Thuận Hóa (cũ) đã vỡ òa hạnh phúc. Sau gần 20 năm sống trong vùng QH treo, gia đình ông Thân Văn Hoàng Long (85 tuổi, tổ 11, phường Thủy Xuân), chính thức được giải tỏa khỏi QH. Ông xúc động: “Sống gần hết đời người, nay tôi mới yên tâm sửa sang nhà cửa, tách thửa cho con cái. Cảm giác thật hạnh phúc”.

Ông Trần Văn Châu, phường Thuận Hóa nhớ lại hơn hai thập kỷ sống trong vùng QH treo: Nhà xuống cấp không dám sửa, con cái đến tuổi ra riêng cũng không thể xây dựng nhà. Giờ đây, khi đất đai được giải tỏa khỏi QH, gia đình mới thực sự yên tâm tính toán chuyện lâu dài.

Trước đó, ngày 8/11/2024, Chủ tịch UBND tỉnh, nay là TP. Huế Nguyễn Văn Phương đã ký quyết định phê duyệt QH phân khu Trung tâm phía nam, TP. Huế (cũ). Khu vực QH thuộc phạm vi hành chính của các phường Vĩnh Ninh, Phú Hội, Phú Nhuận và một phần phường Phước Vĩnh (cũ), nay thuộc phường Thuận Hóa. Quyết định này đã thay thế Quyết định số 1852 ngày 8/6/2005 cùng các lần điều chỉnh cục bộ trước đó, mang lại cơ hội cho hàng trăm hộ dân.

Phó Chủ tịch UBND phường Thuận Hóa, ông Phan Lương Bằng khẳng định, việc điều chỉnh các QH nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển đô thị bền vững, đồng thời tháo gỡ những bất cập từ các QH trước đây vốn không còn phù hợp với thực tiễn. Trọng tâm của đồ án QH mới là sắp xếp không gian đô thị hài hòa, tạo động lực cho phát triển hạ tầng, dịch vụ thương mại, du lịch và không gian công cộng, gắn kết hài hòa với cảnh quan sông Hương và các khu vực lân cận. Đây được xem là cơ sở pháp lý quan trọng để TP. Huế triển khai các DA trọng điểm, chỉnh trang bộ mặt đô thị, nâng cao chất lượng sống của người dân, đồng thời tạo dư địa phát triển mới cho đô thị Huế. “Ngay sau khi nhận quyết định điều chỉnh QH, phường đã công bố trên cổng thông tin của phường, đồng thời cung cấp thông tin về các tổ dân phố để người dân biết”, ông Bằng cho hay.

Không chỉ ở phường Thủy Xuân, Thuận Hóa, tại khu vực Cồn Hến (phường Vỹ Dạ) - một trong những điểm nóng về QH treo, chính quyền đã có bước điều chỉnh hợp lý: Chỉ giải tỏa khu vực cần thiết, giữ ổn định phần lớn dân cư. Cách làm này vừa bảo đảm chỉnh trang đô thị, vừa nhận được sự đồng thuận cao từ người dân. Bà Nguyễn Thị Bình, phường Vỹ Dạ chia sẻ: “Không gì lo lắng bằng sống trong vùng QH. Nhà cửa hư hỏng cũng không dám sửa. Nay được điều chỉnh, chúng tôi nhẹ nhõm như trút được gánh nặng”.

Hành lang pháp lý mở đường

Nguyên nhân chính khiến QH treo kéo dài là do nhiều đồ án không còn phù hợp với thực tiễn phát triển. Sự ra đời của Luật QH đô thị và nông thôn (có hiệu lực từ 1/7/2025) đã tạo hành lang pháp lý quan trọng, quy định rõ việc rà soát định kỳ 5 năm hoặc khi có nhu cầu điều chỉnh. Đây được xem như “chìa khóa” để các địa phương, trong đó có TP. Huế kịp thời tháo gỡ những bất cập còn tồn tại.

Trên cơ sở đó, Sở Xây dựng đã tham mưu UBND TP. Huế ban hành nhiều văn bản quan trọng, trong đó có Kế hoạch 374 ngày 5/9/2025 về tổ chức lập và điều chỉnh QH giai đoạn 2025 - 2030. Đồng thời, xây dựng cơ chế phân công, phân cấp quản lý QH rõ ràng, giao trách nhiệm trực tiếp cho từng ban ngành, địa phương.

Mặt khác, Sở Xây dựng đã trình UBND thành phố phê duyệt Đề cương rà soát QH chung đô thị Thừa Thiên Huế (nay là TP. Huế) đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065. Đây là bước đi mang tính chiến lược, không chỉ điều chỉnh định hướng phát triển dài hạn mà còn hạn chế tối đa phát sinh QH treo mới trong tương lai.

Song song đó, công tác công khai thông tin QH được đẩy mạnh thông qua nhiều kênh như: Ứng dụng Hue-S với 48 hồ sơ quy hoạch, Cổng thông tin QH trực tuyến, Cổng GIS Huế, website của Sở Xây dựng và Bộ Xây dựng. Việc minh bạch thông tin giúp người dân và doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận, đồng thời tạo cơ chế giám sát cộng đồng hiệu quả.

Một ví dụ điển hình là DA Khu dịch vụ du lịch cao cấp Cồn Hến. Sau nhiều năm “treo” gây bức xúc, QH đã được điều chỉnh theo hướng chỉ giải phóng mặt bằng ở những khu vực thực sự cần thiết, giảm tối đa ảnh hưởng đến đời sống dân cư. Cách làm linh hoạt này vừa đảm bảo mục tiêu chỉnh trang đô thị, vừa giữ được sự ổn định cho người dân.

Ở cấp cơ sở, các phường, xã cũng thể hiện vai trò chủ động hơn. Ông Lê Thăng Long, Phó Chủ tịch UBND phường An Cựu cho biết: “Chúng tôi thường xuyên họp dân để nắm bắt nguyện vọng, đồng thời kiến nghị với cấp trên. Cùng với đó, địa phương còn ra quân vệ sinh môi trường tại các khu đất QH chưa triển khai dự án để giữ gìn mỹ quan đô thị”.

Không để tái diễn quy hoạch treo

Một trong những DA được người dân mong chờ “cởi trói” nhất là Khu nhà ở Tam Thai, phường An Cựu, nằm ở vị trí giữa lòng TP. Huế. Theo ông Bùi Ngọc Chánh, Phụ trách Phòng Đền bù, giải phóng mặt bằng và phát triển quỹ đất, Ban Quản lý DA Đầu tư xây dựng khu vực 1, thời gian tới, DA này sẽ tiếp tục được tập trung tháo gỡ vướng mắc, nhất là trong khâu giải phóng mặt bằng đối với 65 trường hợp còn lại. Đây là điều kiện tiên quyết để có thể bố trí tái định cư tại chỗ, phân lô đất công bằng, minh bạch cho người dân.

Ông Trương Nguyễn Thiện Nhân, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP. Huế khẳng định: Với các QH mới, việc lấy ý kiến cộng đồng dân cư sẽ luôn được chú trọng, nhằm tạo sự đồng thuận ngay từ đầu, hạn chế tái diễn tình trạng treo. Đồng thời, ngành xây dựng sẽ tiếp tục thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý QH, bảo đảm mọi hồ sơ, bản đồ được số hóa, công khai trực tuyến để người dân, doanh nghiệp dễ tiếp cận. Định kỳ hằng năm, kết quả rà soát QH sẽ được báo cáo, kiến nghị với Bộ Xây dựng và Quốc hội để kịp thời điều chỉnh những bất cập. Đây là cơ chế quan trọng, giúp hệ thống QH của TP. Huế luôn linh hoạt và gắn với thực tiễn.

Thực tế cho thấy, từ khi nhiều QH treo được tháo gỡ, bộ mặt đô thị Huế đã đổi thay rõ rệt. Những khu đất từng bỏ hoang nay dần hình thành các khu phố mới. Người dân được sửa sang nhà cửa khang trang, đời sống ổn định hơn. Ông Nguyễn Tấn Ninh, phường Thuận Hóa xúc động: “Điều làm chúng tôi vui không chỉ là được sửa nhà, làm sổ đỏ, mà còn thấy rõ sự quyết tâm của lãnh đạo thành phố trong xử lý các DA không khả thi giúp dân ổn định cuộc sống”.

Không gian đô thị Huế đang được định hình theo hướng  bền vững, hiện đại nhưng vẫn giữ bản sắc Cố đô. Với việc triển khai QH chung TP. Huế đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065, thành phố không chỉ xử lý được những tồn đọng trong quá khứ mà còn vạch ra con đường phát triển lâu dài, tránh tái diễn tình trạng QH treo trong tương lai.

QH treo từng là nỗi ám ảnh kéo dài nhiều thập kỷ, nhưng nay, nhờ sự quyết tâm của chính quyền và nỗ lực đồng bộ của các ban ngành, nhiều DA bất hợp lý đã được tháo gỡ, đem lại quyền lợi chính đáng cho người dân. Những nụ cười yên tâm khi được sửa nhà, tách thửa, làm giấy tờ hợp pháp là minh chứng rõ rệt cho thành quả ấy. Mong rằng, thời gian tới, nhiều DA treo tiếp tục được “cởi trói”, góp phần mang lại niềm vui cho người dân cũng như trả lại không gian đô thị cho Huế - thành phố trực thuộc Trung ương.

Theo thông tin từ Sở Xây dựng, hiện trên địa bàn có khá nhiều DA “QH treo”, điển hình như: QH chi tiết Trường Đại học Y Dược Huế tại Khu A - Đô thị mới An Vân Dương; Chợ Du lịch Huế, Khu nhà ở Tam Thai, QH Trục trung tâm Khu du lịch Lăng Cô, Khu trung tâm điều hành Khu Kinh tế Chân Mây - Lăng Cô,…

Từ năm 2024 đến nay, sau khi đồ án QH chung đô thị Thừa Thiên Huế đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Sở Xây dựng đã phối hợp với các địa phương, đơn vị liên quan khẩn trương hoàn thành việc tổ chức lập, thẩm định và phê duyệt điều chỉnh tổng thể các QH được phê duyệt từ giai đoạn trước nhưng tồn tại nhiều vướng mắc, bất cập, chậm triển khai nhằm phù hợp với tình hình phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn. Điển hình như: điều chỉnh QH chung xây dựng Khu kinh tế Chân Mây - Lăng Cô, QH chung xây dựng Khu công nghiệp Phong Điền, QH phân khu khu trung tâm phía nam TP. Huế, điều chỉnh QH phân khu khu vực Thủy Xuân, QH phân khu Khu C - Đô thị mới An vân Dương…

Bên cạnh đó, sau khi chính thức vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, UBND cấp xã và các Ban Quản lý có liên quan đang tiếp tục tổ chức rà soát các QH đã được phê duyệt thuộc phạm vi, địa bàn quản lý nhằm có cơ sở đề xuất điều chỉnh QH phù hợp với tình hình phát triển trong thời kỳ mới.

Bài, ảnh: Thanh Hương

Nguồn: https://huengaynay.vn/kinh-te/xay-dung-giao-thong/go-vuong-quy-hoach-treo-bai-2-coi-troi-du-an-treo-doi-thay-dien-mao-do-thi-158773.html