Phát huy các giá trị di sản địa chất - bệ phóng cho du lịch Xứ Lạng

Tọa lạc ở vùng Đông Bắc Việt Nam, Công viên địa chất (CVĐC) toàn cầu UNESCO Lạng Sơn trải rộng trên gần 4.900 km². Với chủ đề “Dòng chảy sự sống nơi miền đất thiêng”, Công viên hội tụ các giá trị địa chất, cảnh quan, văn hóa đặc sắc, trở thành “bảo tàng tự nhiên sống động” được quốc tế công nhận, UNESCO chính thức công bố vào tháng 4/2025 và trao bằng công nhận ngày 02/6/2025.

Giá trị mang tầm quốc tế

Lạng Sơn sở hữu 24 hệ tầng địa chất, trong đó có 15 hệ tầng lần đầu tiên được xác lập tại Việt Nam. Nhiều dấu tích của sông ngầm cổ, hệ thống hang động đá vôi như hang Thẩm Khoách, hang Dơi, hang Lắc… minh chứng cho lịch sử kiến tạo hàng trăm triệu năm của trái đất. Điểm nhấn của công viên địa chất Lạng Sơn còn nằm ở các hóa thạch cổ sinh vật, độc đáo, cảnh quan núi non trùng điệp hòa quyện với thảm thực vật nguyên sinh.

Cùng với giá trị địa chất, Lạng Sơn là vùng đất mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa bản địa. Các điểm khảo cổ như: hang Thẩm Khuyên -Thẩm Hai, hang Kéo Lèng, hang Gió, hay quần thể hang động Nhị - Tam Thanh ghi nhận dấu tích người Việt cổ cách đây hàng vạn năm. Những công trình tín ngưỡng nổi bật như Đền Bắc Lệ, Chùa Tam Thanh, Đền Mẫu Đồng Đăng, Đền Mẫu Thoải gắn liền với tín ngưỡng thờ Mẫu, di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Phát huy các giá trị di sản địa chất - bệ phóng cho du lịch Xứ Lạng - Ảnh 2. — Trũng Na Dương - một “lòng chảo cổ đại” hiếm có

CVĐC toàn cầu UNESCO Lạng Sơn hiện quy tụ 38 điểm tham quan, được chia thành 4 tuyến du lịch độc đáo với các chủ đề hấp dẫn như: “Khám phá Thế giới Thượng ngàn”, “Hành trình về miền Thiên giới”, "Cuộc sống dân dã nơi trần thế", “Đường đến Thủy cung”,… Qua đó hình thành hệ sinh thái du lịch trải nghiệm, giáo dục, nghỉ dưỡng, mở rộng cơ hội thu hút du khách và nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Theo ông Nguyễn Đặng Ân, Giám đốc Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh, danh hiệu CVĐC toàn cầu UNESCO Lạng Sơn là cú hích để Lạng Sơn phát triển du lịch gắn với bảo tồn, đồng thời là chất xúc tác cho tăng trưởng kinh tế xanh, tạo việc làm, nâng cao sinh kế cho người dân địa phương.

Lộc Bình - hạt nhân phát triển du lịch sinh thái và đầu tư xanh

Là một trong những điểm trọng tâm thuộc CVĐC toàn cầu Lạng Sơn, huyện Lộc Bình đang nổi lên như “viên ngọc xanh” với đầy đủ tiềm năng phát triển du lịch sinh thái, văn hóa, cộng đồng và nghỉ dưỡng cao cấp.

Phát huy các giá trị di sản địa chất - bệ phóng cho du lịch Xứ Lạng - Ảnh 3. — Đoàn khảo sát tại điểm Thế giới Đầm hồ (thuộc điểm di sản số 35 - Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn)

Với diện tích hơn 1.000 km², địa hình đa dạng, khí hậu mát mẻ quanh năm, Lộc Bình hội tụ nhiều di sản địa chất quý giá. Nổi bật là khu vực trũng Na Dương - một “lòng chảo cổ đại” hiếm có, bao quanh bởi hệ núi đá vôi hùng vĩ, cùng hệ thống hang động, thác nước, rừng nguyên sinh tạo nên cảnh quan ấn tượng, tiềm năng lớn cho các sản phẩm du lịch khám phá và nghỉ dưỡng sinh thái.

Địa phương này còn sở hữu khu du lịch Mẫu Sơn, được ví như “Sa Pa của Đông Bắc” đang thu hút các nhà đầu tư lớn trong lĩnh vực du lịch nghỉ dưỡng, thể thao mạo hiểm và chăm sóc sức khỏe. Các điểm đến khác như điểm đứt gãy Khánh Xuân, thác Bản Khiếng, hồ Nà Cáy… đang được khảo sát để đưa vào chuỗi sản phẩm du lịch CVĐC.

Không chỉ có cảnh quan thiên nhiên, Lộc Bình còn là nơi sinh sống của nhiều cộng đồng dân tộc thiểu số như Tày, Nùng, Dao, Sán Chay… với các làn điệu dân ca Then, Sli, Lượn và lễ hội Lồng Tồng, Cầu Mùa, Tết Nhảy giàu bản sắc. Đây là nền tảng quý báu để phát triển du lịch cộng đồng, văn hóa, góp phần giữ gìn di sản và tạo sinh kế cho người dân.

Xác định rõ tiềm năng, tỉnh Lạng Sơn đã tổ chức nhiều chương trình khảo sát, hội thảo xúc tiến để định hướng xây dựng sản phẩm du lịch tại Lộc Bình. Đặc biệt, tại Hội nghị phát triển sản phẩm du lịch sinh thái huyện Lộc Bình (tháng 5/2025), ông Hoàng Xuân Thuận, Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Lạng Sơn khẳng định, hệ động - thực vật ở núi Mẫu Sơn và cả sinh vật cổ hóa thạch ở mỏ than Na Dương là những “kho báu” tự nhiên của Lộc Bình. Nơi đây hoàn toàn có thể trở thành cực tăng trưởng mới trong phát triển du lịch xanh, tạo sức lan tỏa cho toàn vùng, trở thành điểm nhấn thu hút du khách trong và ngoài nước trong thời gian tới.

Phát huy các giá trị di sản địa chất - bệ phóng cho du lịch Xứ Lạng - Ảnh 4. — Lãnh đạo Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Lạng Sơn làm việc với các đối tác quốc tế về hợp tác phát triển du lịch, quảng bá hình ảnh Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn. (Ảnh: Báo và Đài PTTH Lạng Sơn)

Bứt phá bằng xúc tiến đồng bộ và kết nối toàn cầu

Trong những năm qua, các cấp, ngành trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn đã và đang nỗ lực triển khai các hoạt động quảng bá, xúc tiến du lịch vùng CVĐC toàn cầu UNESCO Lạng Sơn. Trong đó, Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Lạng Sơn đã phối hợp với các đơn vị liên quan tăng cường quảng bá xúc tiến du lịch vùng CVĐC qua đa dạng hình thức tuyên truyền, tổ chức hội thảo giới thiệu điểm đến, tham gia các sự kiện quảng bá CVĐC trong và ngoài nước, đẩy mạnh liên kết xúc tiến thu hút nguồn lực xây dựng và phát triển mạng lưới đối tác CVĐC toàn cầu UNESCO Lạng Sơn.

Lạng Sơn cũng chủ động quảng bá hình ảnh CVĐC thông qua các diễn đàn, hội chợ quốc tế, phát triển ứng dụng công nghệ số, bản đồ du lịch thông minh, mô hình 3D cổ sinh vật, hệ thống biển chỉ dẫn và biểu tượng đặc trưng cho từng điểm di sản.

Tỉnh đặc biệt chú trọng đào tạo đội ngũ hướng dẫn viên, cộng tác viên địa phương, khuyến khích thanh niên tham gia bảo tồn di sản, ứng dụng chuyển đổi số trong xúc tiến du lịch. Các hoạt động như tập huấn “Phát huy vai trò thanh niên trong bảo tồn di sản địa chất” là minh chứng cho chiến lược phát triển bền vững, lấy cộng đồng làm trung tâm.

Phát huy các giá trị di sản địa chất - bệ phóng cho du lịch Xứ Lạng - Ảnh 5. — Định vị sản phẩm du lịch cốt lõi vùng Công viên địa chất (CVĐC) Toàn cầu UNESCO Lạng Sơn là sản phẩm du lịch địa chất (Con đường mòn địa chất, Bảo tàng thiên nhiên ở Điểm Thế giới đầm hồ Na Dương), du lịch mạo hiểm (thám hiểm hang động, hố sụt, Via Ferrata, vượt thác, trekking, zipline, chèo SUP, Kayak) và xác định sản phẩm du lịch vệ tinh là 38 điểm trên 4 tuyến du lịch CVĐC, Làng du lịch, Làng văn hóa du lịch trong vùng CVĐC Toàn cầu Lạng Sơn

Về lâu dài, Lạng Sơn định hướng xây dựng hệ sinh thái du lịch đa tầng: từ du lịch giáo dục, trải nghiệm, nghỉ dưỡng, đến sản phẩm chuyên biệt như du lịch thám hiểm địa chất, du lịch chăm sóc sức khỏe, nghỉ dưỡng núi cao. Các tuyến du lịch liên kết vùng cũng sẽ được đẩy mạnh, đặc biệt là kết nối với Hà Giang, Cao Bằng, Bắc Kạn, những địa phương cùng sở hữu CVĐC toàn cầu, tạo thành “hành lang di sản địa chất” độc đáo tại miền Bắc.

Song song với đó, tỉnh tiếp tục tăng cường hội nhập, hợp tác quốc tế, tham gia các hoạt động của Mạng lưới CVĐC Toàn cầu UNESCO, Mạng lưới CVĐC Khu vực Châu Á Thái Bình Dương, Mạng lưới CVĐC Toàn cầu Việt Nam… Qua đó, từng bước lan tỏa các giá trị địa chất đến với đông đảo du khách trong nước và quốc tế.

Với tầm nhìn chiến lược và sự đồng hành của người dân, doanh nghiệp, Lạng Sơn đang từng bước chuyển hóa danh hiệu CVĐC toàn cầu UNESCO Lạng Sơn thành động lực tăng trưởng mới. Đó không chỉ là hành trình bảo tồn di sản, mà còn là cơ hội để phát triển kinh tế xanh, thu hút đầu tư và đưa Lạng Sơn vươn mình trên bản đồ du lịch thế giới.

Nguồn: https://bvhttdl.gov.vn/phat-huy-cac-gia-tri-di-san-dia-chat-be-phong-cho-du-lich-xu-lang-20250611152431773.htm