Hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu qua thương mại điện tử

Cần cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp thương mại điện tử Việt phát triển

Thương mại điện tử đang trở thành kênh mua sắm phổ biến của hàng chục triệu người Việt. Theo báo cáo thị trường của các nền tảng thương mại điện tử, doanh thu quý III vừa qua đã vượt 103.000 tỷ đồng, tăng khoảng 22% so với cùng kỳ. Với tốc độ tăng trưởng từ 16%-30% mỗi năm, Việt Nam được đánh giá là một trong những thị trường có tốc độ phát triển thương mại điện tử nhanh nhất Đông Nam Á và tăng cao trên thế giới. Miếng bánh thương mại điện tử hấp dẫn là vậy, nhưng cũng bộc lộ không ít bất cập, từ phí sàn cao, đến tình trạng quảng cáo quá công dụng hay cạnh tranh không bình đẳng.

Thực tế vừa qua cũng xuất hiện tình trạng một số người nổi tiếng bán hàng qua phiên livestream với doanh thu lớn nhưng quảng cáo sai sự thật, bán hàng kém chất lượng, né tránh trách nhiệm khi bị phản ánh. Chỉ tính riêng trong năm ngoái, ngành thuế đã xử lý hơn 33.000 trường hợp vi phạm kinh doanh thương mại điện tử với số thuế xử lý truy thu, phạt gần 1.400 tỷ đồng. Rõ ràng, còn nhiều khoảng trống pháp lý trong lĩnh vực này. Do đó, trong phiên thảo luận tại nghị trường vào chiều ngày 13/11, nhiều đại biểu đề nghị cần có quy định rõ ràng để thị trường thương mại điện tử phát triển lành mạnh, bảo vệ quyền lợi của cả người tiêu dùng và hỗ trợ doanh nghiệp thương mại điện tử trong nước phát triển.

Thảo luận tại Nghị trường, các đại biểu đã nêu ra một thực trạng, đó là phí sàn thương mại điện tử hiện nay khá cao, trung bình từ 15-30%, khiến cả người mua lẫn người bán đều chịu thiệt. Người bán lợi nhuận bị bào mòn còn người mua phải mua hàng với giá cao hơn.

Hiện nay, hơn 90% thị trường thương mại điện tử thuộc về các sàn có vốn nước ngoài. Vì vậy, rất cần có chính sách khuyến khích, ưu tiên các sàn thương mại điện tử trong nước.

Bà Đoàn Thị Thanh Mai - Đại biểu Quốc hội tỉnh Hưng Yên cho biết: "Hiện nay, một số sàn giao dịch của doanh nghiệp Việt Nam đang áp dụng một mô hình từ nhà máy đến người tiêu dùng, không thu phí người bán. Từ đó, hàng hóa Việt rẻ hơn, cạnh tranh hơn và người tiêu dùng được hưởng lợi trực tiếp. Vì vậy, tôi cho rằng, luật nên có các quy định để khuyến khích các mô hình này, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và nông sản Việt Nam".

Liên quan đến việc các nền tảng thương mại điện tử phải lưu trữ toàn bộ dữ liệu hình ảnh, âm thanh của các phiên phát trực tiếp ít nhất một năm, nhiều đại biểu cho rằng một số phiên phát trực tiếp kéo dài cả ngày, dữ liệu rất lớn. Nếu áp dụng quy định này, các doanh nghiệp nhỏ sẽ gặp khó khăn do chi phí tăng cao.

Bà Nguyễn Thị Việt Nga - Đại biểu Quốc hội TP.Hải Phòng chia sẻ: "Sẽ kéo theo một chi phí khổng lồ đối với các doanh nghiệp kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử. Yêu cầu này vượt xa khả năng của nhiều doanh nghiệp trong nước, nhất là đối với những doanh nghiệp nhỏ. Vì vậy, đối với nội dung này, tôi đề nghị cho phép lưu trữ có chọn lọc theo loại hàng hóa bán tại các phiên livestream, mức độ rủi ro về khiếu nại của người mua sau phiên livestream; không áp dụng yêu cầu lưu trữ tràn lan và cào bằng đối với tất cả các phiên livestream".

Liên quan đến tiêu chí hiển thị hàng hóa, dịch vụ, các đại biểu nhấn mạnh cần có cơ chế giám sát rõ ràng. Nếu không, thuật toán có thể trở thành "người gác cổng vô hình", ưu tiên sản phẩm của chính chủ trên nền tảng và đẩy các doanh nghiệp nhỏ ra ngoài, gây bất bình đẳng trong cạnh tranh.

Ông Bế Trung Anh - Đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long nêu ý kiến: "Yêu cầu công khai logic cơ bản của thuật toán, đề xuất hiển thị không phải để tiết lộ bí mật công nghệ mà để đảm bảo tính cạnh tranh, minh bạch thông tin. Nếu không chúng ta sẽ chứng kiến cảnh "chợ điện tử mở nhưng gian hàng lại bị khóa". Đó chính là hình thức độc quyền mới, độc quyền bằng thuật toán".

Thương mại điện tử Việt đang là sân chơi mua bán của hàng triệu người. Một cơ chế minh bạch, công bằng sẽ giúp sân chơi này phát triển bền vững, để mọi người cùng hưởng lợi.

Dự luật Thương mại điện tử còn tạo nền tảng pháp lý quan trọng để thúc đẩy xuất khẩu số

Đẩy mạnh hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu qua thương mại điện tử

Mặc dù còn nhiều khoảng trống nhưng không thể phủ nhận thương mại điện tử là kênh bán hàng hiện đại, giúp kết nối trực tiếp giữa người mua và người bán, không chỉ ở thị trường trong nước, mà còn vươn tới các thị trường nước ngoài. Nhiều doanh nghiệp cho rằng, dự luật Thương mại điện tử còn tạo nền tảng pháp lý quan trọng để thúc đẩy xuất khẩu số - lĩnh vực đang được Chính phủ xác định là một trụ cột chiến lược. Điều này hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng không gian tăng trưởng mới, trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt.

Là một trong 200 doanh nghiệp được Bộ Công Thương lựa chọn tham gia Gian hàng Quốc gia Việt Nam trên Alibaba.com, 4 tháng nay, doanh nghiệp học cách vận hành, quảng bá thương hiệu, giới thiệu sản phẩm với khách hàng quốc tế.

Bà Mai Thị Ý Nhi - Giám đốc Kinh doanh Công ty Mỹ Phương Food cho biết: "Đó là lợi thế để hiện diện, mình có trong gian hàng chung của Việt Nam và phải làm thêm để đúng xu hướng chứ không thể đi chào hàng mãi một xu hướng, khách cũng tìm hàng trên đó nhiều. Đó là sự tất yếu".

Doanh nghiệp đã vận hành gian hàng trên sàn thương mại điện tử Amazon hơn hai năm nay và cho nhiều kết quả khả quan khi tiếp cận nhiều khách hàng mới. Doanh nghiệp cho rằng, Luật Thương mại điện tử sẽ là hành lang pháp lý quan trọng, giúp đẩy mạnh xuất khẩu số, mở rộng thị trường nhanh hơn và giảm rủi ro trong giao dịch quốc tế.

Ông Nguyễn Trung Dũng - Chủ tịch HĐQT Công ty DH Foods chia sẻ: "Chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Công thương trên Amazon hỗ trợ cho 1.000 doanh nghiệp Việt Nam, đào tạo mỗi tháng ít nhất một lần. Mình đang làm lại gian hàng cho đẹp hơn, làm lại các video, làm lại nội dung. Lô hàng mới sau khi thay đổi tuần này sẽ bắt đầu đi".

Trong bối cảnh xuất khẩu số ngày càng trở thành động lực quan trọng, các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới nhìn nhận, việc Việt Nam xây dựng Luật Thương mại điện tử là bước đi cần thiết, tạo niềm tin và khuyến khích hợp tác sâu hơn.

Ông Young Liu - Giám đốc Quốc gia Alibaba.com Việt Nam nêu ý kiến: "Chúng tôi tận dụng mạng lưới người mua toàn cầu để đưa sản phẩm Việt Nam tiếp cận thị trường quốc tế, từ Mỹ đến châu Âu. Công nghệ AI giúp nhà cung cấp Việt Nam dễ dàng tham gia nền tảng, tối ưu nội dung và xử lý yêu cầu báo giá nhanh hơn. Giao dịch được đảm bảo an toàn giúp doanh nghiệp Việt xây dựng uy tín bền vững".

Ông Vũ Bá Phú - Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công thương nhận định: "Các doanh nghiệp Việt Nam, doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp khởi nghiệp hoàn toàn có cơ hội mở rộng và phát triển kinh doanh của mình ở trên môi trường thương mại điện tử và trực tiếp xuất khẩu sản phẩm của mình bằng thương hiệu của mình ra thị trường thế giới mà không phải qua các khâu trung gian".

Bộ Công thương cho biết đang xây dựng Chiến lược phát triển Thương mại điện tử quốc gia, với các chương trình mục tiêu, dự án ưu tiên và cơ chế tài chính đi kèm, nhằm tạo nền tảng hỗ trợ doanh nghiệp tham gia sâu hơn vào hoạt động xuất khẩu qua thương mại điện tử.

Nguồn: https://vtv.vn/ho-tro-doanh-nghiep-xuat-khau-qua-thuong-mai-dien-tu-100251113235913318.htm