Hành trình xóa nhà tạm: Nâng cao sinh kế, kiến tạo tương lai - Bài 1: Ước mong an cư

Xóa nhà tạm, nhà dột nát không chỉ là dựng lên những mái nhà “3 cứng”, mà là minh chứng sinh động cho một chế độ vì con người, nơi quyền được sống an toàn, phát triển và hạnh phúc của mỗi người dân luôn được đặt ở vị trí trung tâm. Hơn 334.000 mái ấm được dựng lên trên khắp cả nước trong thời gian ngắn, nhờ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị bằng tinh thần “lá lành đùm lá rách” và khát vọng thoát nghèo của người dân. Đó là biểu hiện sâu sắc của chính sách an sinh xã hội ưu việt và rộng hơn là giá trị nhân văn cốt lõi của chế độ xã hội chủ nghĩa Việt Nam, một chế độ không để ai bị bỏ lại phía sau.

Từ những căn nhà tạm bợ, dột nát, xiêu vẹo giữa vùng rừng núi xa xôi hay xóm nghèo nơi bãi ngang ven biển, nhiều mảnh đời khó khăn đã được chắp cánh hy vọng nhờ thực hiện chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát. Những ngôi nhà “3 cứng” không chỉ là nơi trú mưa, tránh nắng mà còn trở thành điểm khởi đầu cho một hành trình sống mới, nơi bắt đầu của mọi giá trị an sinh, nơi giữ lại niềm tin và mở ra tương lai đổi khác cho cả một thế hệ.

Ngôi nhà, nơi bắt đầu của mọi giá trị an sinh

Trên hành trình đổi thay của đất nước, đời sống nhân dân từng bước được cải thiện đáng kể và rõ nét. Thế nhưng, do nhiều yếu tố của lịch sử nên ở không ít vùng sâu, vùng xa, vẫn còn hàng nghìn mái nhà tạm bợ, xiêu vẹo, không bảo đảm an toàn mỗi mùa mưa bão. Với nhiều hộ nghèo, một ngôi nhà vững chãi không chỉ để che mưa, chắn nắng mà còn là nơi neo giữ hy vọng, nơi bắt đầu cho một tương lai có thể đổi khác.

Căn nhà mới được dựng lên cạnh nhà cũ của ông Chu Văn Đạo, xóm Là Bo, xã Tràng Xá, tỉnh Thái Nguyên.

Với ý nghĩa nhân văn cao cả đó, ngày 5-10-2024, Chính phủ phối hợp với Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chính thức phát động Chương trình thi đua cao điểm 450 ngày đêm với chủ đề “Mái ấm cho đồng bào tôi”. Chương trình đặt mục tiêu hỗ trợ từng hộ nghèo có được nhà ở đạt chuẩn “3 cứng”: Mái cứng, nền cứng, tường cứng. Tuy nhiên, không phải đến ngày 5-10-2024, chương trình giàu ý nghĩa đó mới được triển khai mà trước đó hàng trăm nghìn hộ nghèo đã được cấp ủy, chính quyền, đoàn thể từ Trung ương tới địa phương hỗ trợ kinh phí xây nhà mới.

Không đơn thuần là dựng lên những ngôi nhà mới, mục tiêu ấy còn thể hiện sâu sắc tính nhân văn trong chủ trương của Đảng và Nhà nước, nhằm chăm lo cho những người yếu thế, những gia đình chưa có điều kiện vươn lên. Như Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính từng nhấn mạnh: “Với hàng trăm nghìn ngôi nhà khang trang được dựng lên là hàng trăm nghìn gia đình được sống trong mái ấm tình thương, là hàng triệu mảnh đời được thắp sáng tương lai”.

Tại tỉnh Cao Bằng, một trong những địa phương đi đầu trong công tác an sinh xã hội, hàng nghìn căn nhà mới đã được xây dựng cho người có công, hộ nghèo, cận nghèo và các gia đình đặc biệt khó khăn.

Ở xóm Lũng Phầy, xã Hòa An (Cao Bằng), gia đình anh Lưu Hồng Sự, người dân tộc Mông, từng sống trong căn nhà dựng bên sườn núi, mái ngói xô lệch, vách tre mục nát. 5 người trong gia đình, gồm vợ chồng anh, hai con nhỏ và một cháu mồ côi cha, sống tạm bợ giữa cái lạnh cắt da của vùng cao. Năm 2022, gia đình anh Sự được hỗ trợ 50 triệu đồng từ nguồn tài trợ của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam, phân bổ qua Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Cao Bằng. Anh Sự quyết định vay thêm 120 triệu đồng, bán đi 2 con trâu-tài sản lớn nhất của gia đình, để xây dựng căn nhà mới kiên cố. Với nền gạch bằng phẳng, mái tôn vững chãi, ngôi nhà mới trở thành biểu tượng của nghị lực, là điểm tựa cho gia đình anh Sự vượt qua nghèo khó.

Con đường đất ngoằn nghèo dẫn chúng tôi đến nhà ông Chu Văn Đạo ở xóm Là Bo, xã Tràng Xá, tỉnh Thái Nguyên. Ông Đạo sống một mình giữa rừng, thần kinh không ổn định, sợ tiếp xúc với người lạ. Cả đời ông sống nhờ hái măng, đốn củi. “Ông ấy không sợ gì đâu. Chỉ chúng tôi sợ cho ông ấy. Lỡ mưa bão quật căn chòi xuống thì không biết ông ấy chạy đi đâu?”-đồng chí Lý Hoàng Nguyên, Chủ tịch UBND xã Tràng Xá chia sẻ.

Nhờ khoản hỗ trợ 30 triệu đồng và sự giúp sức của bà con, một căn nhà mới được dựng lên ngay bên cạnh căn chòi cũ của ông Đạo. Bởi, ông Đạo nhất định không chịu rời nơi ở quen thuộc ấy. Ngày khánh thành nhà mới, nền gạch đỏ au, mái tôn sáng loáng, ánh mắt ông Đạo lặng lẽ nhìn ra hiên nhà khiến ai cũng xúc động. “Ông ấy không nói gì, chỉ ngồi đó, nhìn trời. Nhưng ánh mắt ấy đủ để thấy mọi công sức là xứng đáng”-bà Nguyễn Thị Minh, chị dâu ông Đạo xúc động nói.

Hơn 334.000 mái ấm và hành trình nhân ái

Câu chuyện của gia đình anh Sự và ông Đạo chỉ là 2 trong số hơn 334.000 hộ dân được hỗ trợ kinh phí xây dựng, sửa chữa nhà ở thông qua chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát. Sau hơn một năm triển khai, với 450 ngày cao điểm, chương trình đã hoàn thành sớm hơn 5 năm 4 tháng so với mục tiêu đề ra trong Nghị quyết số 42-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn mới và Chỉ thị số 42/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy nhanh triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn cả nước. Tổng cộng 334.234 căn nhà đã hoàn thành với tổng nguồn lực gần 50.000 tỷ đồng; trong đó hơn 24.700 tỷ đồng được huy động từ ngân sách và xã hội hóa. Nhiều địa phương chủ động nâng mức hỗ trợ kinh phí giúp người dân xây nhà, như Tuyên Quang, Thanh Hóa (80 triệu đồng/hộ), Hà Nam cũ (120 triệu đồng/hộ); khoảng 60% hộ dân tự góp thêm vốn để nâng chất lượng công trình.

Góc học tập của con trẻ được sắp xếp gọn gàng trong ngôi nhà mới tại xã Hòa An, tỉnh Cao Bằng.  

Trong chiến dịch này, hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ một lần nữa tỏa sáng. Theo Đại tá Đỗ Xuân Bộ, Trưởng phòng Dân vận, Cục Dân vận, Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam: Từ năm 2019 đến nay, Bộ Quốc phòng đã huy động hơn 2.100 tỷ đồng để xây dựng, sửa chữa 35.249 căn nhà; riêng năm 2025 hoàn thành hơn 18.000 căn với kinh phí gần 1.000 tỷ đồng. Hơn 140.000 lượt cán bộ, chiến sĩ đã tham gia, đóng góp hơn 414.000 ngày công. Nhiều doanh nghiệp Quân đội cũng hưởng ứng rất tích cực, không chỉ hỗ trợ tiền mặt mà còn bán vật liệu xây dựng với giá gốc và miễn phí vận chuyển...

Bộ Công an cũng huy động 27.400 lượt cán bộ, chiến sĩ với hơn 534.000 ngày công, đóng góp vật liệu và kinh phí hơn 790 tỷ đồng. Ngành ngân hàng hỗ trợ khoảng 1.800 tỷ đồng; Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam huy động hơn 125 tỷ đồng từ Quỹ “Vì người nghèo”...

Đó không chỉ là con số mà là sự thể hiện sâu sắc tinh thần đại đoàn kết toàn dân, truyền thống "tương thân tương ái", bản chất nhân đạo tốt đẹp của chế độ ta. Một khởi đầu, nhưng chưa phải là kết thúc, những mái nhà mới đã mọc lên, nhưng hành trình xây dựng tương lai cho các hộ dân vẫn còn nhiều vấn đề cần được quan tâm. Câu hỏi đặt ra là: Làm thế nào để những mái ấm ấy thực sự trở thành điểm khởi đầu cho một cuộc sống thoát nghèo và không tái nghèo? Đó chính là nội dung sẽ tiếp tục được làm rõ trong hành trình nối dài phía sau: Từ “an cư” đến “lạc nghiệp”; từ một mái nhà đến sinh kế bền vững.

(còn nữa)

Nguồn: https://baosonla.vn/phong-su/hanh-trinh-xoa-nha-tam-nang-cao-sinh-ke-kien-tao-tuong-lai-bai-1-uoc-mong-an-cu-G2m5y8rHg.html