NASA công bố thời điểm phóng tàu vũ trụ có người lái trở lại Mặt Trăng

Vào năm 1957, tàu thăm dò robot Sputnik I đã mở ra kỷ nguyên mới trong hành trình chinh phục không gian, cho thấy khả năng tiếp cận Mặt Trăng của con người không còn là điều viển vông.

Chẳng bao lâu sau, năm 1969, tàu Apollo 11 đã đưa những bước chân đầu tiên của loài người đặt lên bề mặt Mặt Trăng - dấu mốc vĩ đại trong lịch sử nhân loại.

Hành trình khám phá ấy không chỉ toàn vinh quang. Sứ mệnh Apollo 13 từng suýt trở thành thảm kịch, khi con tàu gặp sự cố nghiêm trọng ngoài không gian, buộc phi hành đoàn phải chiến đấu giành lại sự sống. Câu chuyện cảm động ấy sau này đã được tái hiện trên màn ảnh rộng, với sự tham gia của diễn viên Tom Hanks.

Dẫu vậy, khát vọng được hiểu biết và sống trên Mặt Trăng vẫn cháy bỏng, thôi thúc nhân loại không ngừng tiến bước.

Tuy nhiên, sự hiện diện của con người trên Mặt Trăng đã tạm dừng suốt hơn nửa thế kỷ. Apollo 17, sứ mệnh có người lái cuối cùng, rời Mặt Trăng vào năm 1972 sau ba ngày thám hiểm và thu thập mẫu vật. Từ đó đến nay, chưa ai quay lại; chỉ những robot lặng lẽ tiếp tục công việc khảo sát.

Giờ đây, điều đó sắp thay đổi.

Sau 50 năm kể từ Apollo 17, NASA đã sẵn sàng đưa con người trở lại Mặt Trăng với chương trình Artemis. Sứ mệnh Artemis I, chuyến bay thử nghiệm không người lái, đã được phóng thành công vào tháng 11/2022, mở đường cho bước tiếp theo: Artemis II, hành trình đưa con người tiến xa hơn một lần nữa trên con đường chinh phục vũ trụ.

Chi tiết về nhiệm vụ Artemis II

NASA công bố thời điểm phóng tàu vũ trụ có người lái trở lại Mặt Trăng - 2 — Nhóm các nhà du hành vũ trụ được huấn luyện để chuẩn bị bay trên tàu Artemis II lên Mặt Trăng (ảnh: Kevin Diestch/Getty Images).

Bất chấp nhiều lần trì hoãn, khiến kế hoạch đưa con người trở lại Mặt Trăng tưởng chừng như thất bại, sứ mệnh Artemis II cuối cùng cũng đã được ấn định phóng vào tháng 4/2026.

Con tàu sẽ đưa 4 phi hành gia rời Trái Đất trong hành trình kéo dài 10 ngày, thực hiện chuyến bay bay ngang qua Mặt Trăng để kiểm tra toàn bộ hệ thống của tàu vũ trụ Orion.

Đây là bước thử nghiệm quan trọng nhằm bảo đảm con tàu đủ khả năng xử lý mọi tình huống phát sinh, đồng thời đặt nền tảng cho các sứ mệnh Artemis tiếp theo - những sứ mệnh dự kiến sẽ đưa con người trở lại và sinh sống lâu dài trên Mặt Trăng.

Người chỉ huy sứ mệnh là Reid Wiseman, cựu chiến binh Hải quân và phi hành gia của NASA từ năm 2009. Ông từng có thời gian làm việc trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS).

Phi công của con tàu là Victor Glover, người đã tham gia các chuyến bay không gian từ năm 2013 và có 168 ngày làm việc trên ISS.

Thành viên nữ duy nhất của đội là Christina Koch, phi hành gia kỳ cựu của NASA. Bà bắt đầu bay vào không gian từ năm 2013 và hiện nắm giữ kỷ lục thời gian ở trong không gian lâu nhất đối với một phụ nữ – 328 ngày.

Thành viên thứ tư là Jeremy Hansen, phi công chiến đấu người Canada. Ông là người Canada đầu tiên được NASA đào tạo làm ứng viên phi hành gia, và sẽ trở thành người Canada đầu tiên bay quanh Mặt Trăng trong lịch sử.

Cùng với việc thử nghiệm hệ thống bay, các nhà khoa học cũng sẽ theo dõi và phân tích cơ thể của bốn phi hành gia. Mẫu máu của họ sẽ được lấy trước khi khởi hành và sau khi trở về, nhằm tìm hiểu những biến đổi sinh học xảy ra trong môi trường không trọng lực và bức xạ vũ trụ.

Kết quả nghiên cứu này sẽ giúp xác định mức độ ảnh hưởng của không gian tới cơ thể người, từ đó đưa ra các giải pháp bảo vệ sức khỏe cho các phi hành gia trong những chuyến bay dài hạn của chương trình Artemis - bước đệm để loài người vươn xa hơn, hướng tới sao Hỏa trong tương lai.

Nhiệm vụ tương lai của Artemis

NASA công bố thời điểm phóng tàu vũ trụ có người lái trở lại Mặt Trăng - 3 — Hình quảng bá chương trình Artemis ở Trung tâm Vũ trụ Houston, NASA, Mỹ (ảnh: Tada/Shutterstock).

Nếu Artemis II diễn ra suôn sẻ, NASA sẽ tiếp tục triển khai sứ mệnh Artemis III - bước tiến quan trọng đưa con người trở lại bề mặt Mặt Trăng sau hơn nửa thế kỷ.

Theo kế hoạch hiện tại, tàu Artemis III sẽ được phóng vào giữa năm 2027. Phi hành đoàn gồm 4 nhà du hành vũ trụ sẽ thực hiện hành trình kéo dài khoảng một tháng, trong đó có một tuần sinh sống và làm việc tại khu vực Nam Cực của Mặt Trăng - nơi được cho là chứa các mỏ băng nước, tài nguyên quý giá phục vụ cho sự sống và sản xuất nhiên liệu trong tương lai.

Tùy thuộc vào kết quả của Artemis III, NASA dự kiến sẽ triển khai Artemis IV, sứ mệnh hướng tới việc xây dựng trạm vũ trụ Mặt Trăng đầu tiên mang tên Gateway.

Gateway được thiết kế như một “căn cứ trung chuyển” cố định trên quỹ đạo Mặt Trăng, nơi các phi hành gia có thể sinh sống, nghiên cứu và tiếp nhận tiếp tế trước khi hạ cánh xuống bề mặt.

Đây sẽ là hệ thống cực kỳ phức tạp, được hình thành qua nhiều lần phóng các tàu thám hiểm không người lái và sự hợp tác chặt chẽ giữa NASA với các đối tác thương mại và quốc tế.

Gateway được kỳ vọng trở thành “trạm không gian thế hệ Artemis”, mở ra kỷ nguyên con người hiện diện lâu dài trong không gian sâu. Từ đây, nhân loại sẽ không chỉ dừng lại ở việc đặt chân lên Mặt Trăng, mà còn tiến xa hơn - hướng tới sao Hỏa và các hành tinh xa xôi khác.

Logo của chương trình Artemis cũng được thiết kế mang đậm ý nghĩa biểu tượng. Chữ “A” trong logo không chỉ là viết tắt của Artemis, mà còn được tạo hình như đầu mũi tên của nữ thần săn bắn trong thần thoại Hy Lạp, hướng lên cao và chĩa về phía biểu tượng Mặt Trăng - thể hiện khát vọng không ngừng vươn tới những miền xa xôi của vũ trụ.

Nguồn: https://dantri.com.vn/khoa-hoc/nasa-cong-bo-thoi-diem-phong-tau-vu-tru-co-nguoi-lai-tro-lai-mat-trang-20251015024117321.htm