Chuyển đổi từ gốc rễ: Thể chế phải đi trước một bước
Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang chuyển dịch mạnh mẽ sang mô hình dựa trên khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số việc hoàn thiện thể chế không chỉ là nhiệm vụ hỗ trợ, mà trở thành động lực dẫn dắt. Việc Quốc hội thông qua đồng loạt 5 Luật cùng một kỳ họp, trong đó Bộ KH&CN có vai trò chủ trì thực hiện chính là bước hiện thực hóa tư duy coi "thể chế phải đi trước, mở đường cho phát triển". 5 Luật này không chỉ mở rộng biên độ chính sách cho doanh nghiệp và nhà khoa học, mà còn thể hiện rõ sự chuyển đổi tư duy quản lý - từ tiền kiểm sang hậu kiểm có kiểm soát; từ hành chính sang thị trường; từ quản lý sang kiến tạo và đồng hành.
Các đại biểu Quốc hội biểu quyết thông qua dự án luật tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa:
Lần đầu tiên, các công cụ quản lý hiện đại như đánh giá rủi ro, truy xuất nguồn gốc số, thừa nhận lẫn nhau được thể chế hóa, tạo nên cú chuyển từ "quản lý chất lượng" sang "bảo đảm chất lượng" dựa trên dữ liệu và công nghệ số. Đây là cú hích thể chế để hàng hóa Việt Nam đáp ứng tốt hơn các tiêu chuẩn quốc tế, thúc đẩy xuất khẩu và bảo vệ người tiêu dùng trong nước.
Luật Công nghiệp công nghệ số:
Đây là Luật tiên phong, đặt nền móng pháp lý cho ngành công nghiệp công nghệ số lĩnh vực có tốc độ tăng trưởng cao nhất, tạo ra giá trị mới trong nền kinh tế số. Luật mở đường cho các mô hình kinh doanh sáng tạo, công nghệ nền tảng như AI, dữ liệu lớn, blockchain, điện toán đám mây… đồng thời thúc đẩy phát triển sản phẩm - dịch vụ số Make in Vietnam.
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật:
Tư duy "trao quyền gắn trách nhiệm" được thể chế hóa mạnh mẽ qua việc phân cấp, phân quyền cho địa phương và Bộ, ngành trong xây dựng tiêu chuẩn quy chuẩn. Không còn là công cụ kỹ thuật thuần túy, hệ thống Tiêu chuẩn Việt Nam, Quy chuẩn Việt Nam đang được tái định hình thành hạ tầng mềm chiến lược, giúp nâng cao năng suất quốc gia và khơi thông năng lực sáng tạo của doanh nghiệp.
Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi):
Trong bối cảnh chuyển đổi năng lượng toàn cầu, Luật khẳng định tầm nhìn dài hạn của Việt Nam trong nghiên cứu và từng bước phát triển điện hạt nhân hiện đại, an toàn. Các quy định về lò phản ứng mô đun nhỏ (SMR), dược chất phóng xạ, ứng dụng bức xạ và công nghệ hạt nhân trong y tế, nông nghiệp, công nghiệp… mở ra không gian mới cho phát triển bền vững và chủ động công nghệ lõi.
Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo:
Lần đầu tiên trong lịch sử, "đổi mới sáng tạo" được xác lập như một trụ cột thể chế độc lập, gắn chặt với khoa học và công nghệ. Doanh nghiệp được trao vai trò trung tâm, nhà khoa học được thúc đẩy tự do học thuật, và quản trị nhà nước chuyển sang tiếp cận theo chuỗi giá trị đổi mới. Luật này chính là "trục xoay" chính sách cho toàn bộ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia.
Quốc hội thông qua Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo.
Đặt nền móng vững chắc, mở đường rộng cho phát triển quốc gia
5 luật được Quốc hội thông qua lần này không chỉ là thành quả của quá trình xây dựng pháp luật bài bản, mà còn là tuyên ngôn thể chế đầy tính mạnh mẽ, thể hiện tầm nhìn chiến lược và vai trò kiến tạo của Bộ KH&CN. Trong đó, pháp luật không dừng lại ở vai trò điều chỉnh hành vi, mà đã trở thành bệ phóng cho năng lực đổi mới, thị trường công nghệ và những giá trị phát triển mới của quốc gia.
Quá trình xây dựng các luật này phản ánh rõ nét tinh thần cải cách thể chế có chiều sâu được chuẩn bị kỹ lưỡng, minh bạch, và đặc biệt là có sự tham gia của doanh nghiệp, chuyên gia, hiệp hội, địa phương. Đó chính là cách chính sách "có sự sống" được hình thành từ thực tiễn, phục vụ thực tiễn và thúc đẩy sự phát triển.
Sự ra đời của 5 luật tương ứng với 5 cấu phần thể chế cốt lõi đã tạo dựng nền móng pháp lý mới, đồng bộ, hiện đại cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia. Việc được Quốc hội thông qua cùng lúc trong một kỳ họp là dấu mốc chưa từng có khẳng định: thể chế không còn là điểm nghẽn, mà đang chuyển hóa thành động lực phát triển, đòn bẩy thực hiện khát vọng Việt Nam hùng cường trong thời đại trí tuệ và công nghệ.
Nguồn: https://mst.gov.vn/hoan-thien-the-che-cho-phat-trien-bo-khoa-hoc-va-cong-nghe-ghi-dau-an-voi-5-luat-lon-197250628104636539.htm
Bình luận (0)