Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là chìa khóa trung tâm để thúc đẩy chuyển đổi xanh và phát triển bền vững

Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng.

Muốn phát triển xanh và bền vững thì phải dựa vào KHCN, ĐMST và CĐS

Phát biểu tại Phiên họp, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định vai trò quan trọng của phát triển xanh, coi đây là một bước tiến lớn của văn minh nhân loại. Bộ trưởng chỉ rõ, con người từ trước đến nay cơ bản là dựa trên tiêu thụ và làm cạn kiệt tài nguyên, tạo ra nhiều chất thải, dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Chính sự phát triển thiếu bền vững này đã động đến Mẹ Thiên nhiên, cần phải thay đổi để bảo vệ tài nguyên cho các thế hệ tương lai.

Bộ trưởng khẳng định cam kết của Việt Nam trong việc đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Để thực hiện mục tiêu này, Việt Nam là một trong những quốc gia đầu tiên xây dựng Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện Chương trình nghị sự 2030, chuyển hướng từ mô hình tăng trưởng truyền thống sang tăng trưởng xanh và kinh tế số.

Toàn cảnh Phiên họp.

Theo Bộ trưởng, muốn phát triển xanh và bền vững thì phải dựa vào KHCN, ĐMST và CĐS. Việt Nam đã đưa bộ 3 này về chung một Bộ quản lý nhà nước, đó là Bộ KH&CN. Bộ trưởng khẳng định, Việt Nam coi KHCN, ĐMST và CĐS là lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu.

Người đứng đầu ngành KH&CN Việt Nam nhấn mạnh tầm quan trọng của công nghệ trong việc thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh và phát triển bền vững. Đặc biệt là các công nghệ đột phá, như hydrogen, pin thế hệ mới, công nghệ carbon thấp, công nghệ tuần hoàn. Các công nghệ số thế hệ mới tạo động lực cho chuyển đổi xanh là AI, IoT, Big Data, Chip bán dẫn. Đó đều là các công nghệ được Chính phủ Việt Nam lựa chọn là các công nghệ chiến lược để ưu tiên phát triển.

Bộ trưởng cho biết, Việt Nam coi AI là công nghệ cốt lõi nhất của cách mạng công nghiệp lần thứ tư. CĐS của Việt Nam đang được chuyển thành chuyển đổi AI. AI sẽ không thay thế con người, mà giúp gia tăng quyền năng cho con người, là trợ lý giúp việc cho con người, giúp con người thông minh hơn, hạnh phúc hơn, tối ưu hóa các quy trình, do đó tiết kiệm tài nguyên hơn.

Bộ trưởng cũng chỉ ra rằng chuyển đổi xanh và chuyển đổi số là hai yếu tố song song không thể thiếu trong quá trình phát triển bền vững.

Bộ trưởng đề xuất thành lập trang web để các quốc gia thuộc P4G, các tập đoàn, công ty có thể tiếp cận một cách thuận lợi và nhanh nhất thông tin về các công nghệ, kinh nghiệm trong chuyển đổi xanh. Đồng thời thành lập "Mô hình đổi mới sáng tạo mở" trong các nước thành viên P4G để hình thành cầu nối giữa các nhà cung cấp giải pháp, công nghệ và các tập đoàn, tổ chức có nhu cầu chuyển đổi xanh.

Hợp tác quốc tế - yếu tố then chốt thúc đẩy việc phổ biến các công nghệ tiên tiến, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu.

Tại Phiên họp, ông Katsume Yasushi, Thứ trưởng Bộ Môi trường Nhật Bản đã giới thiệu ba công nghệ tiên tiến của Nhật Bản đóng góp vào quá trình chuyển đổi xanh và phát triển bền vững. Đó là công nghệ Johkasou, công nghệ xử lý chất thải thành năng lượng, giúp giảm ô nhiễm và phát thải khí nhà kính, đồng thời cải thiện vệ sinh và môi trường nước. Nhật Bản đã áp dụng công nghệ này tại Việt Nam, trong đó có cơ sở xử lý rác thải thành năng lượng tại Bắc Ninh và Vịnh Hạ Long.

Công nghệ thứ hai là công nghệ hỗ trợ nền kinh tế tuần hoàn, với các công nghệ tiên tiến như tái chế tấm pin mặt trời, tái chế từ rác thải điện tử. Công nghệ thứ ba là giám sát môi trường bằng AI nhằm giải quyết những thách thức toàn cầu như biến đổi khí hậu, giảm đa dạng sinh học…

Hợp tác quốc tế, đặc biệt là trong khuôn khổ P4G, là yếu tố then chốt để thúc đẩy việc phổ biến các công nghệ này và đạt được mục tiêu phát triển bền vững toàn cầu, ông Katsume Yasushi nhấn mạnh.

Thứ trưởng Bộ Môi trường Nhật Bản Katsume Yasushi.

Tại Phiên họp, đại diện Tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên hợp quốc (UNIDO) đã làm rõ những đóng góp quan trọng của tổ chức này vào quá trình chuyển đổi xanh toàn cầu. Chuyển đổi xanh đóng vai trò quan trọng trong xây dựng các xã hội có khả năng phục hồi và thịnh vượng, đồng thời khẳng định vai trò quan trọng của công nghệ tiên tiến như AI trong việc thúc đẩy sự phát triển bền vững.

UNIDO cam kết hỗ trợ các quốc gia thành viên khai thác các công nghệ kỹ thuật số đột phá để đạt được các mục tiêu như năng lượng sạch và hành động vì khí hậu; chuỗi cung ứng công bằng và bền vững; an ninh lương thực thông qua đổi mới và gia tăng giá trị tại địa phương.

Bà Fatou Haidara, Phó Tổng Giám đốc Tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên Hợp quốc (UNIDO).

Bà Fatou Haidara, Phó Tổng Giám đốc Tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên Hợp quốc (UNIDO) cũng giới thiệu về sáng kiến thành lập Liên minh toàn cầu về AI cho ngành công nghiệp và sản xuất (AIM Global) nhằm mở rộng quan hệ đối tác quốc tế về AI, tối đa hóa tác động chung của các chính phủ, khu vực tư nhân, học viện và tổ chức dân sự. Mục tiêu của liên minh là đảm bảo tiếp cận công bằng với các lợi ích của AI, qua đó thúc đẩy các mục tiêu phát triển bền vững.

Nhấn mạnh về vai trò của các công nghệ tiên tiến trong thúc đẩy phát triển bền vững, đại diện đến từ Viện Tăng trưởng Xanh toàn cầu (GGGI) nhận định, AI đang đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy phát triển bền vững và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. AI giúp tối ưu hóa các quy trình trong nhiều lĩnh vực như năng lượng, giao thông, công nghiệp và nông nghiệp, từ đó hỗ trợ các quốc gia giảm phát thải và sử dụng tài nguyên hiệu quả hơn.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chụp ảnh lưu niệm với các đại biểu tham dự Phiên họp.

Đại diện GGGI cũng nhấn mạnh sự quan trọng của quan hệ đối tác công tư (PPP) trong việc triển khai các giải pháp AI. Chính phủ cần thiết lập các khuôn khổ pháp lý ổn định và hợp tác quốc tế để thu hút đầu tư vào công nghệ xanh. Việt Nam, với nền kinh tế số đang phát triển và nguồn nhân lực CNTT mạnh mẽ, đang có cơ hội lớn để tận dụng AI trong việc xây dựng một nền kinh tế xanh và bền vững.

Kết luận Phiên họp, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đánh giá cao các bài tham luận, các chia sẻ, các câu chuyện của đại diện đến từ các tổ chức quốc tế, các quốc gia và các doanh nghiệp liên quan đến việc ứng dụng các công nghệ đột phá hướng tới sự phát triển bền vững trong kỷ nguyên thông minh.

Bộ trưởng cho biết, Việt Nam xác định KH,CN,ĐMST&CĐS (STID) là chìa khóa trung tâm trong quá trình chuyển đổi xanh, người dân phải là người trực tiếp thụ hưởng thành quả này.

Bộ KH&CN Việt Nam được gọi là Bộ về S.T.I.D (Science, Technology, Innovation and Digital Development). Lần đầu tiên ở Việt Nam, S.T.I.D đi cùng với nhau trong một hệ sinh thái, trong một bộ quản lý nhà nước. Lần đầu tiên Nhà nước Việt Nam, Đảng Cộng sản Việt Nam đặt STID trong cùng một Chiến lược phát triển.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác toàn cầu, đặc biệt là hợp tác giữa Nhà nước – Viện trường – doanh nghiệp trong hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững./.

Trung tâm Truyền thông KH&CN

Nguồn: https://mst.gov.vn/khoa-hoc-cong-nghe-doi-moi-sang-tao-va-chuyen-doi-so-la-chia-khoa-trung-tam-de-thuc-day-chuyen-doi-xanh-va-phat-trien-ben-vung-197250417162306509.htm