Mô hình kinh tế tuần hoàn đã được áp dụng ở các lĩnh vực trong sản xuất nông nghiệp, nhưng phần lớn quy mô hẹp và đều mang tính nhỏ lẻ. Lĩnh vực chăn nuôi có số lượng đàn rất lớn: đàn lợn hơn 370 nghìn con; đàn trâu, bò 36 nghìn con; gia cầm gần 9 triệu con nhưng việc xử lý chất thải chăn nuôi để phục vụ trở lại bón cho các loại cây trồng vẫn rất ít, mới được áp dụng tại một số mô hình tập trung ở các đối tượng chính như bò, gà...
Cụ thể, chăn nuôi bò sữa hay bò thịt theo hướng trang trại, chiếm khoảng 20% tổng đàn, nguồn chất thải được thu gom sử dụng bón cho cỏ, ngô làm thức ăn xanh. Hay chăn nuôi gà đẻ, gà thịt tại các hộ, trang trại nuôi tập trung trong chuồng kín, ước khoảng 20 - 30% tổng đàn xử lý chất thải bằng nền đệm lót sinh học được thu gom bán cho các vùng trồng cây ăn quả trong tỉnh… Chăn nuôi lợn có lượng chất thải rất lớn, nhưng tỷ lệ áp dụng theo kinh tế tuần hoàn thấp, chỉ có một số hộ nhỏ lẻ áp dụng theo hình thức tự phát. Hộ ông Phạm Văn Loan, thôn 4, xã Chính Lý (Lý Nhân) có diện tích trồng nhãn hơn 1 mẫu, với 200 gốc. Ông Loan áp dụng sản xuất theo mô hình kinh tế tuần hoàn bằng cách xây dựng bể chứa 80m3 và đường ống dẫn tận dụng nguồn chất thải chăn nuôi lợn của hộ lân cận bón cho vườn cây ăn quả. Ông Loan cho biết: Cơ bản lượng phân bón cho diện tích trồng nhãn của gia đình đều lấy từ nguồn chất thải chăn nuôi lợn giúp giảm chi phí sản xuất. Chất lượng sản phẩm nhãn từ sử dụng phân hữu cơ được tăng lên, giá tiêu thụ thường cao hơn 10% so với bên ngoài. Trong vùng hiện mới chỉ có gia đình tôi áp dụng việc khai thác chất thải chăn nuôi tại trang trại trên địa bàn làm phân bón.
Tỉnh ta hiện có hơn 26 nghìn ha sản xuất lúa, lượng phế phụ phẩm là nguồn rơm, rạ, lúa chét (ở những vùng trũng) khá lớn. Tuy nhiên, phần lớn rơm rạ hiện nay khi sử dụng máy gặt đập liên hợp thu hoạch lại bỏ ngay ngoài ruộng không được thu gom gây nên hiện tượng thừa hữu cơ trên đồng ruộng đối với sản xuất vụ kế tiếp (từ vụ xuân sang vụ mùa). Trong khi đó, rơm rạ có thể sử dụng làm thức ăn cho đại gia súc (trâu, bò), làm nấm rơm, nấm sò rơm… Hiện nay, lượng rơm thu gom làm nấm rơm không đáng kể; những diện tích vùng trũng sản xuất theo mô hình lúa – cá tận dụng lúa chét làm thức ăn cho cá hiện nay cũng không được áp dụng nhiều.
Theo ông Vũ Văn Và, Giám đốc Hợp tác xã nuôi trồng thủy sản Yên Nam (thị xã Duy Tiên), nơi vẫn còn duy trì mô hình lúa – cá với diện tích 40 ha, việc áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn lúa – cá đem lại hiệu quả rất tốt cho cả 2 loại sản xuất. Cây lúa (cấy chủ yếu vụ xuân) năng suất cao do được hưởng lợi từ lượng phân cá. Với con cá, lúa chét sau khi thu hoạch và dâng nước lên là nguồn thức ăn tốt. Để áp dụng được hướng sản xuất này cần có diện tích sản xuất đủ lớn, lên đến cả héc - ta mới phát huy được hiệu quả…
Thực tế, việc áp dụng kinh tế tuần hoàn trong sản xuất nông nghiệp của tỉnh đang có khá nhiều hạn chế. Cụ thể, phần lớn nông dân thiếu nguồn vốn đầu tư để xây dựng được hệ sinh thái kinh tế nông nghiệp tuần hoàn. Đa phần sản xuất nông nghiệp của tỉnh có quy mô nhỏ, khó áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn. Mô hình này cần diện tích đủ lớn theo hướng trang trại. Việc ứng dụng khoa học – kỹ thuật chưa nhiều, dẫn đến chưa nâng cao được giá trị gia tăng sản phẩm khi áp dụng kinh tế tuần hoàn vào sản xuất. Trình độ, nhận thức của một bộ phận không nhỏ người chăn nuôi còn hạn chế, ngại đầu tư…
Ông Nguyễn Văn Của, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông (Sở Nông nghiệp và Môi trường) đánh giá: Kinh tế tuần hoàn đang được áp dụng trong sản xuất nông nghiệp của tỉnh mới chỉ là bước đầu. Trung tâm Khuyến nông đang tiếp tục tuyên truyền và triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn để nhân rộng. Năm 2025, trung tâm đang triển khai xây dựng mô hình nông nghiệp tuần hoàn gắn vùng sản xuất lúa thu gom rơm chuyển sang trồng nấm rơm…
Để kinh tế tuần hoàn trong sản xuất nông nghiệp phát huy hiệu quả và nhân rộng cần có những giải pháp đồng bộ. Theo đó, cần tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức về kinh tế tuần hoàn cho cả người sản xuất và người tiêu dùng; nâng cao nhận thức, vai trò của người sản xuất trong sử dụng nguồn tài nguyên hợp lý, giảm thiểu xả thải gây ô nhiễm môi trường; có cơ chế khuyến khích hình thành và phát triển các mô hình kinh tế tuần hoàn ở các cấp độ khác nhau làm hạt nhân cho quá trình nhân rộng.
Để kinh tế tuần hoàn trong sản xuất nông nghiệp phát huy hiệu quả và nhân rộng cần có những giải pháp đồng bộ. Theo đó, cần tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức về kinh tế tuần hoàn cho cả người sản xuất và người tiêu dùng; nâng cao nhận thức, vai trò của người sản xuất trong sử dụng nguồn tài nguyên hợp lý, giảm thiểu xả thải gây ô nhiễm môi trường; có cơ chế khuyến khích hình thành và phát triển các mô hình kinh tế tuần hoàn ở các cấp độ khác nhau làm hạt nhân cho quá trình nhân rộng.
Cùng với đó, đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học – kỹ thuật, công nghệ mới, hình thành các vùng sản xuất tập trung cả trong trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản tạo thuận lợi cho áp dụng kinh tế tuần hoàn. Các đơn vị chuyên môn của ngành nông nghiệp – môi trường xây dựng, trình diễn các mô hình sản xuất gắn kết giữa các khâu, sử dụng phế, phụ phẩm nông nghiệp… để từng bước phát triển. Giải quyết tốt những vấn đề này, kinh tế tuần hoàn sẽ được gỡ khó, nhân rộng và phát huy tốt hiệu quả.
Mạnh Hùng
Nguồn: https://baohanam.com.vn/kinh-te/nong-nghiep/kinh-te-tuan-hoan-chua-duoc-nhan-rong-165140.html
Bình luận (0)