Ngày hội Đua Ghe Ngo - Dòng chảy di sản Khmer Nam Bộ qua bao thế hệ

VTV.vn - Khi mái chèo hạ xuống, đó không chỉ là nhịp đua, mà là lời nguyện hòa cùng tiếng nước, là nhịp nối giữa con người và đất trời.

Ngày hội Đua Ghe Ngo - Dòng chảy di sản Khmer Nam Bộ qua bao thế hệ.

Mỗi năm, khi trăng rằm tháng Mười soi sáng mặt nước, âm vang chiêng trống lại vọng khắp miền Tây. Ấy là mùa Ok Om Bok - Cúng Trăng, một trong ba lễ lớn nhất của người Khmer Nam Bộ, bên cạnh Tết Chol Chnam Thmay và lễ Sen Dolta (cúng ông bà).

Trong những ngày trăng tròn, hội đua Ghe Ngo, phần hội đặc sắc của mùa lễ trở thành khúc ca của sức mạnh và niềm tin, nơi di sản dân tộc được tiếp nối qua bao thế hệ.

Hội đua Ghe Ngo, phần hội đặc sắc của mùa lễ trở thành khúc ca của sức mạnh và niềm tin, nơi di sản dân tộc được tiếp nối qua bao thế hệ.

Sau những thay đổi hành chính, thành phố Cần Thơ và tỉnh Vĩnh Long nay là hai trung tâm gìn giữ và lan tỏa lễ hội này: Cần Thơ với dòng sông Maspero huyền thoại, nơi hội hè rộn rã suốt mùa trăng. Vĩnh Long với sông Long Bình êm đềm, nơi đêm hoa đăng và tiếng nhạc ngũ âm ngân dài cùng ký ức quê hương.

Mỗi năm, khi trăng rằm tháng Mười soi sáng mặt nước, âm vang chiêng trống nhạc lại vọng khắp miền Tây.

Cần Thơ - Hào khí sông Maspero

Trên dòng Maspero, nay thuộc địa phận Thành phố Cần Thơ, hàng chục chiếc ghe Ngo sặc sỡ sắc vàng, đỏ, xanh xếp hàng chuẩn bị xuất phát. Thân ghe dài hơn 30 m, đầu cong khắc hình rắn thần Naga - linh vật trong tín ngưỡng Khmer phản chiếu ánh nắng đầu mùa khô.

Trên dòng Maspero, hàng chục chiếc ghe Ngo sặc sỡ sắc vàng, đỏ, xanh xếp hàng chuẩn bị xuất phát.

Khi trống lệnh vang lên, hàng trăm mái chèo đồng loạt hạ xuống mặt nước. Dòng sông bừng dậy trong tiếng hò reo, tiếng chiêng giục giã. Sóng nước tung trắng xóa, cờ phướn phấp phới, hàng vạn người reo vang.

Các đội ghe đến từ Cà Mau, An Giang, Vĩnh Long… cùng hội tụ, tranh tài không chỉ bằng sức mạnh mà bằng tinh thần gắn kết cộng đồng Khmer.

Cùng hội tụ, tranh tài không chỉ bằng sức mạnh mà bằng tinh thần gắn kết cộng đồng Khmer.

Ngày hội Ok Om Bok - Đua Ghe Ngo tại Cần Thơ nay trở thành sự kiện văn hóa lớn của vùng hạ lưu sông Hậu, thu hút hàng chục nghìn du khách.

Hai bờ sông rực sáng đèn hoa, khán đài chật kín. Giữa dòng nước, sắc đỏ vàng của ghe, nhịp gõ ngũ âm cùng những nụ cười Khmer hòa quyện thành bản hòa âm rộn rã của mùa trăng Nam Bộ.

Ngày hội Ok Om Bok - Đua Ghe Ngo tại Cần Thơ nay trở thành sự kiện văn hóa lớn của vùng hạ lưu sông Hậu, thu hút du khách.

Lễ Cúng Trăng - Linh hồn của mùa hội Khmer

Từ bao đời nay, Ok Om Bok đơn thuần là lễ hội, mà là lời tri ân đất trời của người Khmer vùng sông nước.

Theo quan niệm dân gian, Mặt Trăng là vị thần điều tiết mưa thuận gió hòa, ban phúc cho mùa màng tốt tươi, mang lại no ấm cho muôn nhà. Vì thế, lễ Cúng Trăng được tổ chức đúng vào rằm tháng 10 âm lịch, khi vụ mùa kết thúc - như một nghi thức tạ ơn và cầu phúc.

Lễ Cúng Trăng được tổ chức đúng vào rằm tháng 10 âm lịch, khi vụ mùa kết thúc - như một nghi thức tạ ơn và cầu phúc.

Tại các phum sóc Khmer khắp đồng bằng, người dân cùng nhau chuẩn bị mâm lễ giản dị mà trang trọng: cốm dẹp, chuối, dừa tươi, khoai môn, khoai mì, bánh bột - những sản vật thuần khiết từ ruộng đồng, tượng trưng cho lòng tri ân thiên nhiên.

Người dân cùng nhau chuẩn bị mâm lễ giản dị mà trang trọng - những sản vật thuần khiết từ ruộng đồng, tượng trưng cho lòng tri ân thiên nhiên.

Dưới ánh nguyệt dịu, các vị sư sãi, à cha đọc kinh cầu an, khói trầm lan tỏa.

Lễ Cúng Trăng - Linh hồn của mùa hội Khmer.

Nghi thức đặc trưng nhất là “đút cốm dẹp”,người lớn đút từng nắm cốm cho trẻ nhỏ, vỗ nhẹ lưng chúc các em học giỏi, khỏe mạnh, thành đạt. Khi nghi lễ kết thúc, mọi người quây quần, thưởng cốm, kể chuyện, nở nụ cười hiền. Không có sự phân biệt giàu nghèo, chỉ có sự gắn bó, lòng thành và niềm vui được mùa.

Nghi thức đặc trưng nhất là “đút cốm dẹp”, người lớn đút từng nắm cốm cho trẻ nhỏ, vỗ nhẹ lưng chúc các em học giỏi, khỏe mạnh, thành đạt.

Nếu lễ Cúng Trăng là phần lễ trang nghiêm, thì đua ghe Ngo chính là phần hội tưng bừng, như lời tạ ơn thần Nước sau một năm ban cho mưa thuận, gió lành.

Lễ và hội hòa quyện, tạo nên bản sắc riêng có của văn hóa Khmer Nam Bộ, vừa thiêng liêng, vừa rộn rã sức sống.

Lễ và hội hòa quyện, tạo nên bản sắc riêng có của văn hóa Khmer Nam Bộ, vừa thiêng liêng, vừa rộn rã sức sống.

Vĩnh Long - Đêm trăng Long Bình và hội nước lung linh

Hằng năm, bên dòng Long Bình và quần thể di tích Ao Bà Om, nay thuộc tỉnh Vĩnh Long, lễ hội Ok Om Bok được tổ chức quy mô cộng đồng, gắn với Tuần Văn hóa – Du lịch Khmer Nam Bộ.

Từ chiều, dọc các tuyến đường nhỏ trong Ao Bà Om đã ken kín người. Nhịp trống hội vang rền, hòa cùng tiếng cười, tiếng gọi nhau rộn rã.

Quần thể di tích Ao Bà Om, nay thuộc tỉnh Vĩnh Long, lễ hội Ok Om Bok được tổ chức quy mô cộng đồng, gắn với Tuần Văn hóa - Du lịch Khmer Nam Bộ.

Khi trăng tròn vươn lên, hàng nghìn hoa đăng được thả trôi theo dòng nước. Ánh sáng hắt lên mái chùa Âng cong vút, soi nụ cười người dự hội, lung linh như mảnh ký ức của miền sông nước.

Nhịp trống hội vang rền, hòa cùng tiếng cười, tiếng gọi nhau rộn rã.

Ngoài nghi lễ, du khách còn được hòa mình trong điệu múa Romvong, hội ẩm thực Khmer, cùng trò chơi dân gian, lễ thả đèn nước. Giữa không gian ấy, tiếng trống, tiếng ngũ âm lại vang lên, dồn dập, mạnh mẽ như nối dài nhịp sống của cả vùng đất phù sa.

Khi trăng tròn vươn lên, hàng nghìn hoa đăng, đèn lung linh được thả trôi theo dòng nước.

Ghe Ngo - Linh vật của phum sóc Khmer

Trong đời sống tinh thần của người Khmer, ghe Ngo là linh vật thiêng. Mỗi chiếc thuyền được đóng thủ công từ gỗ sao nhiều năm tuổi, phủ sơn, chạm khắc tinh xảo hình rắn thần Naga - biểu tượng quyền năng và trường tồn.

Trong đời sống tinh thần của người Khmer, ghe Ngo là linh vật thiêng.

Trước ngày hạ thủy, các sư sãi, à cha làm lễ cầu an, thổi hồn cho ghe, cầu cho nước thuận, người an, mùa màng tươi tốt.

Khi mái chèo hạ xuống, đó không chỉ là nhịp đua, mà là lời nguyện hòa cùng tiếng nước, là nhịp nối giữa con người và đất trời.

Khi mái chèo hạ xuống, đó không chỉ là nhịp đua, mà là lời nguyện hòa cùng tiếng nước, là nhịp nối giữa con người và đất trời.

Dòng sông di sản vẫn chảy

Giữa nhịp sống hiện đại, đến với lễ hội đua Ghe Ngo hay đêm trăng Ok Om Bok là bước vào miền cảm xúc của đất và nước - nơi di sản không nằm trong bảo tàng, mà sống giữa đời thường.

Nơi di sản không nằm trong bảo tàng, mà sống giữa đời thường.

Tiếng trống vang trên sông, ánh trăng soi mái chùa, nụ cười của mọi người hòa thành hơi thở của Nam Bộ.

Vũ điệu đêm Trăng.

Nụ cười người Khmer...

...tất cả hòa thành hơi thở của Nam Bộ.

 

Nguồn: https://vtv.vn/ngay-hoi-dua-ghe-ngo-dong-chay-di-san-khmer-nam-bo-qua-bao-the-he-100251113135647716.htm