Lấy đổi mới sáng tạo và khoa học công nghệ làm động lực trung tâm cho tăng trưởng

Thảo luận tại Hội trường về tình hình kinh tế - xã hội sáng 29/10, các đại biểu Quốc hội đề nghị, cần chuyển đổi mạnh mô hình tăng trưởng từ chiều rộng sang chiều sâu, đặt năng suất, đổi mới sáng tạo và khoa học công nghệ làm động lực trung tâm, tăng đầu tư cho nghiên cứu và phát triển.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Sáng 29/10, tiếp tục thực hiện chương trình Kỳ họp thứ Mười, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh, Quốc hội làm việc tại Hội trường thảo luận về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026; kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021-2025; cơ cấu lại nền kinh tế; việc thực hiện Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các văn bản quy phạm pháp luật trong năm 2025.

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Đạt được những kết quả nổi bật quan trọng

Đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, ĐBQH Nguyễn Đại Thắng (Hưng Yên) cho rằng, Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2025 và cả giai đoạn 2021-2025 được thực hiện trong bối cảnh cảnh tình hình thế giới có nhiều biến động phức tạp, nhiều vấn đề nằm ngoài dự báo, đặc biệt là đất nước ta bị hậu quả nặng nề của đại dịch Covid-19.

ĐBQH Nguyễn Đại Thắng (Hưng Yên) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Song, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sáng suốt, đúng đắn, kịp thời của Ban Chấp hành Trung ương, của Bộ Chính trị, của Ban Bí thư (đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư), của Quốc hội, Chính phủ, sự vào cuộc của hệ thống chính trị và sự nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp, sự ủng hộ tham gia tích cực của các tầng lớp nhân dân, sự ủng hộ giúp đỡ của cộng đồng quốc tế thì đã đạt được những kết quả nổi bật quan trọng.

Trong giai đoạn 2021 – 2025, nước ta đã duy trì mức tăng trưởng bình quân 6,3%/năm; thực hiện đạt và vượt 22/26 chỉ tiêu; giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát tốt lạm phát; các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm; đời sống của người dân không ngừng được nâng cao; tiềm lực quốc phòng an ninh không ngừng được củng cố, tăng cường; vị thế uy tín của đất nước ngày càng được nâng cao.

Quang cảnh phiên họp. Ảnh: Lâm Hiển

Đánh giá cao các kết quả đã đạt được, đại biểu Nguyễn Đại Thắng cũng lưu ý, áp lực điều hành ổn định kinh tế vĩ mô còn lớn. Các thị trường bất động sản, vàng, trái phiếu còn diễn biến phức tạp. Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số chưa thực sự trở thành động lực tăng trưởng chính. Mục tiêu tăng năng suất lao động còn chưa đạt như kỳ vọng.

Để triển khai thực hiện có hiệu quả kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội thời gian tới, đại biểu Nguyễn Đại Thắng đề xuất cần chuyển đổi mạnh mô hình tăng trưởng từ chiều rộng sang chiều sâu, đặt năng suất, đổi mới sáng tạo và khoa học công nghệ làm động lực trung tâm. Tăng đầu tư cho nghiên cứu và phát triển lên ít nhất 1,5% GDP. Khuyến khích doanh nghiệp trích quỹ khoa học công nghệ, miễn thuế cho doanh nghiệp nghiên cứu ứng dụng. Cần có quỹ hỗ trợ đổi mới sáng tạo quốc gia để hỗ trợ cho doanh nghiệp, công nghệ, công nghiệp hỗ trợ và chuyển đổi số. Thứ hai, về thu hút đầu tư nước ngoài phải chuyển từ thu hút bằng số lượng sang chất lượng.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Cho rằng việc hoàn thiện thể chế pháp luật là yêu cầu đặt ra cấp thiết, đại biểu Nguyễn Đại Thắng đề nghị, Chính phủ tiếp tục rà soát toàn bộ hệ thống văn bản luật và dưới luật. Tiếp tục rà soát cắt giảm triệt để thủ tục rườm rà để tạo thủ tục hành chính thông thoáng, thuận lợi nhất cho người dân và doanh nghiệp. Tăng tính dự báo ổn định của chính sách, công khai minh bạch dữ liệu kinh tế - xã hội. Đồng thời, cần hoàn thiện hơn thể chế để bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung, kết hợp với kỷ luật, kỷ cương hành chính nghiêm minh.

Về đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, đại biểu Nguyễn Đại Thắng cho biết, tỉ lệ lao động có bằng cấp, chứng chỉ hiện nay mới đạt 29%. Do vậy, đại biểu đề nghị, Chính phủ cần dành ưu tiên cho các trung tâm đào tạo năng lượng tái tạo, kỹ thuật số, tự động hóa như lĩnh vực then chốt trong phát triển kinh tế xã hội của đất nước trong những năm tới.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Đại biểu Nguyễn Đại Thắng cũng nhấn mạnh, với đường lối khát vọng để đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững dựa trên đổi mới sáng tạo, lấy người dân làm trung tâm, doanh nghiệp làm động lực, thể chế làm nền tảng, Việt Nam hoàn toàn có thể vươn lên mạnh mẽ trở thành quốc gia phát triển có thu nhập cao vào giữa thế kỷ 21 theo mục tiêu định hướng chiến lược mà Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đã đề ra.

Cần sớm xây dựng Luật Phát triển công nghiệp hỗ trợ

Quan tâm đến phát triển công nghiệp hỗ trợ, ĐBQH Nguyễn Duy Minh (Đà Nẵng) đánh giá cao khi Chính phủ đã ban hành Nghị định số 205/2025/NĐ-CP mở rộng phạm vi sang phát triển hệ sinh thái sản xuất, chế biến, chế tạo, coi công nghiệp hỗ trợ là trụ cột của nền công nghiệp tự chủ và sáng tạo.

ĐBQH Nguyễn Duy Minh (Đà Nẵng) phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Theo đại biểu, doanh nghiệp trong nước hoan nghênh việc thành lập Quỹ công nghiệp hỗ trợ quốc gia, vì đây là lần đầu tiên có cơ chế tài chính dài hạn, lãi suất thấp, giúp họ đầu tư đổi mới công nghệ, tự động hóa và nâng chuẩn quốc tế. Các tập đoàn FDI cũng đánh giá cao chính sách ưu đãi có điều kiện, vì tạo cơ hội hợp tác sâu hơn với doanh nghiệp Việt.

Để phát triển công nghiệp hỗ trợ bền vững, bảo vệ lợi ích thương mại và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, đại biểu Nguyễn Duy Minh đề nghị, Chính phủ quan tâm sớm thể chế hóa chủ trương của Đảng, chỉ đạo nghiên cứu xây dựng Luật Phát triển công nghiệp hỗ trợ hình thành khung pháp lý thống nhất, ổn định để bảo đảm tự chủ sản xuất, hội nhập bền vững và phát triển doanh nghiệp Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Triển khai thực chất Quỹ Phát triển công nghiệp hỗ trợ quốc gia ngay trong năm 2026, bảo đảm vốn vay ưu đãi đến đúng doanh nghiệp sản xuất linh kiện, vật liệu và công nghệ chính xác. Đồng thời, cần thực hiện cơ chế “một cửa hỗ trợ công nghiệp hỗ trợ”, rút ngắn các trình tự, thủ tục tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận nhanh và hiệu quả, bảo đảm nghị định thực sự đi vào cuộc sống, mang lại hiệu quả thiết thực cho nền công nghiệp quốc gia.

Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Duy Minh cũng đề xuất nên ưu tiên vốn từ Quỹ công nghiệp hỗ trợ quốc gia để hỗ trợ học phí, đào tạo tại chỗ, hỗ trợ học bổng thực hành tại doanh nghiệp, đồng thời liên kết quốc tế để chuyển giao công nghệ đào tạo. Thực hiện thu hút đầu tư FDI có chọn lọc gắn với cam kết nội địa hóa và chuyển giao công nghệ bằng cách ban hành cơ chế ưu đãi có điều kiện.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Quang Khánh

Sớm xây dựng khung biên chế tối thiểu và có cơ chế tiền lương phù hợp cho cấp xã

ĐBQH Dương Văn Phước (Đà Nẵng) cho rằng, giai đoạn 2021-2025 là một nhiệm kỳ rất thành công, nước ta đã vượt qua những thách thức chưa từng có và đạt được những kỳ tích đáng trân trọng, tạo nền tảng vững chắc cho đà tăng trưởng giai đoạn phát triển mới.

Trong đó, đại biểu nhấn mạnh, cử tri và Nhân dân rất phấn khởi, tin tưởng, đồng hành, ủng hộ các chủ trương mới của Đảng, nhất là việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Có thể thấy mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đã và đang khẳng định được tính đúng đắn và bước đầu đang phát huy hiệu quả tích cực.

ĐBQH Dương Văn Phước (Đà Nẵng) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Do thực tiễn cũng đang đặt ra nhiều vấn đề cần được tháo gỡ, tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện, các ĐBQH Dương Văn Phước (Đà Nẵng), Đàng Thị Mỹ Hương (Khánh Hòa) đề nghị, Chính phủ sớm nghiên cứu, ban hành cơ chế tài chính phù hợp cho cấp xã; tiếp tục đầu tư, nâng cấp, đồng bộ cơ sở vật chất, hạ tầng công nghệ thông tin cho cấp xã, nhất là vùng sâu, vùng xa, miền núi, biên giới, hải đảo…

Đồng thời, Bộ Nội vụ cần sớm khảo sát thực tế, xây dựng vị trí việc làm, khung biên chế tối thiểu để làm cơ sở định biên cho cấp xã; tham mưu Chính phủ ban hành cơ chế tiền lương phù hợp để khuyến khích cán bộ, công chức cấp xã yên tâm công tác, thu hút cán bộ về công tác tại khu vực có điều kiện kinh tế khó khăn; quan tâm đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, kỹ năng, nghiệp vụ cho cán bộ theo vị trí việc làm tại các địa phương.

ĐBQH Mai Văn Hải (Thanh Hóa) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Để chính quyền địa phương hai cấp giải quyết nhanh chóng thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp, ĐBQH Mai Văn Hải (Thanh Hóa) đề nghị, phải tiếp tục quan tâm đầu tư cho hạ tầng chuyển đổi số, chú trọng việc đào tạo, bồi dưỡng kiến thức công nghệ thông tin, chuyển đổi số cho cán bộ, công chức, tổ chức thực hiện tốt cuộc vận động “Bình dân học vụ số” thiết thực với người dân.

Nguồn: https://daibieunhandan.vn/lay-doi-moi-sang-tao-va-khoa-hoc-cong-nghe-lam-dong-luc-trung-tam-cho-tang-truong-10393430.html