Phát huy thế mạnh từ các khu kinh tế, khu công nghiệp

Mục tiêu tổng quát Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI xác định: Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh là động lực chính để phát triển KT-XH nhanh, bền vững trong giai đoạn mới. Trên cơ sở các định hướng, nền tảng đang có, bám sát các quy hoạch chiến lược, Quảng Ninh đang tích cực rà soát, thúc đẩy phát triển các KKT, KCN với mục tiêu tạo "bệ đỡ" để các động lực kinh tế mới phát triển.

Nền tảng vững chắc từ hạ tầng đồng bộ

Trong nhiều dấu ấn nổi bật của Quảng Ninh, minh chứng về tư duy và hành động đột phá thời gian qua chính là câu chuyện về chuyển đổi cơ cấu kinh tế. Tỉnh đã nhanh chóng giảm dần những ngành lệ thuộc nhiều vào tài nguyên khoáng sản, có tác động lớn đến môi trường để thúc đẩy các ngành có hàm lượng công nghệ cao, kinh tế tuần hoàn, thân thiện với môi trường và mang tính chất bền vững.

Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn không chỉ là sân bay thương mại, đây còn được quy hoạch, triển khai đầu tư trở thành trung tâm sửa chữa, bảo dưỡng máy bay hiện đại.

Cụ thể, trong gần một thập kỷ vừa qua, Quảng Ninh đã thực hiện rà soát, nhận diện cơ hội, thách thức, từ đó lập quy hoạch, báo cáo trung ương và đồng bộ các giải pháp thu hút đầu tư về tỉnh. Đến nay, Quảng Ninh đang hình thành 5 KKT với tổng diện tích 375.171ha và 10 KCN với tổng diện tích 3.913ha. Các KKT, KCN này ngày một mở rộng và phát triển, từng bước trở thành trung tâm sản xuất, logistics và dịch vụ công nghiệp quy mô lớn, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng GRDP.

Trong đó, 2 KKT ven biển gồm Vân Đồn và Quảng Yên đang được tỉnh ưu tiên đầu tư, phát triển trở thành KKT biển đa ngành, đa lĩnh vực, khu vui chơi giải trí, du lịch biển - đảo cao cấp, dịch vụ tổng hợp; là cửa ngõ giao thương quốc tế, tạo ra những sản phẩm độc đáo, khác biệt, hiện đại với chất lượng cao, có thương hiệu, khả năng cạnh tranh quốc tế; đô thị xanh, dịch vụ - cảng biển thông minh, hiện đại, thu hút các dự án chế biến, chế tạo công nghệ cao, công nghiệp sạch, công nghiệp thông minh, công nghiệp phụ trợ, thương mại…

Để chuẩn bị cho lộ trình này, với sức hấp dẫn riêng có, lợi thế về vị trí địa lý và biển đảo, trên cơ sở quy hoạch phát triển tổng thể, Quảng Ninh đã dành nguồn lực rất lớn để đầu tư nhiều công trình hạ tầng động lực, quan trọng như: Cảng hàng không quốc tế, Bến cảng cao cấp Ao Tiên, Đường ven sông, cùng nhiều công trình quan trọng khác đều được kết nối với trục cao tốc dọc tỉnh Hạ Long - Vân Đồn - Móng Cái tạo thành chuỗi công trình hiện đại, đồng bộ. KKT ven biển Vân Đồn đã thu hút được 63 dự án đầu tư, trong đó có 3 dự án FDI và 60 dự án trong nước với tổng vốn đầu tư là 13,9 triệu USD và gần 90.000 tỷ đồng. Còn tại KKT ven biển Quảng Yên, hiện đã thu hút được 15 dự án đầu tư bằng nguồn vốn ngoài ngân sách với tổng vốn đầu tư trên 16.000 tỷ đồng.

Sản xuất, lắp ráp ô tô tại Nhà máy ô tô Thành Công, Việt Hưng.

Còn tại 3 KKT cửa khẩu gồm Móng Cái, Hoành Mô - Đồng Văn và Bắc Phong Sinh, với tính chất đặc thù nằm trong hành lang kinh tế Côn Minh (Trung Quốc) - Hà Nội - Hải Phòng - Móng Cái - Phòng Thành (Trung Quốc)... 3 KKT này lại được đầu tư, xây dựng trở thành các trung tâm kinh tế thương mại cửa khẩu đa ngành; đô thị tổng hợp với không gian kiến trúc hiện đại, có bản sắc; cửa ngõ giao lưu hoạt động, trung chuyển thương mại quốc tế và đầu mối giao thương quan trọng, nơi thu hút, xúc tiến các hoạt động đầu tư kinh doanh trên cơ sở hệ thống cửa khẩu liên hoàn đồng bộ của Quảng Ninh và vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ.

Đối với 10 KCN hiện có như Đông Mai, Sông Khoai, Việt Hưng, Cái Lân, Texhong Hải Hà, Hải Yên… tỷ lệ lấp đầy trung bình đã đạt gần 60%. Tại đây, đang là nơi sản xuất, kinh doanh của gần 200 dự án, với tổng vốn đầu tư đăng ký gần 9,3 tỷ USD và trên 50.000 tỷ đồng, tổng số lao động khoảng 42.000 người. Mỗi năm, các sản phẩm từ các KCN này đã đóng góp rất lớn cho nền kinh tế của tỉnh với mức tăng trung bình đều trên 20%; bước đầu hình thành chuỗi công nghiệp quy mô lớn, có khả năng cạnh tranh quốc tế như: Dệt công nghệ cao, sản xuất ô tô, xe điện, cơ khí chế tạo, lắp ráp thiết bị điện, điện tử... trở thành động lực tăng trưởng chính của Quảng Ninh thời gian qua.

Theo Quy hoạch tỉnh Quảng Ninh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, bên cạnh 5 KKT, 10 KCN đang có, Quảng Ninh sẽ có thêm 13 KCN nữa được đặt tại các địa bàn trọng điểm, có vị trí thuận lợi và hạ tầng đồng bộ. Trước mục tiêu thu hút đầu tư hạ tầng kỹ thuật cho các KCN này, hiện Quảng Ninh đang tích cực chỉ đạo các sở, ban, ngành cùng chính quyền địa phương liên quan tập trung rà soát quỹ đất đã được quy hoạch, từ đó xây dựng danh mục dự án thu hút đầu tư, định hướng chiến lược thu hút nhà đầu tư vào triển khai đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật.

KCN Sông Khoai đã thu hút được 22 dự án FDI với tổng vốn đăng ký gần 3 tỷ USD, góp phần tạo việc làm cho khoảng 3.600 lao động.

Như vậy, nhìn tổng thể có thể thấy, Quảng Ninh đang sở hữu một quy hoạch, hạ tầng các KKT, KCN tương đối đa dạng, bài bản và đầy đủ, đáp ứng mọi nhu cầu đầu tư gắn với biển, cửa khẩu đến các trung tâm công nghiệp cao của cả nước. Quảng Ninh đang có một nền tảng vững chắc để thúc đẩy các ngành, lĩnh vực kinh tế liên quan đến chế tạo công nghệ cao, công nghiệp sạch, công nghiệp thông minh, công nghiệp phụ trợ, thương mại vốn đang là xu thế phát triển của thế giới hiện nay.

Hành động quyết liệt ngay từ đầu nhiệm kỳ

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI đặt mục tiêu, giai đoạn 2026-2030 tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân đạt 12%/năm, trong đó tỷ trọng công nghiệp chế biến, chế tạo trong GRDP đạt trên 18%, tỷ trọng kinh tế số trong GRDP đạt 30%... duy trì đà tăng trưởng kinh tế cao, ổn định trong dài hạn. Trong đó, động lực chính cho phát triển và tạo bứt phá mạnh mẽ về năng suất, chất lượng, hiệu quả, khả năng thích ứng, chống chịu và sức cạnh tranh của kinh tế địa phương sẽ là khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số...

Triển khai chương trình hành động ngay sau Đại hội, Quảng Ninh đã bắt tay ngay vào xây dựng Đề án xác lập mô hình tăng trưởng mới; quy hoạch, tổ chức lại không gian phát triển của tỉnh; tăng cường liên kết vùng và nội vùng phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Đặc khu Vân Đồn trở thành đặc khu kinh tế thế hệ mới ngang tầm khu vực và toàn cầu.

Theo đó, tỉnh đang hoàn thiện lập và báo cáo trung ương xây dựng, phát triển khu thương mại tự do tại tỉnh; thúc đẩy phát triển đặc khu Vân Đồn trở thành đặc khu kinh tế thế hệ mới ngang tầm khu vực và toàn cầu, là trung tâm công nghiệp giải trí, công nghiệp văn hóa có casino, du lịch biển đảo cao cấp, dịch vụ tổng hợp đẳng cấp quốc tế. Đẩy nhanh phát triển KKT ven biển Quảng Yên với vai trò là động lực tăng trưởng của tuyến phía Tây và của tỉnh. Thúc đẩy mạnh mẽ xây dựng, phát triển cửa khẩu thông minh tại Móng Cái, thúc đẩy triển khai khu hợp tác ngành nghề qua biên giới Móng Cái - Đông Hưng.

Để tiếp tục tạo kết nối mới, đa dạng, đồng bộ, hiệu quả, Quảng Ninh hiện đang nghiên cứu, triển khai thêm một số dự án, công trình trọng điểm như nâng cấp Quốc lộ 4B; đường sắt Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái; đường sắt cao tốc Hà Nội - Hạ Long; phát triển kinh tế di sản, kinh tế đêm, kinh tế đô thị; xây dựng hạ tầng giao thông, hạ tầng KT-XH đặc khu Vân Đồn và đặc khu Cô Tô đồng bộ hiện đại bảo đảm cả hai mục tiêu vừa thúc đẩy phát triển KT-XH, vừa củng cố, tăng cường vững chắc quốc phòng - an ninh.

Để tạo thuận lợi thúc đẩy thu hút đầu tư, tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh; xây dựng hạ tầng số, công nghệ thông tin tổng thể, liên thông, đồng bộ, hiện đại; hợp tác xây dựng năng lực dữ liệu, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, quản trị công theo mục tiêu dựa trên công nghệ và nền tảng số… nhằm xây dựng Quảng Ninh trở thành một trong những tỉnh tiên phong về ứng dụng và phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, tiêu biểu về cải cách hành chính.

KKT cửa khẩu Móng Cái sẽ trở thành các trung tâm kinh tế thương mại cửa khẩu đa ngành.

Đặc biệt, tận dụng tối đa các cơ chế, chính sách ưu đãi mà tỉnh Quảng Ninh đang được hưởng để thu hút hiệu quả, có chọn lọc các dự án công nghiệp thông minh, công nghệ cao, thân thiện với môi trường, có giá trị gia tăng lớn, quản trị hiện đại, sử dụng nhiên liệu tiết kiệm hiệu quả tài nguyên, đất đai, đóng góp lớn cho tăng trưởng ngân sách, trong đó, tập trung phát triển chủ yếu các ngành công nghiệp vào các KKT, KCN. Ưu tiên bố trí đủ nguồn lực từ ngân sách cho nhiệm vụ, kế hoạch phát triển KKT, KCN hàng năm theo đúng quy định pháp luật; đảm bảo lấy đầu tư công dẫn dắt, kích hoạt mọi nguồn lực hợp pháp của xã hội, nhất là thông qua hình thức đối tác công tư…

Trên nền tảng truyền thống đổi mới sáng tạo, trên đà những thành tựu đã đạt được và động lực từ các KKT, KCN, Quảng Ninh sẽ tiếp tục sử dụng "tư duy và hành động không cũ trước những lợi thế và nguồn lực "không mới" để tạo ra các động lực bền vững nhằm phát triển kinh tế nhanh, bền vững.

Đỗ Phương

Nguồn: https://baoquangninh.vn/kkt-kcn-dong-luc-de-phat-trien-kinh-te-nhanh-ben-vung-3383814.html