Nghị quyết 57: Quyết tâm hành động ngay để bứt phá phát triển mạnh mẽ

Trong thời đại mà khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành chìa khóa quyết định sự phát triển kinh tế-xã hội, vận mệnh mỗi quốc gia, Việt Nam không thể chậm bước.

Nghị quyết 57-NQ/TW ra đời như một quyết sách mang tính cách mạng, khẳng định khoa học công nghệ là “động lực chính” để bứt phá phát triển mạnh mẽ, tránh nguy cơ tụt hậu.

Nhưng quyết tâm thôi chưa đủ - điều quan trọng là biến tư duy thành hành động, biến khát vọng thành sức mạnh thực tiễn.

Đây là cuộc cách mạng sâu sắc, toàn diện, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của toàn hệ thống chính trị, doanh nghiệp và từng người dân.

Chúng ta cần một tinh thần “dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm," phá bỏ rào cản cũ, thúc đẩy sáng tạo mạnh mẽ, không ngừng nghỉ.

Nghị quyết 57 - lời hiệu triệu cho hành động vì một Việt Nam hùng cường, độc lập, tự chủ, tiên phong, vươn lên tầm cao mới trên bản đồ thế giới. Giờ là lúc hành động - không có chỗ cho sự chần chừ!

Lãnh đạo tiên phong, quyết liệt hành động

Ngay sau khi ban hành Nghị quyết, Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia do Tổng Bí thư Tô Lâm làm Trưởng ban đã đi vào hoạt động.

Tại phiên họp thứ 2 ngày 4/3/2025 khi đề cập vấn đề triển khai các nhiệm vụ, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu tập trung xây dựng nền tảng số, hạ tầng số, lập cơ sở dữ liệu quốc gia về doanh nghiệp, đất đai...; phát triển các khu công nghệ cao, thành lập các sàn giao dịch khoa học công nghệ, phổ biến cho người dân, doanh nghiệp biết và vận dụng.

Mạnh dạn lựa chọn, đưa các giải pháp ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số vào thực tiễn. Có cơ chế vừa làm, vừa hoàn thiện, đánh giá hiệu quả trước khi nhân rộng.

Yêu cầu Đảng ủy Quốc hội, Đảng ủy Chính phủ và các cơ quan theo chức năng, nhiệm vụ khẩn trương trình, sửa đổi một số quy định đang là điểm nghẽn, vướng mắc của sự phát triển liên quan tới thực hiện các nội dung về đột phá khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong thời gian tới.

Điều chỉnh dự toán ngân sách Nhà nước năm 2025 để bố trí ít nhất 3% tổng chi ngân sách cho phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và tăng dần trong những năm tiếp theo. Tập trung để hàm lượng khoa học công nghệ trong sản phẩm, hàng hóa tăng lên.

Thầy giáo giới thiệu mô hình tự động hoá cho sinh viên Lớp điện tử công nghiệp K13, trường Cao đẳng nghề Công nghệ cao Hà Nội. (Ảnh: Hoàng Hiếu/TTXVN)

Có thể thấy vai trò nêu gương và quyết tâm chính trị từ cấp lãnh đạo cao nhất luôn “bùng cháy” như ngọn đuốc soi đường.

Các cấp ủy Đảng và lãnh đạo các cơ quan phải đi đầu với tinh thần “quyết tâm chính trị cao” và coi kết quả chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo là thước đo năng lực quản lý và hoàn thành nhiệm vụ.

Thực tế, Nghị quyết đã chỉ rõ: “Người đứng đầu phải trực tiếp phụ trách, chỉ đạo; nhiệm vụ chuyển đổi số, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo được xác định cụ thể trong chương trình, kế hoạch công tác hằng năm của cơ quan, tổ chức, đơn vị, địa phương; kết quả thực hiện là tiêu chí đánh giá hiệu quả… hằng năm.”

Điều này có nghĩa là mỗi cán bộ lãnh đạo không chỉ ban hành chủ trương rồi phó mặc cấp dưới, mà phải trực tiếp cầm lái, đưa việc thực hiện chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo vào kế hoạch hành động của đơn vị mình, đồng thời chịu trách nhiệm về kết quả cuối cùng.

Việc lấy kết quả chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo làm tiêu chí đánh giá cán bộ hằng năm tạo ra áp lực tích cực, buộc đội ngũ lãnh đạo các cấp phải thực sự quyết liệt hành động, nói đi đôi với làm.

Khi cấp trên gương mẫu “dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm” vì lợi ích chung, cấp dưới và người dân được tiếp thêm niềm tin và động lực noi theo.

Nghị quyết 57 kêu gọi phát huy tinh thần sáng tạo, nhiệt huyết, dấn thân trong đội ngũ cán bộ, đảng viên. Điều đó có nghĩa là lãnh đạo các cấp phải dũng cảm đổi mới, dám thử nghiệm những cách làm mới, dám đột phá vào những lĩnh vực khó với tinh thần vì lợi ích chung của đất nước.

Những người đứng đầu cần chủ động nhận trách nhiệm khi kết quả chưa như mong muốn, coi thất bại (nếu có) là bài học để tiếp tục sáng tạo chứ không phải rào cản. Sự vào cuộc quyết liệt, tiên phong của các “tư lệnh” ở mỗi bộ, ngành, địa phương sẽ quyết định trực tiếp đến thành bại của công cuộc hiện thực hóa Nghị quyết 57.

Ngay lúc này, khi chúng ta thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy nhà nước và trong hệ thống chính trị; tiếp tục sắp xếp, tổ chức bộ máy hành chính cấp tỉnh, huyện, xã… thì vai trò của người lãnh đạo, đứng đầu trong việc đưa khoa học công nghệ vào quản trị là vô cùng quan trọng, là tiếp thêm năng lực quản lý hiện đại buộc phải có.

Nhất là thực hiện chuyển đổi số quốc gia trong ngành mình, địa phương mình, xây dựng dự liệu nguồn, áp dụng AI xử lý công việc… kết nối thông suốt trong công việc và giải quyết theo thẩm quyền nhanh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả. Đây là công việc phải tiến hành song song với đổi mới tổ chức bộ máy.

Huy động mọi nguồn lực của xã hội

Phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị là tinh thần xuyên suốt của Nghị quyết 57 - tinh thần đoàn kết chung sức, chung lòng vượt qua khó khăn, thách thức như Hồ Chủ Tịch căn dặn “một cây làm chẳng nên non/ ba cây chụm lại nên hòn núi cao.”

Và sự tham gia tích cực toàn xã hội trong đó có cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân và người dân yếu tố hết sức quan trọng.

Hạ tầng chuyển đổi số ở tỉnh Kiên Giang. (Ảnh: Minh Quyết/TTXVN)

Người dân và doanh nghiệp phải được xem là trung tâm, là chủ thể, nguồn lực, động lực chính của quá trình đổi mới - tức là mọi nguồn lực xã hội cần được khơi thông và huy động tối đa cho mục tiêu chung.

Khối doanh nghiệp tư nhân (nhiều tập đoàn lớn đã thành lập và triển khai trung tâm R&D tại Việt Nam), các viện nghiên cứu, trường đại học và địa phương cần chủ động hơn nữa.

Thay vì chờ hỗ trợ từ Nhà nước, mỗi doanh nghiệp, mỗi cơ sở nghiên cứu hãy đề xuất sáng kiến đổi mới sáng tạo ngay trong lĩnh vực hoạt động của mình với các dự án cụ thể góp phần vào chương trình khoa học công nghệ quốc gia.

Các trường đại học, viện nghiên cứu có thể liên kết với chính quyền địa phương và doanh nghiệp trên địa bàn để thực hiện những nhiệm vụ chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo sát với nhu cầu thực tiễn.

Nghị quyết yêu cầu đưa các nhiệm vụ này vào kế hoạch công tác hằng năm của từng bộ, ngành, địa phương. Không có lý do gì mà mỗi tỉnh, mỗi ngành không có ít nhất một dự án chuyển đổi số hoặc đổi mới sáng tạo trọng điểm mang dấu ấn riêng.

Tinh thần chủ động, sáng tạo ở cấp cơ sở sẽ quyết định sức sống của phong trào đổi mới trên phạm vi toàn quốc.

Thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác công-tư trong mọi lĩnh vực. Khu vực nhà nước giữ vai trò dẫn dắt, kiến tạo môi trường thuận lợi, còn khu vực tư nhân mang nguồn vốn, công nghệ và sự năng động để hiện thực hóa các ý tưởng đổi mới sáng tạo.

Sự bắt tay chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và viện trường sẽ tạo nên sức mạnh cộng hưởng: Hình thành các phòng thí nghiệm dùng chung, các trung tâm đổi mới sáng tạo theo mô hình hợp tác giữa viện nghiên cứu-trường đại học-doanh nghiệp sẽ giúp chia sẻ nguồn lực và rút ngắn chu kỳ từ nghiên cứu đến ứng dụng.

Nhà nước đã và đang triển khai các quỹ hỗ trợ khoa học công nghệ, quỹ đổi mới sáng tạo để đồng hành cùng doanh nghiệp khởi nghiệp.

Doanh nghiệp và startup hãy mạnh dạn tận dụng những nguồn lực hỗ trợ này của Nhà nước để “cùng sáng tạo” ra các sản phẩm, dịch vụ mới, vừa mang lại lợi ích kinh tế cho mình, vừa giải quyết các bài toán phát triển của đất nước.

Việc huy động nguồn lực xã hội còn thể hiện ở mục tiêu tài chính cụ thể: kinh phí cho nghiên cứu và phát triển (R&D) sẽ nâng lên 2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) vào năm 2030, trong đó nguồn đóng góp từ xã hội chiếm hơn 60%.

Nói cách khác, phần lớn nguồn đầu tư cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo sẽ đến từ doanh nghiệp và các thành phần kinh tế ngoài Nhà nước.

Muốn đạt được điều đó, chính cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam cần coi hoạt động đổi mới, R&D là yếu tố sống còn để nâng cao năng lực cạnh tranh.

Tổng Công ty Đông Bắc (Quảng Ninh) đầu tư các hệ thống giám sát khí mỏ tập trung tự động cho toàn đơn vị, đảm bảo an toàn trong sản xuất. (Ảnh: TTXVN phát)

Hãy xem các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới; họ không ngừng đầu tư cho nghiên cứu, sáng tạo để dẫn dắt thị trường. Doanh nghiệp Việt cũng cần xác định tinh thần đổi mới tương tự, biến tài sản trí tuệ thành động lực phát triển.

Khi mọi nguồn lực từ vốn liếng, chất xám của xã hội đều hướng vào mục tiêu chung, chúng ta sẽ tạo ra bước đột phá mạnh mẽ trong việc hiện thực hóa các mục tiêu của Nghị quyết 57.

Đổi mới sáng tạo trở thành phong trào, trở thành văn hoá

Đổi mới sáng tạo sẽ chỉ thực sự bền vững khi trở thành một phong trào rộng khắp, ăn sâu vào đời sống xã hội, trở thành một phần của văn hoá Việt Nam hiện đại.

Nghị quyết 57 đã đề ra nhiệm vụ triển khai sâu rộng phong trào “học tập số,” phổ cập và nâng cao kiến thức công nghệ, kỹ năng số trong đội ngũ cán bộ, công chức và Nhân dân.

Điều này gợi mở một chương trình hành động cụ thể: mỗi người dân, mỗi công chức hãy tự đặt mục tiêu học một kỹ năng số mới mỗi năm.

Đó có thể là học sử dụng một phần mềm phục vụ công việc, học lập trình cơ bản, hay đơn giản là biết cách bảo vệ an toàn thông tin cá nhân trên môi trường mạng.

Nếu mỗi năm 96 triệu người Việt đều tiến bộ thêm một bước về kỹ năng số, thì sau 5-10 năm, trình độ dân trí số của cả nước sẽ được nâng cao vượt bậc. Một xã hội mà ai cũng ham học hỏi, học tập suốt đời và liên tục cập nhật tri thức mới, là nền tảng vững chắc nhất cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.

Xã hội “số,” công dân “số” phải gắn với “học tập số,” chúng ta cần thúc đẩy mạnh mẽ phong trào khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, đặc biệt trong tầng lớp thanh niên.

Tuổi trẻ giàu hoài bão và dám nghĩ khác, làm khác - đó là những phẩm chất quý để tạo nên những startup công nghệ thành công.

Nghị quyết 57 nêu rõ phải có chính sách đủ mạnh để khuyến khích tinh thần khởi nghiệp khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Điều này đòi hỏi các bộ, ngành nhanh chóng hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp - từ cung cấp vốn hạt giống, vườn ươm công nghệ, đến kết nối cố vấn, thị trường cho startup.

Về phía mình, thanh niên Việt Nam hãy mạnh dạn biến ý tưởng thành hiện thực, dấn thân vào những lĩnh vực công nghệ mới.

Xây dựng văn hóa dám chấp nhận thất bại là rất quan trọng - mỗi thất bại trong khởi nghiệp là một bài học kinh nghiệm để đứng lên vững vàng hơn. Khi chúng ta tôn vinh những nỗ lực sáng tạo, chấp nhận rủi ro của người trẻ, xã hội sẽ ngày càng có nhiều sáng kiến đột phá.

Truyền thông, giáo dục vào cuộc mạnh mẽ cổ vũ, nuôi dưỡng tư duy đổi mới, hành động không ngừng trong toàn dân. Mỗi người dân thấu hiểu chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo không phải điều gì xa vời mà chính là cơ hội đem lại tiện ích thiết thực trong cuộc sống hàng ngày.

Nhờ chuyển đổi số, việc sử dụng dịch vụ công trực tuyến trở nên dễ dàng, nhanh chóng - mục tiêu đặt ra là 80% người dân và doanh nghiệp sử dụng dịch vụ công trực tuyến vào năm 2030.

Hay như thanh toán điện tử sẽ giúp giao dịch mua bán thuận tiện, minh bạch hơn - phấn đấu đến 2030, tỷ lệ giao dịch không dùng tiền mặt đạt 80%...

Thư viện Truyền cảm hứng của Trường Đại học Tôn Đức Thắng Thành phố Hồ Chí Minh với các dịch vụ mô phỏng theo mô hình thư viện các đại học Top 100 thế giới nhằm hỗ trợ tối đa khả năng tiếp cận và khai thác tất cả tài nguyên hiện có tại thư viện. (Ảnh: Phương Vy/TTXVN)

Những con số mục tiêu đó cho thấy một tương lai mà mọi người dân đều hưởng lợi từ công cuộc chuyển đổi số: Thủ tục hành chính gọn nhẹ hơn, mua bán không cần tiền mặt an toàn hơn, cơ hội tiếp cận giáo dục, y tế trực tuyến nhiều hơn.

Báo chí, truyền hình, mạng xã hội cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến những mô hình hay, gương điển hình trong đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, để mỗi người dân thấy được lợi ích và hào hứng tham gia.

Khi toàn dân đồng lòng hưởng ứng, phong trào đổi mới sáng tạo sẽ lan tỏa sâu rộng, tạo nên sự chuyển biến từ nhận thức sang hành động trong từng cộng đồng, từng gia đình.

Chặng đường từ nghị quyết đến hiện thực không hề dễ dàng. Nhưng niềm tin vào sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, vào trí tuệ và bản lĩnh của người Việt Nam chính là nguồn sức mạnh nội sinh to lớn.

Nghị quyết 57 đã khơi dậy tinh thần “tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc” - đây chính là cội nguồn của mọi sự sáng tạo, bứt phá vươn lên.

Khi mỗi người dân Việt Nam mang trong mình lòng tự hào dân tộc và khát khao đóng góp, chúng ta sẽ tạo nên một sức mạnh cộng hưởng biến những điều tưởng chừng không thể thành có thể.

Hãy nhớ lại những kỳ tích của dân tộc ta trong quá khứ - từ Đại thắng mùa Xuân 1975 đến những thành tựu đổi mới, hội nhập - tất cả đều bắt nguồn từ ý chí đoàn kết và khát vọng vươn lên mạnh mẽ.

Ngày nay, trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, chúng ta càng phải hun đúc khát vọng đó, đưa nó vào từng hành động cụ thể: Từ việc một bạn trẻ miệt mài nghiên cứu công nghệ mới, một nhà khoa học kiên trì theo đuổi ý tưởng đến cùng, cho đến một vị lãnh đạo dám quyết sách đột phá.

Nghị quyết 57 đã trao cho chúng ta ngọn cờ tiên phong trên con đường khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số.

Giờ đây, trách nhiệm của toàn xã hội là cùng nhau biến nghị quyết ấy thành sức mạnh vật chất, thành những kết quả đo đếm được.

Mỗi bộ, mỗi ngành, mỗi doanh nghiệp, mỗi người dân hãy tự hỏi mình có thể đóng góp gì cho công cuộc chung này. Hãy bắt tay ngay vào những hành động cụ thể, dù nhỏ nhất, bởi mỗi đóng góp nhỏ sẽ góp phần tạo nên chuyển biến lớn.

Với sự quyết tâm, đồng lòng từ trên xuống dưới, chúng ta tin tưởng rằng các mục tiêu đến năm 2045, Việt Nam sẽ là thành viên nhóm 30 nước dẫn đầu thế giới về đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, với nền kinh tế số chiếm 50% GDP là hiện thực.

Một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng nhờ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số không còn là khát vọng xa vời, mà sẽ là thành quả chung mà cả dân tộc cùng tự hào vun đắp.

Hãy cùng hành động ngay hôm nay vì tương lai đất nước./.

Bài 1:

Bài 2: Gỡ vướng thể chế, kết nối nhân tài, dẫn lối công nghệ

(Vietnam+)

Nguồn: https://www.vietnamplus.vn/nghi-quyet-57-quyet-tam-hanh-dong-ngay-de-but-pha-phat-trien-manh-me-post1024057.vnp