Hành trình kiến tạo đời sống văn hóa ở Cà Mau, nền tảng vững chắc cho tương lai

Sau một phần tư thế kỷ kiên trì triển khai, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” đã thực sự thấm sâu vào từng gia đình, ngõ xóm tại vùng sông nước Cà Mau, tạo nên một sức bật tinh thần mạnh mẽ, góp phần thay đổi toàn diện bộ mặt kinh tế - xã hội của vùng đất cực Nam Tổ quốc…

Lễ hội văn hóa ngày ở Cà Mau góp phần cố kết cộng đồng dân cư, phát huy tinh thần đoàn kết trong cộng đồng…

Tại Hội nghị tổng kết 25 năm thực hiện phong trào (2001-2025) vào giữa tháng 10/2025, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Cà Mau Phạm Thành Ngại, đã khẳng định những thành tựu to lớn đã đạt được, đồng thời chỉ ra những định hướng chiến lược để văn hóa thực sự trở thành nguồn lực nội sinh cho sự phát triển bền vững.

Từ phong trào thi đua đến sức sống cộng đồng

Khởi nguồn từ chủ trương lớn của Đảng về “Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc”, Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” tại Cà Mau không chỉ dừng lại ở những khẩu hiệu mà đã trở thành một cuộc vận động xã hội sâu rộng, có sức lan tỏa mạnh mẽ.

Di tích lịch sử Chiến thắng Đầm Dơi-Cái Nước-Chà Là được đầu tư hơn 105 tỷ đồng, vừa được khánh thành tại Cà Mau.

Phó Giám đốc Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch Cà Mau Nguyễn Văn Đen, đánh giá: “Với cốt lõi là tinh thần “Đoàn kết - Văn hóa - Nhân ái - Phát triển”, phong trào đã huy động được sức mạnh của cả hệ thống chính trị và và sự hưởng ứng nhiệt tình của người dân, trở thành chất xúc tác quan trọng, gắn kết cộng đồng và thúc đẩy sự phát triển toàn diện”.

Những kết quả ấn tượng mà Cà Mau đạt được sau 25 năm thực hiện Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” được thể hiện qua những con số biết nói. Đến nay, toàn tỉnh có 492.068/519.773 hộ gia đình được công nhận danh hiệu “Gia đình văn hóa”, đạt tỷ lệ 94,85%.

Con số này không chỉ là thành tích về mặt số lượng mà còn phản ánh sự chuyển biến sâu sắc trong nhận thức và hành động của mỗi người dân về việc xây dựng gia đình ấm no, hạnh phúc, tiến bộ.

Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” được lồng ghép với xây dựng nông thôn mới, lan tỏa khắp các vùng quê sông nước Cà Mau để xóm làng thêm xanh sạch.

Cùng với đó, hạt nhân đoàn kết ở cơ sở cũng được củng cố vững chắc với 1.201/1.395 ấp, khóm văn hóa và gần 1.700 cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đạt chuẩn văn hóa. Những cộng đồng và tập thể này đã trở thành những “pháo đài” vững chắc trong việc gìn giữ, cố kết tinh thần đoàn kết, tương trợ trong cộng đồng, gìn an ninh trật tự, bảo vệ môi trường, phát huy tinh thần tương thân tương ái và bài trừ các hủ tục lạc hậu…

Quảng trường Phan Ngọc Hiển vừa được khánh thành mừng Đại hội Đại biểu tỉnh Cà Mau nhiệm kỳ 2025-2030, trở thành “trái tim” thu nhỏ vùng trung tâm phố thị Cà Mau.

Nguồn lực đầu tư cho văn hóa cũng được tỉnh Cà Mau đặc biệt quan tâm. Kinh phí cho hoạt động của phong trào đã tăng lên đáng kể qua các giai đoạn, từ 750 triệu đồng (giai đoạn 2001-2005) lên đến 6,9 tỷ đồng (giai đoạn 2021-2025). Con số trên cho thấy sự cam kết mạnh mẽ của chính quyền trong việc kiến tạo nền tảng văn hóa.

Nhờ đó, hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở đã dần được hoàn thiện. Hiện nay, 60/64 xã, phường có Trung tâm Văn hóa - Thể thao và 1.213/1.395 ấp có Nhà văn hóa - Khu thể thao, tạo không gian sinh hoạt, giao lưu và hưởng thụ văn hóa cho người dân.

Văn hóa thấm sâu, thay đổi diện mạo đời sống

Theo Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam tỉnh Cà Mau Nguyễn Văn Khởi, thành công lớn nhất của phong trào không chỉ nằm ở các danh hiệu, mà ở chỗ các giá trị văn hóa đã thực sự thấm sâu vào mọi mặt đời sống, tạo ra những thay đổi tích cực, bền vững.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Cà Mau Phạm Thành Ngại (phải) tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều đóng góp tích cực trong thực hiện phong trào.

Đặc biệt, nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội đã có nhiều tiến bộ vượt bậc. Các đám cưới ngày nay được tổ chức theo hướng lành mạnh, tiết kiệm, phù hợp với truyền thống dân tộc. Tang lễ cũng diễn ra trang trọng nhưng bảo đảm gọn nhẹ, các hủ tục như rải vàng mã trên đường đã giảm đáng kể. Các lễ hội truyền thống được tổ chức trang nghiêm, vui tươi, mang đậm bản sắc văn hóa địa phương, góp phần làm phong phú đời sống tinh thần của nhân dân.

Công tác bảo tồn và phát huy di sản văn hóa cũng là một điểm sáng. Toàn tỉnh Cà Mau hiện có 111 di tích được xếp hạng, trong đó có 3 di tích quốc gia đặc biệt, trở thành những “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ. Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ - di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại được tỉnh đặc biệt quan tâm gìn giữ, truyền dạy sâu rộng thông qua các câu lạc bộ và lớp học, bảo đảm sức sống lâu bền cho loại hình nghệ thuật độc đáo này.

Đặc biệt, phong trào đã khơi dậy mạnh mẽ tinh thần đoàn kết, “tương thân tương ái”. Thông qua các cuộc vận động như “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, Quỹ “Vì người nghèo” của Mặt trận Tổ quốc các cấp đã huy động được hơn 950 tỷ đồng, hỗ trợ xây dựng và sửa chữa hơn 890 căn nhà tình nghĩa, giúp đỡ hàng ngàn hộ gia đình khó khăn vươn lên. Người dân sẵn sàng hiến đất, góp công xây dựng đường giao thông, trường học, tạo nên cảnh quan nông thôn khang trang, sạch đẹp…

Nền tảng tinh thần của xã hội

Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Cà Mau Phạm Thành Ngại, đúc kết, sau một phần tư thế kỷ thực hiện, Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” đã trở thành nguồn lực tinh thần bền vững, góp phần quan trọng trong xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh và củng cố khối đại đoàn kết toàn dân.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Cà Mau Phạm Thành Ngại, phát biểu tại Hội nghị tổng kết 25 năm.

Đây không chỉ là một cuộc vận động mà đã trở thành nguồn lực nội sinh quan trọng, trở thành nền tảng tinh thần của xã hội, kiến tạo nên những giá trị mới cho vùng đất cực Nam của Tổ quốc - Đồng chí Phạm Thành Ngại, khẳng định.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Cà Mau Phạm Thành Ngại (giữa) tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều đóng góp tích cực trong thực hiện phong trào.

Bên cạnh việc ghi nhận các thành tựu, người đứng đầu chính quyền tỉnh Cà Mau cũng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế còn tồn tại, như phong trào phát triển chưa đồng đều, một số nơi cơ sở vật chất xuống cấp, và ý thức giữ gìn nếp sống văn minh chưa thực sự bền vững…

Lễ hội văn hóa ngày ở Cà Mau góp phần cố kết cộng đồng dân cư, phát huy tinh thần đoàn kết trong cộng đồng…

Để nâng cao chất lượng của phong trào trong giai đoạn mới, người đứng đầu chính quyền tỉnh Cà Mau, yêu cầu các cấp chính quyền trong tỉnh cùng các đơn vị có liên quan tiếp tục phát huy những thành quả đã đạt được, nhân rộng các mô hình văn hóa tiêu biểu, gắn kết chặt chẽ phong trào với các cuộc vận động thi đua yêu nước khác, đặc biệt là trong xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh.

Cùng với đó, cần đổi mới mạnh mẽ phương thức hoạt động, nâng cao vai trò và trách nhiệm của Ban Chỉ đạo các cấp. Đặc biệt, cần chú trọng đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác quản lý, tuyên truyền và triển khai phong trào để phù hợp với xu thế phát triển chung.

Kế đó, cần xác định mục tiêu cốt lõi là xây dựng con người Cà Mau phát triển toàn diện. Phải đặt trọng tâm vào việc phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp, đồng thời tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hóa nhân loại để xây dựng con người Cà Mau nhân ái, nghĩa tình, sáng tạo, văn minh.

Sau cùng là tập trung nguồn lực đầu tư, hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao từ tỉnh đến cơ sở. Cần đẩy mạnh xã hội hóa, huy động sự tham gia của toàn xã hội để đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu sinh hoạt, rèn luyện và sáng tạo của nhân dân…

Dù vẫn còn những khó khăn, thách thức phía trước, nhưng chặng đường 25 năm thực hiện phong trào, Cà Mau đã đúc kết được nhiều bài học kinh nghiệm quý báu. Đó là sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của các cấp ủy Đảng, chính quyền; là sức mạnh của sự phối hợp đồng bộ giữa các ban, ngành, đoàn thể; và quan trọng nhất là bài học về phát huy quyền làm chủ của nhân dân theo phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” đã đi vào cuộc sống. Đó cũng là nền tảng để phong trào trên tại Cà Mau gặt hái thêm nhiều thành công trong giai đoạn mới, biến văn hóa thành sức mạnh nội sinh, là động lực và mục tiêu cho sự phát triển nhanh và bền vững, xây dựng Cà Mau ngày càng giàu đẹp, hiện đại, văn minh...

HỮU TÙNG

Nguồn: https://nhandan.vn/hanh-trinh-kien-tao-doi-song-van-hoa-o-ca-mau-nen-tang-vung-chac-cho-tuong-lai-post916538.html