Nhiều sai phạm tại các dự án khu đô thị ở Cần Thơ

Chú thích ảnh — Dự án Khu đô thị mới STK An Bình của Công ty Cổ phần đầu tư STK tại phường An Bình, thành phố Cần Thơ, nhìn từ trên cao.

Trong đó, nổi cộm là các vi phạm tại ba dự án khu đô thị lớn, gồm: Dự án Khu đô thị mới phường Thường Thạnh (chủ đầu tư là Công ty Cổ phần Đầu tư Địa ốc Hoàng Quân Cần Thơ, Dự án Khu đô thị mới mới Cồn Khương (Công ty Trách nhiệm hữu hạn Bất động sản An Khương) và Dự án Khu đô thị mới STK An Bình (Công ty Cổ phần đầu tư STK).

Kết luận thanh tra xác định rõ các vi phạm trong việc lựa chọn nhà đầu tư, khởi công xây dựng khi chưa đủ điều kiện pháp lý, sử dụng sai chứng thư thẩm định giá đất và nhiều thiếu sót trong việc giao đất, tính toán nghĩa vụ tài chính.

Theo kết luận thanh tra, cả 5 dự án được thanh tra (gồm dự án 3 khu đô thị nêu trên) đều vi phạm trong công tác lựa chọn nhà đầu tư. Thanh tra thành phố xác định, Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Cần Thơ (trước đây) đã tham mưu UBND thành phố áp dụng hình thức chỉ định nhà đầu tư tại quyết định chủ trương đầu tư. Việc chỉ định này là vi phạm quy định, bởi các nhà đầu tư chưa có quyền sử dụng đất theo điểm c khoản 2 Điều 22 Luật Nhà ở năm 2014. Đáng lẽ, các dự án này phải thực hiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo quy định tại Nghị định số 30/2015/NĐ-CP và Nghị định số 99/2015/NĐ-CP.

Lý do việc không tổ chức đấu thầu, theo Sở Kế hoạch và Đầu tư là tại thời điểm thực hiện dự án, Sở chưa tham mưu UBND thành phố ban hành danh mục dự án đầu tư có sử dụng đất, có giá trị thương mại cao để làm cơ sở đấu thầu, do chưa có văn bản hướng dẫn tiêu chí xác định. Việc các dự án không thực hiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo quy định, từ đó không có cơ sở xác định giá trị nộp ngân sách nhà nước mà nhà đầu tư phải đề xuất trong hồ sơ dự thầu. Thanh tra thành phố kết luận, trách nhiệm chính cho vi phạm này thuộc về Sở Kế hoạch và Đầu tư (cơ quan tham mưu) và nguyên lãnh đạo UBND thành phố Cần Thơ (người ký quyết định).

Đối với Dự án Khu đô thị mới phường Thường Thạnh của Công ty Cổ phần Đầu tư Địa ốc Hoàng Quân Cần Thơ, vi phạm diễn ra ngay từ khâu quy hoạch sử dụng đất. Tại thời điểm UBND thành phố chấp thuận chủ trương đầu tư, vị trí khu đất thực hiện dự án không phù hợp quy hoạch. Theo quy hoạch, khu đất này có chức năng là đất giao thông, đất sản xuất kinh doanh và đất trồng cây, không phải là đất ở.

Mặc dù sau đó, vào tháng 4/2016, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu UBND thành phố ban hành quyết định phê duyệt kế hoạch sử dụng đất năm 2016 của quận Cái Răng nhưng việc chấp thuận chủ trương đầu tư ban đầu là không đúng quy định.

Kết luận thanh tra chỉ rõ, Dự án Khu đô thị mới phường Thường Thạnh và Dự án Khu đô thị mới Cồn Khương còn vi phạm trong lĩnh vực xây dựng. Theo đó, cả hai chủ đầu tư đã tổ chức khởi công và thi công xây dựng công trình trước khi dự án được phê duyệt. Đặc biệt, các chủ đầu tư này đã khởi công khi chưa có thiết kế bản vẽ thi công được phê duyệt, vi phạm các điều kiện khởi công theo quy định tại Điều 107 Luật Xây dựng năm 2014.

Riêng tại Khu đô thị mới Cồn Khương, chủ đầu tư là Công ty Trách nhiệm hữu hạn Bất động sản An Khương còn có hành vi sử dụng đất (lấn, chiếm) khi chưa có quyết định giao đất, cho thuê đất của cơ quan có thẩm quyền, vi phạm Điều 12 Luật Đất đai 2013. Trong khi đó, tại Khu đô thị mới STK An Bình, chủ đầu tư cũng không tổ chức phê duyệt dự án đầu tư xây dựng điều chỉnh theo quy định.

Công tác xác định giá đất để tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất tại cả ba dự án trên và một dự án khác cũng bị phát hiện sai phạm. Cụ thể, Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Cần Thơ (cũ) đã sử dụng các Chứng thư thẩm định giá do đơn vị tư vấn thẩm định giá cung cấp cho chính Chủ đầu tư dự án. Sau đó, Sở Tài nguyên và Môi trường trình Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể thành phố và UBND thành phố phê duyệt giá đất này để tính bồi thường.

Thanh tra kết luận việc làm này là chưa đúng quy định của Thông tư số 36/2014/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Trách nhiệm này thuộc về Sở Tài nguyên và Môi trường, Hội đồng thẩm định giá đất cụ thể thành phố (thời kỳ trước) và nguyên lãnh đạo UBND thành phố (người ký quyết định).

Riêng tại Dự án Khu đô thị mới STK An Bình, cơ quan thanh tra phát hiện nhiều vi phạm trong công tác giao đất và quản lý đất đai. Thứ nhất, Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu UBND thành phố ban hành hai quyết định giao đất (tổng diện tích 99.243,20 m²) cho Công ty Cổ phần đầu tư STK nhưng không ghi rõ thời hạn sử dụng đất, vi phạm khoản 3 Điều 126 Luật Đất đai 2013. Thứ hai, Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu giao đất từng đợt cho dự án theo tiến độ giải phóng mặt bằng, được cơ quan thanh tra khẳng định là không đảm bảo căn cứ pháp lý do Luật Đất đai 2013 không quy định.

Cũng tại dự án STK An Bình, việc thu hồi đất lúa (6,2 ha hay 59.144,90 m²) để thực hiện dự án gặp sai sót khi danh mục kèm theo Nghị quyết của HĐND thành phố lại không thể hiện diện tích đất lúa cho phép chuyển mục đích. Nguyên nhân được cho là UBND quận Ninh Kiều trước đây không đăng ký chuyển mục đích đất trồng lúa đối với dự án. Từ vướng mắc này, đến nay, Công ty Cổ phần đầu tư STK vẫn chưa thực hiện thủ tục kê khai, nộp tiền bảo vệ phát triển đất trồng lúa theo quy định, dù Thanh tra Chính phủ đã có kiến nghị về vấn đề này từ tháng 4/2025.

Kết luận thanh tra cho thấy, cả 3 dự án khu đô thị mới nói trên đều chậm tiến độ và đã hết thời hạn thực hiện theo chủ trương ban đầu nhưng vẫn chưa hoàn thành. Công tác giải phóng mặt bằng tại Dự án Khu đô thị mới phường Thường Thạnh mới đạt 77,1%, Khu đô thị mới Cồn Khương đạt 48,3%, chỉ có Khu đô thị mới STK An Bình là cơ bản hoàn thành.

Chánh Thanh tra thành phố Cần Thơ đã đưa ra nhiều kiến nghị xử lý. Đối với các chủ đầu tư, cơ quan thanh tra yêu cầu phải tổ chức khắc phục các hạn chế, vi phạm và phải khẩn trương thực hiện nghĩa vụ tài chính với ngân sách nhà nước trước khi được xem xét cho gia hạn dự án. Trong đó, Công ty Cổ phần đầu tư STK được yêu cầu khẩn trương nộp tiền bảo vệ phát triển đất trồng lúa.

Thanh tra thành phố Cần Thơ cũng kiến nghị Sở Tài chính tham mưu UBND thành phố xem xét cho tiếp tục gia hạn thực hiện đối với 3 dự án Khu đô thị mới phường Thường Thạnh, Cồn Khương và STK An Bình, do các dự án này đã đầu tư xây dựng cơ bản hoàn thiện cơ sở hạ tầng.

Đối với UBND các phường, xã nơi có dự án (Cái Khế, Cái Răng, An Bình), Thanh tra thành phố đề nghị phải tiến hành tổ chức thẩm định lại giá đất cụ thể để tính bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất thực hiện 3 dự án trên, nhằm khắc phục sai phạm trong việc sử dụng chứng thư thẩm định giá do nhà đầu tư cung cấp trước đó. Đối với khoản tiền bồi thường bị tính sai tại dự án STK An Bình, Trung tâm Phát triển quỹ đất phải gửi thông tin cho cơ quan thuế để tính toán và thu hồi nộp vào tài khoản chờ xử lý của Thanh tra thành phố.

Để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc chung, Chánh Thanh tra thành phố kiến nghị Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ có văn bản báo cáo, xin ý kiến Ban Chỉ đạo của Chính phủ về giải quyết các vấn đề khó khăn, vướng mắc các dự án tồn đọng. Mục đích là xin phép cho các dự án này được áp dụng cơ chế, chính sách đặc thù theo Nghị quyết số 170/2024/QH15 của Quốc hội để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Đồng thời, Thanh tra thành phố cũng kiến nghị Chủ tịch UBND thành phố chỉ đạo các sở, ngành, đơn vị liên quan tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của các cá nhân liên quan đến các hạn chế, thiếu sót, vi phạm đã được chỉ ra qua kết quả thanh tra.

Nguồn: https://baotintuc.vn/thoi-su/nhieu-sai-pham-tai-cac-du-an-khu-do-thi-o-can-tho-20251114154300564.htm