Những “cánh tay” kéo bật hủ tục

BHG - Xây dựng và phát huy hiệu quả mô hình “Ban vận động xây dựng nếp sống văn minh” ở thôn, tổ dân phố trong công tác tuyên truyền, vận động được ví như những “cánh tay” kéo bật hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu “bám rễ” trong đời sống đồng bào các dân tộc ở Xín Mần. Đưa Chỉ thị số 09 của BTV Tỉnh ủy và Nghị quyết số 27 của BCH Đảng bộ tỉnh về thực hiện xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh trong nhân dân các dân tộc tỉnh Hà Giang, giai đoạn 2022 - 2025, định hướng đến năm 2030, những năm qua, cấp ủy, chính quyền huyện Xín Mần triển khai đồng bộ giải pháp thực hiện phong trào xây dựng nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội và xây dựng hương ước, quy ước ở thôn, tổ dân phố. Qua đó, các tập tục trong đời sống sinh hoạt, đời sống xã hội của một số dân tộc trên địa bàn thay đổi tích cực, giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp tiếp tục được duy trì và phát huy.

Do địa bàn đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, trình độ, nhận thức của người dân không đồng đều nên trong cuộc sống thường nhật vẫn len lỏi một số phong tục, hủ tục, tập quán lạc hậu như: Thói quen không làm và sử dụng nhà vệ sinh; nuôi nhốt gia súc dưới sàn nhà; tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; tục hứa hôn, thách cưới cao, tổ chức lễ cưới dài ngày; tục mổ nhiều gia súc, gia cầm trong tổ chức lễ tang; tục chôn người chết tùy tiện, không tập trung; tình trạng cúng bái khi ốm đau, mê tín, dị đoan; sinh nhiều con…

Đưa văn hóa vào giảng dạy trong trường học tại Xín Mần.

Chủ tịch UBND huyện Xín Mần Nguyễn Tiến Hùng cho biết: Từ những phong tục, tập quán lạc hậu chưa được xóa bỏ, huyện nhận diện rõ nguyên nhân, chỉ ra những nội dung cần loại bỏ. Xác định tuyên truyền, vận động và đội ngũ làm công tác này là khâu thiết yếu, sẽ là “cánh tay” nối dài của Đảng trong việc đưa nghị quyết đi vào cuộc sống; do đó, Ban Chỉ đạo huyện Xín Mần thành lập Ban vận động xây dựng nếp sống văn minh ở thôn, tổ dân phố trên địa bàn huyện và ban hành mẫu quy chế hoạt động, đặc biệt chú trọng thành phần, cơ cấu của ban vận động. Để thống nhất, huyện thành lập mỗi ban vận động không quá 10 người và được triển khai tại 187/187 thôn, tổ dân phố trong toàn huyện; thành viên bao gồm trưởng thôn, tổ trưởng tổ dân phố hoặc trưởng các dòng họ lớn; trưởng ban công tác mặt trận; một số chức danh không chuyên trách của chi hội phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Nông dân, người có uy tín của các dòng họ, nghệ nhân dân gian. Nhiệm vụ chính là tuyên truyền, vận động, giám sát, giúp đỡ Nhân dân trong việc xóa bỏ hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu, xây dựng nếp sống văn minh. Sau khi thành lập ban vận động, 187 thôn, tổ dân phố xây dựng quy chế và đi vào hoạt động nền nếp. Thông qua một số thành viên trong ban vận động là người uy tín, nghệ nhân, trưởng dòng họ là những người được các gia đình tìm đến để xem ngày cưới gả con hoặc tham khảo trong việc cưới, việc tang nên các thành viên trong ban vận động nắm bắt kịp thời; gặp gỡ, tuyên truyền, vận động các gia đình.

Sau hơn 3 năm thực hiện xóa bỏ hủ tục, một số ban vận động hoạt động ở các xã Thu Tà, Nàn Xỉn, Quảng Nguyên, Bản Ngò, Chí Cà, Thèn Phàng, Bản Díu, Xín Mần, Tả Nhìu… đã vận động nhiều cặp dừng tổ chức đám cưới do chưa đủ tuổi kết hôn; vận động các đám cưới bỏ thách cưới và bỏ thủ tục trả lễ, giết mổ nhiều lợn, dê trong đám tang. Mặt khác, tuyên truyền, vận động di dời hàng nghìn chuồng trại ra khỏi gầm sàn; cải tạo, làm mới nhà vệ sinh, nhà tắm; tổ chức tổng vệ sinh thôn, xóm, công trình công cộng với hàng nghìn buổi tại 18/18 xã, thị trấn trên địa bàn huyện. Phần lớn các lễ hội diễn ra tiết kiệm, hiệu quả với nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao và các trò chơi dân gian xen kẽ lồng ghép với các hoạt động trong lễ hội… đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa của Nhân dân, góp phần phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.

“Nhận thấy để kéo bật các hủ tục, phong tục, tập quán lạc hậu ra khỏi đời sống người dân là việc không thể làm ngay nên huyện xác định phát huy vai trò của ban vận động xây dựng nếp sống văn minh theo phương châm thường xuyên, liên tục, kiên trì; gắn với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị và giải quyết những vấn đề bức xúc ở cơ sở; kịp thời giải quyết các nhu cầu chính đáng của đồng bào các dân tộc thiểu số để tạo sự đồng thuận trong cộng đồng và Nhân dân trong thực hiện xóa bỏ hủ tục” - Chủ tịch UBND huyện Xín Mần Nguyễn Tiến Hùng cho biết thêm.

Bài, ảnh: KIM TIẾN

Nguồn: https://baohagiang.vn/xa-hoi/202506/nhung-canh-tay-keo-bat-hu-tuc-1221631/