Luật Thuế Thu nhập Doanh nghiệp mới: Đòn bẩy kép cho kinh tế số và doanh nghiệp Việt

Từ ngày 1/10/2025, Luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp (TNDN) số 67/2025/QH15 chính thức có hiệu lực, áp dụng cho kỳ tính thuế TNDN năm 2025. Đây là cột mốc quan trọng trong cải cách chính sách thuế của Việt Nam, nhằm vừa đáp ứng yêu cầu quản lý đối với nền kinh tế số đang bùng nổ, vừa tiếp thêm nguồn lực tài chính cho cộng đồng doanh nghiệp – đặc biệt là khu vực nhỏ và vừa (DNNVV).

Siết quản lý kinh tế số, mở đường phát triển cho DNNVV

Luật Thuế TNDN 67/2025/QH15 ra đời trong bối cảnh Việt Nam thúc đẩy chuyển đổi số và hội nhập sâu rộng, phản ánh sự thích ứng của thể chế với xu thế kinh tế mới. Theo các chuyên gia kinh tế, cải cách lần này mang đến "đòn bẩy kép": vừa tạo khung pháp lý hiện đại cho kinh tế số, vừa tiếp sức mạnh mẽ cho cộng đồng DNNVV.

Theo TS. Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa TP Hà Nội, điểm đột phá đầu tiên là khung pháp lý dành cho kinh tế số và hoạt động xuyên biên giới. Lần đầu tiên, luật quy định rõ cách xác định doanh thu phát sinh tại Việt Nam từ các nền tảng xuyên biên giới như quảng cáo trực tuyến, thương mại điện tử, dịch vụ điện toán đám mây, trò chơi trực tuyến… Điều này giúp cơ quan thuế có công cụ chống thất thu, bảo đảm công bằng giữa doanh nghiệp nội địa với các tập đoàn công nghệ quốc tế.

Bên cạnh đó, cơ chế hạch toán và kê khai thuế cho các nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở thường trú cũng được thiết lập, đơn giản hóa thủ tục và giảm nguy cơ xói mòn cơ sở thuế (BEPS), theo khuyến nghị của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD). PGS.TS Lê Xuân Trường – Trưởng khoa Thuế và Hải quan (Học viện Tài chính) đánh giá, việc luật hóa các nguyên tắc thu thuế đối với kinh tế số là bước tiến quan trọng, thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong việc nội luật hóa các chuẩn mực thuế quốc tế. Thách thức lớn nhất hiện nay là xây dựng hệ thống công nghệ thông tin đủ mạnh để theo dõi và xử lý hàng triệu giao dịch xuyên biên giới mỗi ngày, tránh tình trạng 'có luật mà khó thực thi'. Ngoài ra, cần sớm có văn bản hướng dẫn về khái niệm 'sự hiện diện kinh tế đáng kể' để xác định nghĩa vụ của các nền tảng nước ngoài.

Luật Thuế Thu nhập Doanh nghiệp mới: Đòn bẩy kép cho kinh tế số và doanh nghiệp Việt - Ảnh 1. — Xây dựng chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp hiện đại, khuyến khích doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và đầu tư dài hạn vào công nghệ.

Song song đó, Luật mở rộng hỗ trợ cho DNNVV thông qua chính sách ưu đãi thuế. Luật duy trì và linh hoạt hơn mức thuế suất ưu đãi 15–17% (thay vì 20% phổ thông) cùng với việc cho phép tính các chi phí đầu tư vào nghiên cứu – phát triển (R&D) vào chi phí được trừ lên tới 150%. Theo đại diện Bộ Tài chính, cải cách này nhằm xây dựng chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp hiện đại, khuyến khích doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và đầu tư dài hạn vào công nghệ. Quy định cho phép tính chi phí R&D tới 150% là công cụ mạnh mẽ giúp doanh nghiệp tăng năng lực cạnh tranh, tận dụng tốt hơn các công nghệ tiên tiến và mở rộng sản xuất ngay tại thị trường nội địa.

Về góc nhìn này, bà Nguyễn Thị Cúc – Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam cho rằng, việc giữ mức thuế suất ưu đãi 15–17% cho DNNVV tạo ra lợi thế rõ rệt về chi phí, hỗ trợ dòng tiền và khuyến khích đầu tư dài hạn. Đặc biệt với các doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ, việc được tính thêm chi phí R&D giúp giảm gánh nặng thuế trong giai đoạn đầu tư lớn, qua đó cải thiện khả năng gọi vốn và tăng tốc phát triển.

Còn theo ông Mạc Quốc Anh, nhiều DNNVV hiện còn thiếu kỹ năng về quản trị tài chính và kế toán thuế số, do vậy cần có các chương trình đào tạo chuyên sâu để họ tận dụng được các ưu đãi thuế. Nếu không, một số doanh nghiệp có thể bỏ lỡ chính sách hỗ trợ chỉ vì e ngại rủi ro khi kê khai chi phí R&D.

Ở góc nhìn từ cộng đồng doanh nghiệp, "doanh nghiệp đánh giá cao việc cho phép khấu trừ chi phí R&D ở mức cao hơn. Chính sách này giúp chúng tôi giải phóng thêm vốn cho hoạt động nghiên cứu trí tuệ nhân tạo và điện toán đám mây. Tuy nhiên, doanh nghiệp mong muốn các quy định về hóa đơn điện tử và chứng từ cho giao dịch xuyên biên giới cần được đơn giản hóa hơn để giảm chi phí tuân thủ", Nguyễn Văn Ngạnh - đại diện một doanh nghiệp công nghệ chia sẻ.

Giải bài toán tối ưu hiệu quả luật

Theo nhận định của các chuyên gia kinh tế, mặc dù tạo được khung khổ thuận lợi, Luật Thuế TNDN 67/2025 vẫn đối diện với những thách thức lớn trong quá trình áp dụng thực tế. Việc hoàn thiện văn bản dưới luật được xem là yếu tố tiên quyết. Bộ Tài chính và Cục Thuế cần sớm ban hành nghị định, thông tư hướng dẫn cụ thể trước thời điểm quyết toán thuế năm 2025, đặc biệt là các quy định về thuế trong kinh tế số và chi phí R&D.

Các chuyên gia kinh tế khuyến nghị, các văn bản hướng dẫn nên được ban hành sớm để doanh nghiệp có đủ thời gian điều chỉnh hệ thống kế toán và chuẩn bị hồ sơ. Cần có danh mục cụ thể về các khoản chi R&D được hưởng ưu đãi 150% để tránh cách hiểu khác nhau khi thanh tra, kiểm tra.

Luật Thuế Thu nhập Doanh nghiệp mới: Đòn bẩy kép cho kinh tế số và doanh nghiệp Việt - Ảnh 2. — Để Luật 67/2025/QH15 phát huy hiệu quả, cần sớm hoàn thiện văn bản hướng dẫn chi tiết, dễ hiểu trước kỳ quyết toán thuế 2025.

Trong khi đó, bà Cúc cho rằng, chuyển đổi số trong quản lý thuế cũng phải được đẩy mạnh. Hệ thống quản lý thuế điện tử cần đủ năng lực tiếp nhận và xử lý dữ liệu khổng lồ từ các nền tảng thương mại điện tử và giao dịch xuyên biên giới.

Như vậy, để Luật 67/2025/QH15 phát huy hiệu quả, các chuyên gia khuyến nghị bốn giải pháp trọng tâm như sớm hoàn thiện văn bản hướng dẫn chi tiết, dễ hiểu trước kỳ quyết toán thuế 2025; đẩy mạnh tuyên truyền và đào tạo đa kênh về kê khai thuế kinh tế số và chứng minh chi phí R&D cho doanh nghiệp nhỏ và vừa; phát triển nền tảng quản lý thuế điện tử thông minh, kết nối trực tiếp với phần mềm kế toán và xử lý dữ liệu lớn; nâng cao chất lượng thanh tra, áp dụng phân tích dữ liệu và quản trị rủi ro để giảm kiểm tra tràn lan. TS Mạc Quốc Anh nhấn mạnh: "Luật 67/2025 là bước tiến xây dựng hệ thống thuế hiện đại, công bằng, tiệm cận chuẩn mực quốc tế. Sự đồng hành của cơ quan quản lý và sự chủ động của doanh nghiệp sẽ biến cải cách thuế thành động lực phát triển bền vững".

Nguồn: https://vtv.vn/luat-thue-thu-nhap-doanh-nghiep-moi-don-bay-kep-cho-kinh-te-so-va-doanh-nghiep-viet-100251002151027816.htm