Lai Châu phát triển năng lực số từ cơ sở: Khi cán bộ và thanh niên cùng tiên phong chuyển đổi số

Chuyển đổi số không chỉ là câu chuyện của công nghệ, mà là quá trình tái cấu trúc cách thức vận hành của bộ máy chính quyền - nơi con người đóng vai trò trung tâm. Nhận thức rõ điều đó, Lai Châu đã triển khai mạnh mẽ các chương trình bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng chuyển đổi số cho đội ngũ công chức, viên chức cấp xã.

Bồi dưỡng cán bộ cơ sở - nền móng của chính quyền số

Tại các lớp bồi dưỡng, học viên được tiếp cận toàn diện những kiến thức nền tảng về chính phủ điện tử, dịch vụ công trực tuyến, định danh điện tử, thương mại điện tử và an toàn thông tin. Bên cạnh lý thuyết, các chuyên đề thực hành giúp cán bộ thành thạo công cụ số, tự động hóa quy trình công việc, nâng cao hiệu quả xử lý hồ sơ hành chính.

Điểm khác biệt trong cách làm của Lai Châu là hướng tới xây dựng năng lực vận hành chuyển đổi số ngay từ cơ sở. Thay vì chỉ đào tạo kỹ năng kỹ thuật, chương trình giúp hình thành tư duy quản trị số, nơi cán bộ hiểu rằng dữ liệu, công nghệ và sự minh bạch là yếu tố cốt lõi của chính quyền hiện đại. Sau mỗi khóa bồi dưỡng, học viên trở thành “hạt nhân lan tỏa tri thức số”, trực tiếp hướng dẫn người dân sử dụng dịch vụ công, nộp hồ sơ trực tuyến, hay thanh toán điện tử trong đời sống hàng ngày.

Theo lãnh đạo Sở Khoa học và Công nghệ Lai Châu, việc bồi dưỡng thường xuyên cho cán bộ cơ sở chính là giải pháp thu hẹp khoảng cách số giữa miền núi và đô thị, đồng thời góp phần hiện thực hóa các mục tiêu của Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Chính quyền cơ sở trở nên năng động, gần dân hơn, hướng tới mô hình “chính quyền điện tử phục vụ”, lấy người dân làm trung tâm trong mọi chính sách.

Thanh niên - lực lượng xung kích của xã hội số vùng cao

Song song với việc đào tạo cán bộ, Lai Châu đã xây dựng được một phong trào chuyển đổi số mang màu sắc riêng của tuổi trẻ vùng cao - “Thanh niên Lai Châu tiên phong chuyển đổi số.” Từ đô thị đến vùng biên giới, những đội hình thanh niên tình nguyện đang trở thành cầu nối giữa công nghệ và cuộc sống, giúp đồng bào dân tộc thiểu số tiếp cận tiện ích số một cách gần gũi, dễ hiểu và thiết thực.

Ở nhiều xã biên giới như Thu Lũm, Ka Lăng, các đoàn viên thanh niên trực tiếp hướng dẫn người dân cài đặt VNeID, sử dụng Cổng dịch vụ công, đăng ký khai sinh trực tuyến, tra cứu hồ sơ và thanh toán không tiền mặt. Từ những chiếc điện thoại thông minh, người dân nay có thể thực hiện nhiều thủ tục mà trước kia phải di chuyển hàng chục cây số đến trung tâm huyện.

Không chỉ hỗ trợ tại trụ sở, Đoàn Thanh niên Lai Châu còn sáng tạo trong truyền thông - sử dụng Facebook, Zalo, video hướng dẫn ngắn, loa di động và bảng minh họa trực quan để phổ biến kỹ năng số đến từng bản, từng hộ. Hơn 1.000 người dân đã được hỗ trợ trực tiếp, hàng nghìn lượt được hướng dẫn qua mạng xã hội. Ở 11 xã biên giới, 77 tình nguyện viên thường trực tại các trụ sở công cộng, giúp người dân hoàn thành thủ tục hành chính, cài đặt ứng dụng, và kết nối với các dịch vụ điện tử của tỉnh.

Anh Lý Cá Tâm, Phó Bí thư Đoàn xã Thu Lũm chia sẻ: “Công nghệ chỉ thực sự có ý nghĩa khi giúp ích cho người yếu thế. Chúng tôi tập trung hỗ trợ người cao tuổi, hộ nghèo, đồng bào vùng sâu để không ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi số.” Phát biểu của anh Tâm cũng là tinh thần chung của phong trào: “Hiểu địa bàn - công nghệ hỗ trợ tận tâm.” Đó là cách thanh niên Lai Châu đang viết tiếp truyền thống xung kích của mình, từ những năm tháng xóa đói giảm nghèo đến hôm nay, dẫn dắt cộng đồng bước vào kỷ nguyên số.

Khi đào tạo chính quy gặp sức trẻ cộng đồng

Điều đáng chú ý trong mô hình chuyển đổi số của Lai Châu là sự kết nối nhịp nhàng giữa đào tạo bài bản và phong trào quần chúng. Nếu các lớp bồi dưỡng cán bộ tạo nên nền tảng kiến thức và năng lực vận hành chính quyền số, thì phong trào thanh niên lại mang công nghệ đến từng người dân, biến chuyển đổi số thành thói quen sống. Hai hướng đi này không tách rời mà bổ sung cho nhau, hình thành “vòng tròn lan tỏa tri thức số”: Chính quyền hướng dẫn thanh niên, Thanh niên hướng dẫn cộng đồng, Cộng đồng quay lại đóng góp dữ liệu, phản hồi và cùng vận hành xã hội số.

Chính sự cộng hưởng đó đã biến chuyển đổi số ở Lai Châu thành một phong trào xã hội thực chất, chứ không dừng lại ở khẩu hiệu hay dự án hành chính. Mỗi cán bộ, mỗi đoàn viên, mỗi người dân đều trở thành một mắt xích của hệ sinh thái số địa phương.

Từ núi rừng Tây Bắc, câu chuyện chuyển đổi số của Lai Châu cho thấy: Khi con người được trang bị tri thức và tinh thần phụng sự, công nghệ không còn xa lạ mà trở thành sức mạnh cộng đồng. Những lớp học bồi dưỡng nơi ủy ban xã, những đội hình thanh niên nơi bản làng, tất cả đang hòa chung vào dòng chảy hiện đại hóa đất nước. Giữa hành trình đó, tuổi trẻ Lai Châu không chỉ “học để biết công nghệ”, mà đang sử dụng công nghệ để phục vụ nhân dân, lan tỏa tri thức, và kiến tạo một Lai Châu số, văn minh, bao trùm và nhân văn.

Trung tâm Truyền thông KH&CN

Nguồn: https://mst.gov.vn/lai-chau-phat-trien-nang-luc-so-tu-co-so-khi-can-bo-va-thanh-nien-cung-tien-phong-chuyen-doi-so-197251021223149278.htm