Sống và say trong di sản

Những ngày này, người dân và du khách Thủ đô đang “sống và say” trong chuỗi hơn 30 hoạt động văn hóa, nghệ thuật, du lịch sôi động, đặc sắc. Từ Văn Miếu-Quốc Tử Giám linh thiêng đến Hoàng thành Thăng Long cổ kính, từ Hồ Gươm lung linh đến những con phố cổ rợp cờ hoa, Hà Nội đang truyền tải một thông điệp rõ ràng: Di sản không chỉ để bảo tồn mà còn để kể chuyện và truyền cảm hứng.

Tiết mục nghệ thuật tại Lễ khai mạc Festival Thăng Long - Hà Nội 2025.

Mở màn hành trình, du khách đặt chân từ cổng Tam Quan dẫn vào sân Thái Học của Di tích Quốc gia đặc biệt Văn Miếu-Quốc Tử Giám, ngắm nhìn một Hà Nội nghìn năm hiện lên trong dáng hình tinh tế tại chuỗi hoạt động “Hội tụ di sản”, trưng bày sản phẩm làng nghề truyền thống của 3 kinh đô Thăng Long-Huế-Hoa Lư và các tỉnh Tây Nguyên. Những gian trưng bày xếp nối nhau, như bức tranh non sông liền một dải. Gốm Bát Tràng óng ả trong men lam, khảm trai Chuyên Mỹ lấp lánh khoe sắc, tiếng gõ sơn mài Hạ Thái lách cách vang lên hòa cùng hương véc ni ngai ngái. Ở góc nhỏ, cụ bà thợ thêu Thường Tín cần mẫn luồn từng sợi chỉ trên nền vải, như đang “thêu” lại ký ức của tổ nghề trăm năm trước. Tại đây, du khách còn được “chạm vào di sản”, mấy em nhỏ ríu rít tập vẽ họa tiết trống đồng, những vị khách nước ngoài thử đánh cồng chiêng, vài bạn học trò học viết chữ Nho, vụng về nhưng thích thú. Âm thanh của tiếng cười, tiếng trống, sáo trúc hòa quyện, tạo nên bản hòa âm của một Hà Nội thân quen mà mới lạ.

Đặc biệt, Chương trình “Áo dài trên con đường di sản” càng tô thắm vẻ đẹp truyền thống trong hiện đại. Dưới ánh đèn lung linh, những tà áo dài khẽ bay như dòng sông lụa nối liền các miền di sản. Hơn mười bộ sưu tập được trình diễn, lấy cảm hứng từ Hà Nội cổ kính, Huế mộng mơ, Ninh Bình trầm mặc và sắc thổ cẩm rực rỡ của núi rừng Tây Nguyên. Trong đó, bộ sưu tập “Áo dài về cảnh quan Ninh Bình” gợi nên một bức tranh đồng quê yên ả, với sắc xanh trời hòa trong sắc lúa, cùng họa tiết con thuyền, cánh diều... như bản tình ca của đất Tràng An thơ mộng. Còn “Tre xanh Huế” lại đưa người xem tới nơi có tiếng hò mái đẩy vọng qua bóng tre xanh, trên sàn diễn, mấy em nhỏ xứ Huế sải bước cùng người mẫu trong tà áo tím đậm, tạo nên điểm nhấn mộc mạc, hồn hậu mà sâu lắng.

Khi Chương trình “Sông Hồng gọi, đại ngàn reo” vang lên, không khí festival bừng sáng bởi năng lượng của đất và người. Âm thanh cồng chiêng ngân vang cùng điệu nhạc của “Bóng cây kơ nia”, “Giấc mơ chapi”, “Nối vòng tay lớn”... tạo nên bản hòa ca giữa đồng bằng và đại ngàn. Trên sân khấu, nhóm Cồng chiêng Gia Lai và nhóm Tarzan Tây Nguyên “đốt cháy” không gian bằng nhịp điệu hừng hực. Khi Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) Rơ Chăm Pheng cất giọng, tiếng hát ấy vang lên như tiếng đại ngàn vọng về, kể lại câu chuyện của sức sống, niềm tự hào và vẻ đẹp kiên cường của con người Tây Nguyên.

Góp phần xây dựng công nghiệp văn hóa Thủ đô

Điểm nhấn của festival là Chương trình nghệ thuật “Di sản kết nối thời đại” trong đêm khai mạc tối 7-11 tại Hoàng thành Thăng Long, được cấu trúc thành 3 chương lớn, mỗi chương là một lớp diễn giải sâu sắc về chủ đề chung. Đây là sự sắp xếp nghệ thuật nhằm truyền tải trọn vẹn thông điệp về sự giao thoa và phát triển dựa trên nền tảng truyền thống. Khởi đầu màn trình diễn là các làn điệu dân ca, dân vũ truyền thống như xẩm, chèo, ả đào, hát văn cùng với hát văn Huế và múa chén, giúp khán giả cảm nhận rõ ràng nguồn cội, khẳng định di sản chính là căn cốt, linh hồn của dân tộc. Ngay sau đó, chương tiếp theo, từ các làn điệu truyền thống trên nhưng được biểu diễn theo phong cách dân gian đương đại, với sự tham gia của các nghệ sĩ hàng đầu như: NSND Thu Huyền, ca sĩ Tùng Dương, ca nương Kiều Anh, nhóm Xẩm Hà Thành, Giáo phường ca trù Thái Hà... 

Tổng đạo diễn chương trình khai mạc Phạm Hoàng Giang cho hay: “Di sản không được ngủ yên trong quá khứ, phải biến thành sức sống mới, đồng hành với sự phát triển của đất nước và là nguồn cảm hứng cho sự sáng tạo, đổi mới. Các di sản phải vừa gìn giữ bản sắc văn hóa nhưng cũng trở thành nơi tạo ra các giá trị về kinh tế và là trọng tâm để xây dựng ngành công nghiệp văn hóa cho Thủ đô”.

Với mục tiêu trên, hiện nay, Hà Nội đang tích cực kết nối, mở rộng mạng lưới và tăng cường hợp tác với nhiều tổ chức quốc tế, các thành phố có kinh nghiệm và những quốc gia uy tín trong phát triển công nghiệp văn hóa; đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa và ngày càng nâng cao tiêu chuẩn, chất lượng, giá trị sản phẩm văn hóa làm nên thương hiệu của Thủ đô và Việt Nam trên trường quốc tế.

Đồng chí Vũ Thu Hà, Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội nhấn mạnh: "Thời gian qua, Hà Nội đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách, thực hiện nghị quyết về phát triển công nghiệp văn hóa trên nguyên tắc bảo đảm hài hòa giữa bảo tồn và phát triển, phát huy tối đa những tiềm năng, thế mạnh, giá trị văn hóa truyền thống mang bản sắc của Thủ đô".

Nguồn: https://www.qdnd.vn/van-hoa/doi-song/hoi-tu-va-lan-toa-di-san-van-hoa-thu-do-ngan-nam-1011528