OpenAI bị chỉ trích

Thông tin GPT-5 giải được 10 bài toán Erdős là chưa chính xác. Ảnh: Bloomberg.

OpenAI đang hứng chịu chỉ trích sau khi một số nhà nghiên cứu của công ty tuyên bố mô hình GPT-5 đã giải được 10 bài toán Erdős chưa từng được giải trước đây, nhưng sau đó phải rút lại vì thông tin sai lệch. Vụ việc khiến giới khoa học đặt câu hỏi về tính chính xác trong cách gã khổng lồ AI đưa ra truyền thông các kết quả nghiên cứu của mình.

Sự việc bắt đầu khi Kevin Weil, Phó Chủ tịch của OpenAI, đăng trên X rằng GPT-5 “đã tìm ra lời giải cho 10 bài toán Erdős và đạt tiến triển ở 11 bài toán khác”. Các bài toán Erdős là những giả thuyết nổi tiếng do nhà toán học Paul Erdős nêu ra, trong số đó vẫn còn nhiều bài chưa có lời giải trong hàng chục năm. Weil mô tả thành tựu này là bước tiến lớn của AI trong toán học.

Bài đăng nhanh chóng thu hút sự chú ý, trong đó có Demis Hassabis, Giám đốc điều hành Google DeepMind, người gọi đây là “điều đáng xấu hổ”. Yann LeCun, nhà khoa học AI trưởng của Meta, thậm chí mỉa mai rằng OpenAI đang “bị chính cơn cuồng GPT của mình nâng lên”.

Nhà toán học Thomas Bloom, người điều hành trang web tập hợp các bài toán Erdős, sau đó lên tiếng phản bác. Ông khẳng định việc OpenAI cho rằng GPT-5 giải được các bài toán chưa có lời giải là “hiểu lầm nghiêm trọng”. Theo ông Bloom, cụm từ “mở” trên trang web của ông chỉ có nghĩa là cá nhân ông chưa biết lời giải, chứ không đồng nghĩa với việc bài toán chưa từng được giải quyết.

“GPT-5 chỉ tìm ra các tài liệu hiện có mà tôi chưa biết đến”, Bloom nói.

Sau phản ứng dữ dội từ cộng đồng, các bài đăng liên quan đã bị xóa. Một trong những người ủng hộ tuyên bố ban đầu, Sebastien Bubeck, nhà nghiên cứu tại OpenAI, thừa nhận rằng GPT-5 không hề tạo ra các lời giải mới mà chỉ “tìm thấy tài liệu chứa lời giải có sẵn”. Tuy nhiên, ông cho rằng đây vẫn là kết quả đáng ghi nhận, bởi việc tìm kiếm tài liệu liên quan đến các vấn đề toán học phức tạp là công việc rất khó khăn”.

Sự cố này làm nổi bật vấn đề về truyền thông khoa học trong lĩnh vực AI, nơi những tuyên bố cường điệu dễ lan truyền hơn thực tế nghiên cứu. Giới chuyên gia cho rằng OpenAI, công ty đang chịu áp lực cạnh tranh và thương mại hóa, cần cẩn trọng hơn để tránh khiến công chúng hiểu sai về khả năng thực sự của mô hình.

Đằng sau tranh cãi, một điểm tích cực được nhiều chuyên gia đồng tình là GPT-5 đang cho thấy tiềm năng thực tế trong việc hỗ trợ nghiên cứu toán học. Mô hình có thể rà soát, phân loại và trích xuất các bài báo học thuật liên quan, đặc biệt hữu ích với những chủ đề có tài liệu phân tán hoặc thuật ngữ phức tạp.

Nhà toán học Terence Tao nhận định AI có thể đóng vai trò “trợ lý nghiên cứu toán học”, giúp rút ngắn thời gian tìm kiếm thông tin và phát hiện các hướng đi mới trong dữ liệu học thuật khổng lồ. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh AI chưa thể thay thế chuyên môn con người, vì việc kiểm chứng, tổng hợp và hiểu sâu bản chất vấn đề vẫn cần sự đánh giá của giới nghiên cứu.