“Khi người tốt không dám làm việc tốt, bộ máy sẽ tự làm yếu mình”

(Dân trí) - Đại biểu Quốc hội cho rằng cải cách thể chế hay chuyển đổi số sẽ không thể tạo ra đột phá nếu trong bộ máy vẫn tồn tại tư duy nghi ngờ và người tốt không dám làm việc tốt.

Sáng 29/10, Quốc hội thảo luận tại hội trường về tình hình kinh tế - xã hội năm 2025.

Đại biểu Trần Hữu Hậu (Tây Ninh) cho rằng, đổi mới tổ chức bộ máy hay chuyển đổi số sẽ không thể tạo ra đột phá nếu trong từng cơ quan, từng con người vẫn tồn tại tư duy nghi ngờ, sợ hãi và thói quen nhìn cái tốt bằng con mắt tiêu cực.

"Chúng ta đang sống trong một thời điểm đặc biệt - khi cả hệ thống chính trị đang làm một cuộc đại cách mạng với chính mình", đại biểu Trần Hữu Hậu mở đầu phát biểu.

Theo ông, chỉ trong thời gian ngắn, cả nước đã sắp xếp lại toàn bộ hệ thống chính trị và đơn vị hành chính, thể hiện quyết tâm lớn và tư duy táo bạo.

"Bốn trụ cột chiến lược cùng những tư duy đột phá của Đảng đang được Quốc hội, Chính phủ thể chế hóa chắc chắn sẽ thúc đẩy toàn bộ hệ thống chính trị thay đổi cơ chế vận hành, khơi dậy và phát huy những tiềm lực mạnh mẽ cho sự phát triển của đất nước", ông nói.

Tuy nhiên, đại biểu cũng thẳng thắn chỉ ra rằng, vẫn còn nhiều trở ngại vô hình và hữu hình đang cản trở cuộc cách mạng này - "những chuyện tưởng nhỏ, nhưng ẩn chứa những vấn đề lớn trong tư duy và hành động".

Đại biểu Quốc hội Trần Hữu Hậu (Ảnh: QH).

Những câu chuyện nhỏ, vấn đề lớn

Ông kể câu chuyện về một cô giáo trẻ tại một trường tiểu học ở thành phố lớn. Sau giờ học, cô xin phép phụ huynh cho ba học sinh yếu ở lại để kèm thêm, hoàn toàn miễn phí. Phụ huynh vui mừng, nhưng khi hiệu trưởng phát hiện, đã nghi ngờ cô thu phí, yêu cầu dừng lại vì "sai quy định".

"Mặc dù cô giáo đã giải thích rõ ràng, nhưng ánh mắt nghi ngờ và lời bàn tán phía sau khiến cô không còn đủ dũng khí để tiếp tục việc tốt của mình. Một hành động vô tư, có lợi cho học sinh và nhà trường đã bị dập tắt chỉ vì thói quen nhìn nhận tiêu cực", ông Hậu nói. 

Từ đó, ông dẫn lại một kỷ niệm khi còn làm Chủ tịch UBND thị xã Tây Ninh. Một công chức trẻ xử lý hồ sơ nhanh, trả dân ngay, nhưng bị đồng nghiệp nhìn bằng ánh mắt ngờ vực - "làm nhanh thế chắc có gì phía sau".

"Tôi nhận ra, khi người tốt không dám làm việc tốt, khi trong bộ máy không phân biệt được người làm tốt với người làm không tốt, thì bộ máy ấy đã mắc lỗi nặng nề và chắc chắn dẫn đến trì trệ, tiêu cực", đại biểu nhấn mạnh.

Từ thực tế đó, chính quyền địa phương đã ứng dụng công nghệ thông tin để công khai tiến độ, trách nhiệm và kết quả công việc của từng cán bộ.

Ông bày tỏ sự đồng tình với phương châm "3 công khai" mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo: "Công khai tiến độ, công khai trách nhiệm và công khai kết quả để nhân dân, xã hội cùng giám sát, cùng đồng hành". 

Theo đại biểu, thực hiện tốt nguyên tắc này sẽ giúp "người tốt nỗ lực làm tốt hơn, người yếu cố gắng khá hơn".

Cẩn trọng với những phần mềm vô tri và công chức máy móc

Đại biểu Trần Hữu Hậu cũng nêu một ví dụ khác về những "lực cản vô hình" trong chuyển đổi số. Ông kể câu chuyện của một doanh nghiệp lớn trong ngành điều, có nhiều công ty thành viên hoạt động tại nhiều địa phương.

Sau đại dịch Covid-19, một công ty trong hệ sinh thái xin tạm ngừng hoạt động và được cơ quan chức năng chấp thuận. Tuy nhiên, khi hệ thống quản lý dữ liệu của ngành thuế tích hợp, phần mềm lại tự động "cảnh báo rủi ro" cho toàn bộ tập đoàn. Hệ quả là các chi nhánh khác bị dừng xuất hóa đơn, dù hoạt động bình thường và có uy tín.

"Hàng triệu USD bị đình trệ, uy tín giao hàng bị nghi ngờ chỉ vì phần mềm vô tri của người viết thiếu thực tế và những công chức máy móc. Những quy định xa rời thực tiễn, những ứng dụng thiếu tư duy thực tế đã gây thiệt hại không nhỏ cho doanh nghiệp, cho dân và cho đất nước", ông nói. 

Theo đại biểu Trần Hữu Hậu, đổi mới bộ máy, cải cách thể chế hay chuyển đổi số đều là những việc lớn lao, nhưng sẽ không mang lại đột phá nếu chúng ta không dám nhìn lại chính mình.

"Để phá bỏ các lực cản trong từng ngóc ngách của xã hội, của hệ thống và của mỗi con người, để giải phóng mọi nguồn lực, dù nhỏ nhất, góp gió thành bão cho sự phát triển của đất nước, cần lắm sự nhận diện sâu sắc và những giải pháp đồng bộ", ông kết luận.

Nguồn: https://dantri.com.vn/thoi-su/khi-nguoi-tot-khong-dam-lam-viec-tot-bo-may-se-tu-lam-yeu-minh-20251029120004450.htm