Nông nghiệp thông minh cho nông dân, phụ nữ vùng cao
Bà Nguyễn Thị Mai Hương, Giám đốc vận hành Công ty Cổ phần Công nghệ Hachi Việt Nam chia sẻ về câu chuyện của lĩnh vực nông nghiệp. Bà Hương cho biết, Việt Nam đang bước vào một giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ của ngành Nông nghiệp Việt Nam, hướng tới phát triển nông nghiệp sinh thái, nông dân văn minh, đặc biệt là trong bối cảnh biến đổi khí hậu, già hóa lao động nông thôn và áp lực cạnh tranh toàn cầu.
Trong hành trình ấy, người nông dân không thể đứng một mình. Họ cần được tiếp cận với công nghệ, với thị trường, với tri thức, đặc biệt là với những mô hình nông nghiệp thông minh, chi phí phù hợp, dễ tiếp cận. Theo bà Hương, đây chính là sứ mệnh mà Hachi theo đuổi suốt 8 năm qua - với tư cách là một startup công nghệ nông nghiệp được ươm tạo từ Dự án Trung tâm Đổi mới sáng tạo ứng phó với Biến đổi khí hậu (VCIC), thuộc Bộ KH&CN.
Công ty đã học hỏi mô hình từ các quốc gia phát triển, ứng dụng vào các đặc điểm khí hậu, thổ nhưỡng, cây trồng riêng của Việt Nam. Bằng việc ứng dụng tự động hóa 90%, tích hợp IoT, AI, cảm biến dinh dưỡng và ánh sáng, Hachi đã đưa các công nghệ nông nghiệp tiên tiến từ Israel, Hàn Quốc, Nhật Bản vào Việt Nam.
Bà Hương nhấn mạnh, sau 8 năm, Hachi đã triển khai hơn 250 mô hình nhà kính thông minh từ đồng bằng đến vùng cao, từ đô thị đến biên giới. Đặc biệt là các mô hình nhà màng chi phí thấp kết hợp nền tảng điều khiển khí hậu qua smartphone, giúp nông dân tại Sơn La, Hòa Bình, Tuyên Quang có thể trồng dưa lưới, dược liệu, rau sạch quanh năm, bất chấp thời tiết. Từ nông dân truyền thống, họ trở thành “người điều hành farm số” chỉ bằng một nút chạm.
Ngoài ra, Công ty còn phát triển các mô hình smart indoor farm, farm trồng sâm công nghệ cao và chuỗi farm đạt chuẩn xuất khẩu, hướng tới một nền nông nghiệp có giá trị cao, xanh, sạch và bền vững. “Chúng tôi tin rằng việc tiếp cận công nghệ không chỉ là đặc quyền của những người có điều kiện mà phải là cơ hội dành cho tất cả, đặc biệt là những nhóm yếu thế”, bà Hương nói.
Hachi cũng cam kết xây dựng các mô hình nông nghiệp thông minh hướng đến tính bao trùm, tạo điều kiện cho phụ nữ, thanh niên và đồng bào dân tộc thiểu số chủ động làm chủ tri thức, công nghệ và sinh kế bền vững. Khi công nghệ chạm đến tay người nông dân, đó không chỉ là chuyển đổi số mà còn chuyển đổi niềm tin, là sự phục hồi của tinh thần nông dân, là niềm tự hào làm nông nghiệp thời đại mới. Bà Hương cũng đại diện nhóm doanh nghiệp kêu gọi các nhà hoạch định chính sách, các tổ chức tài chính, các quỹ đầu tư và cả cộng đồng cùng lan tỏa những mô hình nông nghiệp đổi mới sáng tạo, đặc biệt là những mô hình có tính bao trùm để mỗi người nông dân, dù là phụ nữ, người trẻ hay người dân tộc thiểu số, đều có cơ hội tiếp cận nền nông nghiệp 4.0 theo cách riêng của họ. Giám đốc vận hành Công ty Cổ phần Công nghệ Hachi Việt Nam khẳng định trí tuệ Việt, đổi mới sáng tạo và công nghệ xanh trở thành lực đẩy cho nền nông nghiệp Việt Nam bước vào kỷ nguyên 4.0. Mỗi người nông dân không chỉ là người sản xuất, mà là người làm chủ công nghệ, là chiến binh xanh trong trận chiến vì khí hậu và phát triển bền vững. “Đổi mới sáng tạo không có biên giới, Hachi mong được tham gia các hội thảo quốc tế, để có thể mang công nghệ nông nghiệp made in Việt Nam ra thế giới”, bà Hương bày tỏ...
Hóa giải bài toán “được mùa, mất giá” nông sản Việt
PGS Nguyễn Minh Tân, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội đã có những đóng góp quan trọng giúp nâng tầm giá trị nông sản Việt Nam trên thị trường. Bà còn là người tiên phong trong việc đưa công nghệ vào giải quyết những thách thức của nông nghiệp Việt Nam. “Không nghiên cứu những gì mình có, mà nghiên cứu những gì xã hội cần”. Đó là quan điểm mà PGS.TS. Nguyễn Minh Tân theo đuổi suốt hành trình nghiên cứu của mình.
 |
|
PGS.TS Phạm Thị Thanh Ngà, Viện trưởng Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu. (Ảnh: Bộ KH&CN) |
PGS.TS.Tân chia sẻ, một vấn đề “nóng” trong nông nghiệp nước ta nhiều năm qua là bài toán “được mùa, mất giá”. Có rất nhiều loại trái cây nhiệt đới chất lượng cao, nhưng năm nào nông sản cũng phải “giải cứu”, do sản xuất manh mún, công nghệ sau thu hoạch lạc hậu, chủ yếu xuất khẩu ở dạng thô. Với sự ra đời công nghệ cô đặc nước quả nhiệt đới tích hợp các quá trình màng - JEVA vào năm 2018, PGS.TS. Nguyễn Minh Tân được biết đến như một nhà khoa học “giải cứu” nông sản bền vững bằng công nghệ xanh. Bà không chỉ mang đến một giải pháp công nghệ, mà còn góp phần định hình hướng đi bền vững cho ngành Nông nghiệp Việt Nam. Đặc biệt, trong thời kỳ dịch Covid-19, công nghệ JEVA đã chứng minh tính hiệu quả khi giúp nhiều doanh nghiệp chế biến nông sản duy trì sản xuất và tối ưu hóa chất lượng sản phẩm.
Tại Văn bản 4324/VPCP-QHĐP, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính giao Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) quan tâm, hỗ trợ tạo điều kiện đặt hàng nhiệm vụ khoa học công nghệ phù hợp để Hội Nữ trí thức Việt Nam, các nữ khoa học Việt Nam tham gia nghiên cứu, đóng góp cho phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Thủ tướng yêu cầu Bộ KH&CN chủ trì, phối hợp với Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam và các Bộ, cơ quan liên quan hướng dẫn Hội Nữ trí thức Việt Nam chủ động đề xuất đặt hàng nhiệm vụ khoa học công nghệ theo quy định pháp luật và các biện pháp hỗ trợ khác theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22 tháng 12 năm 2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Trong công nghệ JEVA, quá trình làm bay hơi nước trái cây ở nhiệt độ vừa phải (dưới 45°C) và áp suất xung quanh đã cắt giảm 80% năng lượng cần thiết và bảo quản hầu hết các loại vitamine so với phương pháp truyền thống là nấu hoặc đun sôi nước trái cây để tạo ra sự bay hơi, tốn nhiều năng lượng và phá hủy các vitamine. Điểm nổi bật của JEVA là khả năng tách nước từ dịch quả ép mà vẫn giữ được tối đa hương vị, màu sắc và các hoạt chất sinh học có lợi trong sản phẩm chế biến. Những kết quả này đã được nhóm nghiên cứu kiểm chứng trong phòng thí nghiệm và công bố trên các tạp chí khoa học quốc tế.
Trong những năm qua, PGS.TS.Tân đã đi khắp mọi miền Tổ quốc và làm việc trên nhiều loại trái cây khác nhau như chanh dây, thanh long, cam, bưởi và dừa; tư vấn cho các nhà sản xuất và cung cấp cho họ các mẫu để khách hàng của họ thử nghiệm. Bà đã sử dụng tất cả phản hồi và dữ liệu đã thu thập để cải thiện hệ thống của mình. Hiện quy trình được giám sát và kiểm soát bằng giao thức IP và được tối ưu hóa bằng trí tuệ nhân tạo.
PGS.TS Minh Tân hiện đang phát triển công nghệ chế biến sâu quả thanh long nhằm tối ưu hóa giá trị sản phẩm, hạn chế phát thải CO2 và đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu. Những dự án này không chỉ giúp nâng cao giá trị nông sản mà còn mở rộng cơ hội cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa. Bên cạnh đó, bà cũng đang hợp tác với các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ thực phẩm để ứng dụng các giải pháp tiên tiến vào sản xuất. Mục tiêu của bà không chỉ dừng lại ở việc phát triển các công nghệ mới mà còn là tạo ra một hệ sinh thái khoa học - doanh nghiệp bền vững, trong đó các nghiên cứu được chuyển giao thành công và mang lại lợi ích thiết thực cho xã hội.
PGS.TS.Nguyễn Minh Tân không chỉ góp phần phát triển khoa học công nghệ nước nhà mà còn là nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho thế hệ trẻ về hành trình khoa học không giới hạn của người phụ nữ bền bỉ, tiên phong đưa khoa học “giải cứu” nông sản Việt và hơn thế...
Nghị quyết 57 mở ra cơ hội cho nhà khoa học nữ
PGS.TS Phạm Thị Thanh Ngà, Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu với những nghiên cứu chuyên sâu, đặc biệt là sáng kiến ước tính bức xạ mặt trời từ dữ liệu vệ tinh Himawari và mô hình dự báo phân bố mưa trong bão, bà đã có đóng góp thiết thực cho việc phát triển năng lượng tái tạo và công tác phòng, chống thiên tai tại Việt Nam.
Là một trong số các nhà khoa học nữ được vinh dự trực tiếp tham dự Hội nghị gặp mặt của Tổng Bí thư Tô Lâm, bà nhận thức rõ sự quan tâm sâu sắc và quyết tâm chính trị của Đảng và Nhà nước đối với sự tồn vinh của khoa học Việt Nam. Theo nữ Tiến sĩ, Nghị quyết 57 là một dấu mốc quan trọng, mở ra nhiều cơ hội và định hướng chiến lược cho các nhà khoa học đóng góp vào động lực xây dựng và phát triển của đất nước. Trong lĩnh vực Khoa học Trái đất, nhận định này càng có ý nghĩa khi biến đổi khí hậu đang diễn ra rõ rệt: nhiệt độ trung bình toàn cầu đến cuối tháng 4/2025 đã tăng 1,58°C so với mức tiền công nghiệp, vượt ngưỡng Thỏa thuận Paris; các hiện tượng thời tiết cực đoan như siêu bão Yagi 2024 gây thiệt hại nghiêm trọng là minh chứng cho sự mất cân bằng do con người khai thác tài nguyên quá mức.
Cũng theo bà Ngà, hiện nay, phụ nữ chiếm khoảng 45% lực lượng nghiên cứu khoa học, ngày càng khẳng định vai trò trong các lĩnh vực mũi nhọn như y học, công nghệ sinh học, môi trường, khoa học máy tính và đạt nhiều giải thưởng lớn. Nghị quyết 57 của Đảng và Nhà nước nhấn mạnh vai trò của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, mở ra cơ hội để nữ khoa học phát huy thế mạnh, kiên trì theo đuổi các dự án nghiên cứu lớn, hợp tác trong và ngoài nước, chuyển giao công nghệ. “Sự tham gia tích cực của phụ nữ trong nghiên cứu, sáng tạo và phát triển nguồn nhân lực khoa học công nghệ góp phần thúc đẩy bình đẳng giới và phát triển bền vững”, PGS. TS Phạm Thị Thanh Ngà nhấn mạnh.
Nguồn: https://baophapluat.vn/nhung-nha-khoa-hoc-nu-cung-nguoi-nong-dan-vuon-minh-post550283.html
Bình luận (0)