Những lớp học ghép nơi đại ngàn Trường Sơn

Năm học 2024-2025, huyện Minh Hóa có 28 lớp ghép với hơn 350 HS khối tiểu học. Các lớp này tập trung tại các trường đóng trên địa bàn xã Dân Hóa (9 lớp), Trọng Hóa (13 lớp) và Thượng Hóa (6 lớp). Mỗi lớp ghép do 1 giáo viên phụ trách, có từ 5-14 HS thuộc 2-3 trình độ (lớp). Đa số các lớp ghép đều nằm ở các điểm trường lẻ, nơi dân cư thưa thớt và là khu vực sinh sống của đồng bào dân tộc thiểu số.

Trường Phổ thông dân tộc bán trú (PTDTBT) tiểu học và THCS số 2 Trọng Hóa là đơn vị có nhiều lớp ghép nhất trên địa bàn huyện. Năm học 2024-2025, trường có 8 lớp ghép tại các bản: Pa Choong, Ka Óoc, Si, Cha Cáp. Bà con và HS các bản này chủ yếu là người dân tộc Bru-Vân Kiều, Chứt, sinh sống cách xa trung tâm xã và điểm trường chính hàng chục km. Do số lượng HS ít, đường sá xa xôi và khó khăn trong đi lại, nhiều gia đình không có phương tiện đưa con đi học, nhà trường buộc phải tổ chức các lớp ghép ngay tại bản để duy trì việc dạy và học.

Phó Hiệu trưởng Trường PTDTBT tiểu học và THCS số 2 Trọng Hóa Trần Trọng Lam cho biết: “Để tổ chức dạy và học lớp ghép, nhà trường ưu tiên chọn những giáo viên có chuyên môn tốt, tâm huyết với nghề và kinh nghiệm công tác lâu năm để giao nhiệm vụ chủ nhiệm. Ngoài ra, nhà trường cũng cử các giáo viên bộ môn như âm nhạc, mỹ thuật, thể dục, tin học… đến dạy cho các em. Tuy nhiên, nhiều điểm trường chưa có điện, gây khó khăn lớn cho việc dạy học, nhất là các môn âm nhạc và tin học. Trong bối cảnh đó, nhà trường vẫn động viên, luân phiên giáo viên thay nhau dạy lớp ghép để mang con chữ đến với học trò”.

Học sinh bản Tà Leng, xã Dân Hóa đang học lớp ghép.

Điểm trường Cha Cáp cách trung tâm Trường PTDTBT tiểu học và THCS số 2 Trọng Hóa khoảng 15km. Nơi đây dân cư thưa thớt, số lượng HS ít nên nhà trường phải tổ chức 2 lớp ghép, gồm: Lớp 1+2E và lớp 4+5E. Cụ thể, lớp 1+2E có 8 HS lớp 1 và 3 HS lớp 2; lớp 4+5E có 10 HS lớp 4 và 4 HS lớp 5.

Cô giáo Cao Thị Hoằng, người có 14 năm công tác tại xã Trọng Hóa và nhiều năm dạy lớp ghép, tâm sự: “Việc dạy lớp ghép gặp rất nhiều khó khăn. Đa số các em HS lớp 1 chưa nói tiếng phổ thông thành thạo nên việc tiếp nhận kiến thức còn hạn chế. Chưa kể phòng học diện tích nhỏ, có 2 cái bảng được gắn đối diện, HS ngồi quay lưng với nhau nên không tránh được tình trạng các em lớp lớn quay sang nhắc bài hoặc nói chuyện, trêu đùa các em lớp nhỏ”.

Bên cạnh lớp của cô Hoằng là một lớp ghép khác do thầy giáo Đinh Văn Chung chủ nhiệm. Dù đã là những ngày cuối năm học, thầy vẫn say sưa giảng bài cho HS. Sau khi truyền đạt kiến thức cho lớp 5, thầy cho các em tự ôn bài rồi quay sang dạy lớp 4. “Do dạy lớp ghép nên tôi phải soạn 2 bộ giáo án khác nhau. Việc dạy và học lớp ghép khiến thầy và trò gặp nhiều khó khăn, vất vả, thiệt thòi nhưng tôi tự nhủ bản thân mình phải cố gắng hơn nữa để mang con chữ đến cho các em”, thầy Chung bộc bạch.

Thầy giáo Đinh Văn Chung đang dạy các em học sinh lớp ghép tại bản Cha Cáp. — Thầy giáo Đinh Văn Chung dạy các em học sinh lớp ghép tại bản Cha Cáp.

Trường PTDTBT tiểu học và THCS số 2 Dân Hóa có 6 lớp ghép tại các bản: Ka Định, Ba Lóoc, Tà Leng với 73 HS. Việc dạy và học lớp ghép khó khăn không chỉ ở việc “gieo chữ, trồng người” mà giáo viên còn phải đảm nhận nhiều vai trò. Cô giáo Đinh Thị Hương Giang, dạy lớp ghép 1+2A5 tại điểm trường Tà Leng chia sẻ: “Ngoài việc dạy học, nhiều lúc chúng tôi còn phải lo cho HS cái ăn, cái mặc, duy trì sĩ số lớp. Đôi khi giáo viên cũng vận động, thu gom quần áo cũ, mua sách vở, bánh kẹo lên tặng các em. May mắn là HS ở đây chăm ngoan, biết vâng lời thầy cô lắm”.

Theo các giáo viên đang công tác tại các trường học vùng biên giới huyện Minh Hóa, dạy lớp ghép luôn vất vả hơn nhiều so với lớp đơn. Bởi ngoài giáo viên chủ nhiệm, các giáo viên bộ môn cũng phải soạn 2 bộ giáo án. Thậm chí có năm, một số lớp ghép phải dạy đến 3 trình độ, khiến khối lượng công việc của thầy cô tăng lên gấp bội.

Dạy học lớp ghép là hình thức tổ chức dạy học mà một giáo viên trong cùng một thời gian, không gian có trách nhiệm dạy học cho HS ở 2 hay nhiều nhóm trình độ (lớp) khác nhau nhằm đạt được mục tiêu giáo dục đặt ra. Theo quy định, những địa bàn đặc biệt khó khăn có thể tổ chức lớp ghép nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho HS đi học. Mỗi lớp ghép không quá 15 HS và không quá 2 trình độ. Trường hợp đặc biệt có thể ghép 3 trình độ nhưng mỗi lớp không quá 10 HS.

Hiệu trưởng Trường PTDTBT tiểu học và THCS số 2 Dân Hóa Nguyễn Văn Chương cho hay: “Để tổ chức dạy và học lớp ghép, nhà trường chỉ đạo giáo viên căn cứ vào chương trình các môn học để lập kế hoạch dạy học phù hợp với trình độ HS. Ngoài việc tổ chức dạy học, thầy cô phải quan tâm động viên HS, phụ huynh cả trong học tập lẫn cuộc sống. Mặc dù còn nhiều khó khăn, nhưng chất lượng giáo dục của những lớp học ghép này vẫn khá cao, bảo đảm điều kiện cho các em lên lớp”...

“Chúng tôi hiểu việc tổ chức dạy, học lớp ghép vẫn còn nhiều bất cập nhưng cấp ủy, chính quyền địa phương cũng như ngành giáo dục chưa thể xóa bỏ được. Bởi, nhiều bản cách trung tâm trường quá xa, trong khi đó giao thông đi lại khó khăn. Với phương châm tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho HS, bảo đảm duy trì, củng cố kết quả công tác phổ cập giáo dục tiểu học, thời gian tới, ngành giáo dục huyện và địa phương sẽ nghiên cứu, dồn HS khối 3 trở lên về học tại điểm trường chính hoặc điểm trường có đủ điều kiện để xóa bớt lớp ghép, tạo điều kiện cho các em học tập tốt hơn. Tôi cũng mong các cấp có thẩm quyền quan tâm, có chế độ chính sách phù hợp đối với các giáo viên đang dạy lớp ghép”, Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Minh Hóa Nguyễn Hữu Thọ cho biết.

Xuân Vương

Nguồn: https://baoquangbinh.vn/xa-hoi/202506/nhung-lop-hoc-ghep-noi-dai-ngan-truong-son-2227040/