Logistics: mạch máu kinh tế và khoảng trống nhân lực trẻ

NDO - “Xe mà lại có… chân” là câu chuyện hài hước nhưng cũng đáng suy nghĩ mà bà Đỗ Thu Phương, Chủ tịch HĐQT Công ty KA Logistics chia sẻ khi tiếp xúc với sinh viên ngành vận tải. Nhiều em "ngơ ngác" trước những khái niệm cơ bản trong nghề như “xe 3 chân, 4 chân”, cách gọi quen thuộc chỉ các loại xe tải gắn với tải trọng vận chuyển.

Nhân lực trẻ ngành logistics hoang mang khi ra trường

Tại Chương trình tập huấn dành cho giảng viên ngành Logistics và quản lý chuỗi cung ứng, nhiều đại diện doanh nghiệp và trường đại học cùng xác nhận một thực tế, đó là nhân lực trẻ hoang mang khi bước chân vào môi trường làm việc chuyên nghiệp.

"Nhiều em không phân biệt được người gửi, người nhận, hay thậm chí chưa từng làm một bộ chứng từ xuất nhập khẩu trọn vẹn. Những thiếu hụt ấy đang là rào cản khiến sinh viên khó tiếp cận với công việc thực tế dù đã tốt nghiệp", ông Trần Tuấn Đức, Giám đốc Công ty Real Logistics đánh giá.

Các em không biết mình đang ở đâu trong chuỗi vận hành logistics, không chủ động được việc mình nên làm gì hay cần kết nối với ai, thiếu cả kỹ năng lẫn bức tranh tổng thể về ngành nghề mình đã chọn.

"Nhiều bạn trẻ thiếu kỹ năng lẫn kiến thức tổng thể về ngành nghề mình đã chọn", ông Trần Tuấn Đức, Giám đốc công ty Real Logistics, đánh giá.

Một giảng viên từ Trường đại học Kinh tế công nghiệp cũng đặt câu hỏi với doanh nghiệp: “Với chương trình đào tạo hiện tại, doanh nghiệp cảm thấy 'khó tuyển' và 'cần tuyển' ở vị trí nào? Chúng tôi nên điều chỉnh gì?”.

Vấn đề đào tạo sao cho trúng cũng đang "làm khó" các trường đại học. Bởi một sinh viên ra trường không bám sát nhu cầu thực tế là một kết quả không thành công.

Điều này cho thấy, chính vấn đề đào tạo sao cho trúng cũng đang "làm khó" các trường đại học. Bởi một sinh viên ra trường không bám sát nhu cầu thực tế là một kết quả không thành công.

Ngành logistics, vốn được ví như “mạch máu” của nền kinh tế đang rơi vào tình trạng thừa thầy, thiếu thợ. Nhiều sinh viên bị cuốn vào những hình ảnh “tưởng tượng” của ngành mà không có cái nhìn thực tế.

Logistics bao gồm rất nhiều công việc "tay chân" như bốc xếp, kiểm đếm hàng hóa, vận hành phương tiện và quản lý kho bãi.

Bà Phương chia sẻ, logistics không phải là công việc nhẹ nhàng mà còn bao gồm rất nhiều công việc "tay chân" như bốc xếp, kiểm đếm hàng hóa, vận hành phương tiện và quản lý kho bãi. Ngoài ra, công việc còn đòi hỏi khả năng phối hợp linh hoạt giữa nhiều bộ phận và áp lực thời gian cao để bảo đảm chuỗi cung ứng vận hành trơn tru. Chính vì vậy, sinh viên cần được tiếp xúc thực tế từ sớm để hiểu rõ từng mắt xích trong ngành và chuẩn bị tốt cho công việc tương lai.

Cũng vì những góc nhìn chưa đầy đủ như vậy nên hệ lụy là doanh nghiệp mất thời gian đào tạo lại, sinh viên mất phương hướng, còn nhà trường "loay hoay" giữa lý thuyết và thực tiễn.

Trong khi đó, bối cảnh thương mại toàn cầu, sự phát triển của thương mại điện tử và yêu cầu chuyển đổi số đang đặt ra sức ép rất lớn về nguồn nhân lực logistics chất lượng cao. Nếu không thay đổi kịp thời, khoảng cách giữa nhà trường và doanh nghiệp sẽ ngày càng bị nới rộng, khiến sinh viên tụt hậu so với nhu cầu xã hội.

Cần hệ sinh thái đào tạo gắn với thực tiễn

Trước thực trạng này, các bên liên quan đều đồng thuận rằng cần một cơ chế phối hợp hiệu quả giữa nhà trường, doanh nghiệp và cơ quan quản lý Nhà nước để đào tạo nhân lực ngành logistics sát với nhu cầu thực tế.

Ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) khẳng định về sự quan trọng trong kết nối, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao ngành logistics.

Đại diện cơ quan quản lý Nhà nước, ông Trần Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) khẳng định: "Các đơn vị quản lý sẽ song hành cùng nhà trường và doanh nghiệp để gỡ rối những vướng mắc trong đào tạo và thực hành. Đầu ra của nhà trường là đầu vào của doanh nghiệp, nếu không có sự kết nối, sẽ không thể tạo ra nguồn nhân lực chất lượng”.

TS Phùng Mai Lan - Phó trưởng Khoa Kinh tế và quản lý, Đại học Thủy Lợi, nhấn mạnh vai trò của các chương trình tập huấn không chỉ là trang bị kiến thức chuyên ngành mà còn giúp giảng viên cập nhật kỹ năng thực tiễn, từ đó “mang thực tế vào giảng đường”, truyền đạt đúng những gì doanh nghiệp cần cho sinh viên.

Bà Đỗ Thu Phương (trái) và TS Phùng Mai Lan (phải) chia sẻ sự cần thiết để các doanh nghiệp đồng hành cùng trường đại học phát triển mô hình đào tạo kết hợp.

Ở góc độ doanh nghiệp, các đơn vị sẵn sàng đồng hành cùng trường đại học chia sẻ dữ liệu thực tế, tiếp nhận sinh viên thực tập, hay phát triển mô hình đào tạo kết hợp như chương trình CO-OP mà hiệp hội logistics đề xuất. Mô hình này cho phép sinh viên được “va vấp” sớm, biết việc ngay khi ra trường.

Thực tế cho thấy, một số doanh nghiệp lớn trong ngành đã bắt đầu xây dựng trung tâm đào tạo nội bộ hoặc liên kết với các trường để mở lớp chuyên đề, mời giảng viên từ doanh nghiệp, tổ chức các kỳ thi tay nghề hoặc thử việc ngắn hạn có hướng dẫn trực tiếp từ chuyên gia. Những mô hình này đang được đánh giá cao vì tạo ra "hệ sinh thái đào tạo" gắn kết hơn, hiệu quả hơn.

Hoạt động đào tạo kết hợp giữa nhà trường, doanh nghiệp và cơ quan quản lý chính là chìa khóa nâng cao chất lượng nguồn nhân lực logistics.

Đầu ra của nhà trường chính là đầu vào của doanh nghiệp, vì vậy khi giảng viên được trang bị kiến thức thực tế, sinh viên có cơ hội trải nghiệm môi trường làm việc thực tế, và doanh nghiệp đồng hành hỗ trợ, ngành logistics sẽ có đội ngũ nhân sự chuyên nghiệp, đáp ứng kịp thời nhu cầu phát triển và hội nhập quốc tế.

Chỉ khi có một chiến lược dài hạn, thống nhất, thì ngành logistics Việt Nam mới đủ sức cạnh tranh và phát triển bền vững trong bối cảnh hội nhập sâu rộng hiện nay.

Nguồn: https://nhandan.vn/logistics-mach-mau-kinh-te-va-khoang-trong-nhan-luc-tre-post883719.html