Nhà thờ làm từ gỗ cà chít được voi kéo từ rừng về

Giữa thế kỷ 19, các linh mục Công giáo đã đến Kon Tum truyền giáo và làm những nhà nguyện nhỏ bằng tre nứa. Đầu thế kỷ 20, khi giáo dân tăng nhanh, linh mục người Pháp Giuse Đệ quyết định xây dựng một nhà thờ lớn.

Nhà thờ làm từ gỗ cà chít được voi kéo từ rừng về- Ảnh 2. — Góc nhìn từ trên cao - ký họa của họa sĩ Trần Bình Minh

Ba năm trước khi xây, những cây gỗ cà chít (sến đỏ, quý và rất bền) trong rừng sâu được đốn xuống. Thời đó hoang sơ, đường sá chưa phát triển nên phải huy động voi từ khắp vùng để kéo gỗ về. (Hình ảnh này được tái hiện trên ô kính màu trang trí trong nhà thờ). Với sự tư vấn thiết kế của linh mục - KTS Kemlin, thợ mộc giỏi miền xuôi được mời lên, nhà thờ khởi công năm 1913 và khánh thành năm 1918.

Nhà thờ làm từ gỗ cà chít được voi kéo từ rừng về- Ảnh 3. — Nhà thờ có mặt bằng hình chữ thập, bố cục đăng đối - ký họa của KTS Trần Xuân Hồng

Nhà thờ làm từ gỗ cà chít được voi kéo từ rừng về- Ảnh 4. — Không tính 3 năm chuẩn bị, nhà thờ xây dựng trong 5 năm - ký họa của KTS Nguyễn Khánh Vũ

Nhà thờ làm từ gỗ cà chít được voi kéo từ rừng về- Ảnh 5. — Nhà thờ sử dụng gỗ Cà Chít bản địa tương đương với gỗ căm xe - ký họa của KTS Bùi Hoàng Bảo

Nhà thờ có mặt bằng hình chữ thập, bố cục đăng đối. Ở giữa là tháp chuông cao 24 m. Hành lang dài rộng. Toàn bộ kết cấu công trình làm bằng gỗ, liên kết với nhau bằng mộng, không sử dụng sắt thép hay bất kỳ cây đinh nào. Hệ dầm, kèo nội thất được uốn cong tạo thành những vòm cuốn liên hoàn nâng đỡ trần nhà và các ô cửa vòm. Mái vòm giữa được đỡ bằng hàng cột cao 12 m. Vách, trần, tường bằng đất trộn rơm, không dùng gạch, đá, xi măng…

Nhà thờ làm từ gỗ cà chít được voi kéo từ rừng về- Ảnh 6. — Giáo đường về đêm - ký họa của KTS Hoàng Dũng

Nhà thờ làm từ gỗ cà chít được voi kéo từ rừng về- Ảnh 7. — Tháp chuông 4 tầng (nhỏ dần lên trên), cao 24 m - ký họa của KTS Trần Xuân Hồng

Nhà thờ làm từ gỗ cà chít được voi kéo từ rừng về- Ảnh 8. — Nhà thờ pha trộn giữa kiến trúc Gothic và nhà sàn truyền thống của người Ba Na - ký họa của Võ Tín Đạt - sinh viên kiến trúc Trường UAH

Công trình kết hợp phong cách Gothic (*) và nhà sàn truyền thống của dân tộc Ba Na, cụ thể là đều cùng dựng trên sàn (nhà thờ đặt trên nền cách mặt đất 1 m). Trên các ô kính màu là hình vẽ về các điển tích trong Kinh Thánh. Trên "cửa sổ hoa hồng" (rosace - ô kính hình tròn lớn ở mặt đứng chính) vẽ đời sống của đồng bào thiểu số Tây nguyên như nhà rông, núi rừng hùng vĩ, hình ảnh thần mặt trời chói sáng (đặc trưng trong trang trí nhà rông người Ba Na)…

Nhà thờ làm từ gỗ cà chít được voi kéo từ rừng về- Ảnh 9. — Nội thất gian chính của nhà thờ - ký họa của KTS Thắng Ngô

Giữa thập niên 1990, nhà thờ được trùng tu lợp lại mái ngói, gia cố kết cấu gỗ nhưng vẫn giữ nguyên kiến trúc ban đầu.

Nhà thờ làm từ gỗ cà chít được voi kéo từ rừng về- Ảnh 10. — Nhà thờ gỗ ngày lễ - ký họa của họa sĩ Ngọc Nguyễn

Nhà thờ làm từ gỗ cà chít được voi kéo từ rừng về- Ảnh 11. — Nhà thờ có hành lang bên dài và rộng - ký họa của họa sĩ Trần Bình Minh

Nhà thờ làm từ gỗ cà chít được voi kéo từ rừng về- Ảnh 12. — Hệ kết cấu của nhà thờ làm hoàn toàn bằng gỗ, liên kết bằng mộng, không sử dụng bất cứ cây đinh nào - ký họa của KTS Nguyễn Khánh Vũ

(*): Hầu hết ý kiến cho rằng nhà thờ mang phong cách kiến trúc Roman (dựa vào chi tiết cửa có dạng vòm bán nguyệt dài, hẹp). Tuy nhiên, nhà thờ nghiêng về kiến trúc Gothic hơn vì có những đặc trưng rõ nét của dòng này là: "cửa sổ hoa hồng", kính màu, sử dụng khung chịu lực (thay vì tường chịu lực như kiến trúc Roman)…

Nguồn: https://thanhnien.vn/nha-tho-lam-tu-go-ca-chit-duoc-voi-keo-tu-rung-ve-185251018213323543.htm