Nâng tầm sản phẩm, đưa thương hiệu vươn xa

Những triền núi phía Bắc tỉnh Thái Nguyên là vùng đất giàu tiềm năng dược liệu. Trong đó, cây nghệ từng được coi là loại cây “nhà nghèo” nay đã trở thành nguồn sinh kế ổn định của nhiều hộ nông dân. Nhờ liên kết sản xuất, ứng dụng công nghệ chế biến sâu và tham gia Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP), nhiều hợp tác xã, doanh nghiệp đã nâng tầm giá trị tinh bột nghệ, đưa thương hiệu vùng cao vươn xa trên thị trường trong nước và quốc tế.

Cây nghệ đem lại nguồn thu ổn định cho nhiều hộ nông dân ở các xã phía Bắc của tỉnh.

Tiềm năng lớn từ cây nghệ

Hiếm có loại cây trồng nào dễ thích nghi với nhiều vùng miền, từ miền núi đến đồng bằng như cây nghệ. Chỉ cần một nhánh nhỏ cắm xuống đất, sau một năm có thể cho thu hoạch 1-2kg củ.

Cây nghệ dễ trồng, ít tốn công chăm sóc, song trong nhiều năm, người dân vẫn coi đây là cây phụ, trồng xen để tận dụng đất trống, chủ yếu bán củ tươi hoặc làm gia vị. Do giá thấp và đầu ra bấp bênh, sản phẩm nghệ hầu như không có thương hiệu.

Giống nghệ vàng ở vùng Bắc Kạn cũ thích hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng, có thể đạt năng suất hơn 4 tấn/ha. Tuy nhiên, trước đây do tập quán sản xuất nhỏ lẻ, bà con ít đầu tư chăm sóc, nên giá trị kinh tế mang lại chưa tương xứng với tiềm năng. Hiện nay, cùng với nhu cầu tăng cao trong ngành dược phẩm, mỹ phẩm và thực phẩm, cây nghệ dần được nhìn nhận là cây trồng có giá trị hàng hóa, đem lại hiệu quả kinh tế rõ rệt.

Ông Nguyễn Văn Luyến, người dân xã Phong Quang, chia sẻ: Trước kia, nghệ chỉ bán tươi, giá vài nghìn đồng mỗi cân. Nay có hợp đồng bao tiêu và được hướng dẫn kỹ thuật bài bản, bà con yên tâm đầu tư hơn, đất cũng được sử dụng hiệu quả.

Theo các chuyên gia nông nghiệp, vùng núi cao ở các xã phía Bắc Thái Nguyên có lớp đất mùn dày, giàu dinh dưỡng, được đánh giá là “sạch” và rất phù hợp cho phát triển cây nghệ. Chính điều kiện tự nhiên này giúp nghệ nếp vàng bản địa có hàm lượng curcumin cao, hoạt chất quý trong dược liệu.

Anh Hà Văn Cường, Giám đốc Công ty CP Nông sản Bắc Kạn, cho biết: Trước khi đầu tư, tôi đã tìm hiểu, thử nghiệm thực tế và nhận thấy trồng nghệ ở vùng núi mang lại hiệu quả lâu dài cho cả doanh nghiệp và người nông dân. Đến nay, Công ty CP Nông sản Bắc Kạn đã phát triển hàng chục sản phẩm từ củ nghệ, mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước.

Nâng tầm nhờ OCOP

Khoảng 5-7 năm trở lại đây, cùng với chính sách phát triển cây dược liệu và Chương trình OCOP, cây nghệ được định vị lại trong cơ cấu kinh tế nông nghiệp.

Nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã tại các xã phía Bắc chú trọng xây dựng vùng nguyên liệu, áp dụng quy trình canh tác hữu cơ, đầu tư công nghệ chế biến tinh bột, viên nang và chiết xuất curcumin tinh khiết. Không ít đơn vị đã tạo dựng được thương hiệu riêng, đưa sản phẩm tham gia OCOP để gia tăng giá trị và uy tín trên thị trường.

Curcumin nghệ là dòng sản phẩm tiêu biểu của Công ty Cổ phần Dược liệu Bắc Hà.

Bà Nguyễn Thị Lê, Phó Giám đốc Công ty CP Dược liệu Bắc Hà, chia sẻ: Nhận thấy giá trị cao của cây nghệ nếp vàng Bắc Kạn, từ vài năm trước chúng tôi đã nghiên cứu, sản xuất dòng sản phẩm Vi-Cumax Nano Curcumin có độ tinh khiết tới 95%. Đến nay, Công ty CP Dược liệu Bắc Hà có ba sản phẩm đạt OCOP 5 sao cấp quốc gia.

Trong hơn 500 sản phẩm OCOP của Thái Nguyên hiện nay, tinh bột nghệ là một trong những sản phẩm tiêu biểu của nhóm dược liệu. Ngoài bộ sản phẩm Vicumax Nano Curcumin của Công ty CP Curcumin Bắc Hà đạt OCOP 5 sao, còn có nhiều sản phẩm khác được đánh giá cao như: Tinh bột nghệ nếp đỏ, nếp đen của Hợp tác xã Nông nghiệp Tân Thành; tinh nghệ, viên nghệ mật ong của Công ty CP Nông sản Bắc Kạn...

Không chỉ chinh phục thị trường trong nước, nhiều sản phẩm nghệ của tỉnh đã xuất khẩu sang Ấn Độ, Ukraina, Đài Loan (Trung Quốc), Pháp, Mỹ, Nhật Bản. Đây là kết quả của quá trình đầu tư kiên trì vào công nghệ, tiêu chuẩn chất lượng và chiến lược thương hiệu từ cây trồng bản địa.

Đáng chú ý, một số xã vùng cao như: Phong Quang, Cao Minh… từng là vùng nguyên liệu nghệ khép kín, được Tổ chức Control Union (EU) cấp chứng nhận sinh thái. Với phần lớn dân cư là đồng bào dân tộc thiểu số, việc phát triển cây nghệ thành cây trồng chủ lực đã tạo việc làm ổn định, góp phần cải thiện đời sống, từng bước thay đổi tập quán sản xuất của người dân miền núi.

Cùng với chu trình OCOP, cây nghệ bản địa đang từng bước được “chắp cánh”, nâng cao giá trị kinh tế và khẳng định vị thế trong nhóm cây dược liệu chủ lực của tỉnh. Nếu được đầu tư đồng bộ về vùng nguyên liệu, công nghệ chế biến và chiến lược xây dựng thương hiệu, cây nghệ hoàn toàn có thể trở thành sản phẩm nông nghiệp đặc trưng của Thái Nguyên, đóng góp tích cực vào mục tiêu phát triển nông nghiệp sinh thái, nông thôn bền vững và nâng cao thu nhập cho người dân vùng cao.

Nguồn: https://baothainguyen.vn/kinh-te/202511/nang-tam-san-pham-dua-thuong-hieuvuon-xa-5dc1777/