Khám phá mới về độ tuổi tinh trùng bắt đầu "xuống cấp"

Một nghiên cứu công bố trên tạp chí Nature mới đây đã hé lộ mối liên hệ đáng lo ngại giữa tuổi tác và chất lượng tinh trùng của nam giới. Theo nhóm các nhà khoa học Anh, tinh trùng của đàn ông bắt đầu tích lũy đột biến di truyền có hại theo thời gian, bắt đầu từ tuổi 43.

Các nhà nghiên cứu đã phân tích mẫu tinh trùng của 81 người đàn ông khỏe mạnh, trong độ tuổi từ 24 đến 75. Bằng cách sử dụng kỹ thuật giải trình tự DNA có độ chính xác cao, nhóm đã phát hiện ra số lượng đột biến gen trong tế bào gốc tinh trùng tăng dần theo tuổi. Trung bình, mỗi năm có thêm khoảng 1,67 đột biến mới xuất hiện.

Cụ thể, ở nhóm nam giới trẻ (26-42 tuổi), khoảng 2% tinh trùng mang đột biến có khả năng gây bệnh. Ở nhóm trung niên (43-58 tuổi), tỷ lệ này tăng lên khoảng 3-5%. Đến tuổi 70, con số lên tới 4,5%.

"Phát hiện của chúng tôi cho thấy một nguy cơ di truyền tiềm ẩn tăng theo tuổi của người cha. Một số thay đổi trong DNA không chỉ tồn tại mà còn phát triển mạnh trong tinh hoàn, khiến những đứa con sinh ra từ ông bố lớn tuổi vô tình mang nhiều đột biến có hại", giáo sư Matt Hurles, Giám đốc Viện Wellcome Sanger (Anh), đồng tác giả nghiên cứu, nhận định.

Hiện tượng này được gọi là “tinh trùng ích kỷ” (selfish sperm), tức là những tế bào tinh trùng mang đột biến lại có lợi thế sinh học, giúp chúng sinh sôi nhanh hơn và cạnh tranh hiệu quả hơn với tinh trùng bình thường.

Điều này đồng nghĩa rằng càng lớn tuổi, tỷ lệ tinh trùng mang đột biến di truyền không chỉ tăng về số lượng mà còn được “ưu tiên” trong quá trình sản xuất tinh trùng, làm tăng nguy cơ di truyền bất thường cho thế hệ sau.

Khám phá mới về độ tuổi tinh trùng bắt đầu xuống cấp - 1 — Càng lớn tuổi, tinh trùng càng dễ mang đột biến ảnh hưởng xấu đến sức khỏe thế hệ sau (Ảnh: Getty).

Theo nhóm tác giả, các gen bị đột biến có liên quan đến một số hội chứng di truyền hiếm gặp như Apert, Noonan và Costello, cũng như các rối loạn phát triển thần kinh như tự kỷ. Một số nghiên cứu trước đó cũng cho thấy những người cha trên 40 tuổi có nguy cơ sinh con mắc chứng tự kỷ cao hơn 51% so với những người cha dưới 30 tuổi.

Điều này đặc biệt đáng lưu tâm trong bối cảnh độ tuổi làm cha đang ngày càng tăng. Thống kê tại Anh cho thấy tỷ lệ đàn ông trở thành cha sau tuổi 40 đã tăng gấp đôi trong hơn bốn thập kỷ qua, từ 4,1% vào năm 1972 lên 8,9% vào năm 2015.

Xu hướng sinh con muộn do áp lực công việc, tài chính hoặc mong muốn ổn định hơn trước khi lập gia đình vô tình khiến nhiều người đối mặt với nguy cơ di truyền cao hơn.

Các nhà khoa học nhấn mạnh, dù nghiên cứu chỉ ra sự gia tăng các đột biến có hại theo tuổi, không phải tất cả tinh trùng mang đột biến đều có thể thụ thai. Một số đột biến có thể cản trở quá trình thụ tinh hoặc dẫn đến sảy thai sớm. Do đó, nguy cơ thực tế đối với trẻ sinh ra còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác.

Tuy vậy, nghiên cứu vẫn là lời cảnh báo quan trọng đối với những người có kế hoạch sinh con muộn.

“Đây là lời nhắc nhở rằng tuổi tác của người cha cũng có ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe di truyền của con cái không kém gì tuổi của người mẹ”, giáo sư Hurles nói thêm.

Giới chuyên môn cũng nhận định, phát hiện này mở ra hướng nghiên cứu mới về sức khỏe sinh sản nam giới, đồng thời góp phần định hình các khuyến nghị y tế về kế hoạch hóa gia đình trong tương lai.

Nguồn: https://dantri.com.vn/suc-khoe/kham-pha-moi-ve-do-tuoi-tinh-trung-bat-dau-xuong-cap-20251022165034024.htm