HTX Nam Hà đưa cây gấc về làm giàu cho nông dân

Người đưa cây gấc về Cư Jút

Năm 2004, cựu chiến binh Trần Văn Định là người đứng ra vận động nông dân địa phương thành lập HTX Nam Hà. Năm 2010, sau quá trình tìm hiểu tài liệu và trên các phương tiện thông tin đại chúng về sản phẩm quả gấc, ông Định lúc bấy giờ là Giám đốc HTX Nam Hà quyết định bỏ tiền cá nhân đi tham quan các mô hình ở các tỉnh phía Bắc và làm việc với Công ty Vina Gấc.

Ông Định nhận thấy tiềm năng của cây gấc và quyết định mua giống từ Hưng Yên về trồng trên đất Cư Jút. Ông thận trọng thí điểm mô hình, xây dựng chiến lược sản xuất kinh doanh, tính toán kỹ các yếu tố đầu vào, đầu ra của thị trường, áp dụng triệt để tiến bộ khoa học kỹ thuật vào quá trình sản xuất. Khi mô hình bước đầu cho hiệu quả, ông thuyết phục thành viên, nông dân trồng với sự bảo đảm chắc chắn về đầu ra của sản phẩm.

HTX Nam Hà, xã Cư Jút đã giúp hàng trăm hộ gia đình phát triển kinh tế với thu nhập từ 120 - 180 triệu đồng mỗi năm nhờ trồng gấc

Bước ngoặt mới cho cây gấc đến vào tháng 5/2023, khi Hội Nông dân tỉnh Đắk Nông (cũ) phối hợp với Công ty Cổ phần GreenFeed Việt Nam, chính quyền địa phương và HTX Nam Hà triển khai dự án Gấc sinh kế giai đoạn 2023 - 2025, với mục tiêu hỗ trợ người dân tăng thu nhập bền vững. 30 hộ dân ở Cư Jút tham gia dự án với diện tích trồng gấc 9 ha. Ông Lê Quý Cường - thành viên liên kết của HTX đã tận dụng đất và trụ tiêu cũ để trồng hơn 5 sào gấc, mỗi năm, gia đình thu về 100 triệu đồng.

Còn ông Nông Văn Luân - thành viên liên kết của HTX chia sẻ: “Tôi từng trồng nhiều loại cây, nhưng cuối cùng chọn gấc vì thu nhập cao hơn, công chăm sóc lại nhẹ nhàng”. Theo ông Luân, từ năm thứ 2, mỗi sào gấc có thể thu 3 - 4 tấn quả/năm. Cây gấc dễ trồng, chủ yếu sử dụng phân chuồng, rất phù hợp với người nông dân có ít vốn. Các hộ tham gia dự án còn được vay vốn 25 triệu đồng trong 3 năm không lãi suất, được HTX Nam Hà cung cấp cây giống, hướng dẫn kỹ thuật tận vườn và bao tiêu sản phẩm.

gen-h-11(1).jpg — Ông Trần Văn Định, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Nam Hà chia sẻ kinh nghiệm phát triển đa dạng sản phẩm từ gấc tại một sự kiện

Chia sẻ về việc chọn cây gấc trồng trên vùng đất Tây Nguyên, ông Định cho biết: “Gấc là cây “dễ tính”. Nó không chỉ phát triển tốt tươi ở những vùng đất bazan màu mỡ, mà còn cho năng suất khá trên những vùng đất khô cằn sỏi đá. Kỹ thuật trồng gấc đơn giản, chi phí đầu tư thấp nên phù hợp với điều kiện kinh tế của nhiều hộ nông dân. Nghĩ như vậy nên hồi đó, tôi đã mạnh dạn chọn cây gấc để triển khai cho thành viên và nông dân trồng để phát triển kinh tế”.

Từ những ngày đầu còn bỡ ngỡ, trong 8 năm qua, HTX Nam Hà đã xây dựng được vùng nguyên liệu gấc ổn định trên 100 ha với gần 200 hộ dân. Ngoài ra, HTX còn tạo công ăn việc làm ổn định cho 30 lao động thường xuyên với thu nhập từ 7 - 10 triệu đồng/người/tháng và hơn 150 lao động thời vụ với mức thu nhập khoảng 70 triệu đồng/người/năm.

Bún gấc - sản phẩm OCOP

Năm 2020, giữa đại dịch Covid-19, HTX Nam Hà đối mặt với khó khăn do hàng xuất khẩu bị đình trệ. Khi “đầu ra” cho màng gấc bế tắc, HTX đã tổ chức họp khẩn để tìm giải pháp tiêu thụ sản phẩm. “Cuộc họp ấy như một Hội nghị Diên Hồng thu nhỏ”, ông Định nhớ lại. Kết quả là sản phẩm bún gấc thiên nhiên được chọn làm hướng đi mới. Ban đầu, mọi người đều lạ lẫm.

Những mẻ bún đầu tiên bị gãy vụn, không dai, khiến cả tổ sản xuất nản lòng. Nhưng bằng quyết tâm và sáng tạo, sau vài chục lần thử nghiệm, HTX đã thành công với bún gấc làm từ gạo đặc sản ST24, ST25 và gấc tươi, vừa đẹp mắt vừa bổ dưỡng.

1(7).jpg — HTX Nam Hà đầu tư sản xuất bún gấc đạt OCOP 3 sao

Tháng 7/2021, sản phẩm bún gấc thiên nhiên của HTX Nam Hà được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao, mở ra cơ hội tiêu thụ lớn hơn. Từ vài tấn ban đầu, hiện, HTX sản xuất tới 12 tấn bún khô/tháng, với giá bán lẻ trên 100.000 đồng/kg, chủ yếu tiêu thụ tại TP Hồ Chí Minh. HTX đã đầu tư gần 1 tỷ đồng xây dựng dây chuyền sản xuất, nhà máy, nhà kính phơi sấy… để tăng năng suất và bảo đảm chất lượng sản phẩm.

Không dừng lại ở thị trường nội địa, HTX Nam Hà đang tích cực nghiên cứu cách giảm khối lượng đóng gói bún khô để tiết kiệm chi phí vận chuyển và hướng tới xuất khẩu bún gấc trong tương lai. Ông Định chia sẻ: “Bún gấc là sản phẩm phù hợp với người tiêu dùng hiện đại, đặc biệt là nhân viên văn phòng, những người ưu tiên thực phẩm sạch, dinh dưỡng cao. Chúng tôi tin bún gấc sẽ sớm có chỗ đứng tại thị trường trong nước và quốc tế”.

Xuất khẩu gấc

HTX Nam Hà không chỉ dừng lại ở việc trồng trọt mà còn đầu tư mạnh vào chế biến sâu, đặc biệt là màng gấc, phần chứa dinh dưỡng cao nhất trong quả gấc. Tính từ năm 2018 đến nay, HTX xuất khẩu khoảng 120 tấn màng gấc sang thị trường Đài Loan và Hàn Quốc. Cùng với màng gấc, HTX đã chào hàng và xuất khẩu tinh dầu gấc sang một số nước.

Tuy số lượng xuất khẩu tinh dầu gấc mỗi năm khoảng 1 - 2 tấn, nhưng đang mở ra cơ hội đa dạng sản phẩm xuất khẩu từ gấc. Ở tuổi 70, ông Định hiện là Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Nam Hà. “Chúng tôi đầu tư máy móc, công nghệ sấy khô, đóng gói để sản phẩm đạt tiêu chuẩn xuất khẩu. Dự báo năm 2025, xuất khẩu gấc sẽ tăng mạnh so với 2 năm trước, mở ra triển vọng lớn cho sản phẩm”, ông Định chia sẻ.

Ông Lê Quý Cường, thành viên liên kết của HTX Nam Hà phát triển kinh tế từ trồng gấc

Bên cạnh các kênh truyền thống, HTX Nam Hà còn chủ động ứng dụng mạng xã hội, website, sàn thương mại điện tử… để quảng bá sản phẩm. Nhờ đó, nhiều đối tác quốc tế đã đến tận nơi để khảo sát và ký hợp đồng. Hiện tại, HTX Nam Hà đang đẩy mạnh mở rộng diện tích trồng gấc sang các tỉnh Đắk Lắk, Gia Lai. Với năng suất trung bình 20 tấn/ha, có nơi đạt 40 tấn/ha, chi phí đầu tư chỉ khoảng 40 triệu đồng/ha/năm, người trồng gấc có thể lãi 120 - 180 triệu đồng/ha/năm.

Chính cây gấc đã giúp nhiều hộ dân thoát nghèo, vươn lên khá, giàu. Nhiều hộ từ bỏ những cây trồng kém hiệu quả để chuyển sang trồng gấc, một phần vì dễ trồng, ít sâu bệnh, chi phí thấp, phần khác vì có đầu ra ổn định từ HTX Nam Hà. Trong tương lai, với chiến lược phát triển bền vững, đa dạng sản phẩm và đầu tư chế biến sâu, mở rộng thị trường, ứng dụng công nghệ số, HTX Nam Hà sẽ tiếp tục là điểm sáng của nông nghiệp Tây Nguyên, nơi “quả gấc đỏ” mang lại giấc mơ xanh cho hàng trăm hộ nông dân.

Nguồn: https://baolamdong.vn/htx-nam-ha-dua-cay-gac-ve-lam-giau-cho-nong-dan-386515.html