Phát triển hợp tác xã vùng dân tộc thiểu số

Xác định phát triển hợp tác xã (HTX) là “chìa khoá” giúp khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh các sản phẩm của địa phương, cũng như bảo tồn và phát huy bản sắc văn hoá của đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), những năm qua, huyện Tân Sơn đã phối hợp với các ngành chức năng triển khai nhiều chương trình, dự án hỗ trợ kinh tế HTX phát triển. Từ đó, góp phần nâng cao đời sống người dân, giảm tỉ lệ hộ nghèo trên địa bàn huyện.

HTX dịch vụ nông lâm nghiệp Xuân Đài mỗi năm cung ứng ra thị trường khoảng 3 tấn chè khô, doanh thu từ 160 - 170 triệu đồng/năm.

Tân Sơn là huyện miền núi có 32 dân tộc sinh sống tại 17 xã, đồng bào DTTS chiếm 83,5%. Thực hiện Chương trình 1719 giai đoạn 2021 - 2025, huyện đã tập trung rà soát, lựa chọn những đối tượng ưu tiên trong sản xuất nông, lâm nghiệp để đầu tư phát triển các mô hình liên kết sản xuất nhằm phát huy hiệu quả tiềm năng thế mạnh vùng miền cũng như nâng cao giá trị các sản phẩm địa phương. Theo đó, huyện đã tập trung nguồn lực hỗ trợ việc xây dựng, tạo lập thương hiệu sản phẩm cho một số mô hình HTX điển hình trên địa bàn thông qua các dự án như: "Nâng cao chất lượng chè xanh gắn với xây dựng thương hiệu chè Phú Thọ” của HTX sản xuất chè an toàn Long Cốc; “Nâng cao chất lượng chè xanh gắn với xây dựng thương hiệu chè xanh khu vực Vườn Quốc gia Xuân Sơn” của HTX dịch vụ nông, lâm nghiệp Xuân Đài; dự án “Liên kết chăn nuôi, chế biến tiêu thụ sản phẩm gà ủ muối Tân Sơn” của HTX chăn nuôi, sản xuất và chế biến gà ủ muối Tân Sơn.

Sản phẩm cam, quýt của HTX cây ăn quả và dược liệu Mường Kịt đã được hỗ trợ tạo lập, phát triển nhãn hiệu tập thể.

Đồng chí Nguyễn Cao Cường - Phó Chủ tịch UBND xã Xuân Đài cho biết: Là cây trồng chủ lực trên địa bàn xã, trước đây các mô hình trồng chè của địa phương phát triển theo quy mô nhỏ, diện tích phân tán, sản lượng và chất lượng không đồng đều nên hiệu quả kinh tế không cao. Thời gian qua, nhờ thụ hưởng các chính sách, dự án phát triển nông nghiệp thiết thực của tỉnh, địa phương đã vận động người dân tham gia mô hình sản xuất liên kết HTX và đầu tư trang thiết bị, máy móc để đồng bộ quy trình sản xuất chè. Hiện Xuân Đài đang duy trì hiệu quả mô hình HTX dịch vụ nông lâm nghiệp Xuân Đài với 36 thành viên; quản lý vùng trồng chè rộng 20ha tập trung tại 3 xã (Xuân Đài, Kim Thượng và Xuân Sơn). Năm 2023, sản phẩm “Chè sương sớm Xuân Sơn” của HTX đã được công nhận OCOP 3 sao, mỗi năm cung ứng ra thị trường khoảng 3 tấn chè khô, cho doanh thu từ 160 - 170 triệu đồng/năm; tạo việc làm thường xuyên cho nhiều lao động địa phương. Qua đó góp phần từng bước nâng tầm giá trị nông sản truyền thống, đặc trưng, tăng thu nhập người dân trên địa bàn.

Là tổ chức đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển phong trào HTX trên địa bàn tỉnh, thời gian qua, Liên minh HTX tỉnh cũng đã tích cực tư vấn, hỗ trợ các HTX vùng đồng bào DTTS củng cố hoạt động thông qua nhiều hình thức như: Tổ chức các lớp bồi dưỡng nâng cao nhận thức cho thành viên, người lao động trong HTX; hỗ trợ cơ sở vật chất, gian trưng bày giới thiệu sản phẩm; hỗ trợ nhãn mác, bao bì sản phẩm và xây dựng video tuyên truyền trên website bán hàng; hỗ trợ các HTX vay vốn ưu đãi tại các quỹ do Liên minh HTX tỉnh quản lý... Năm 2023, HTX cây ăn quả và dược liệu Mường Kịt (xã Kiệt Sơn, huyện Tân Sơn) là tổ chức được Liên minh HTX tỉnh hỗ trợ triển khai thực hiện dự án khoa học “Tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu tập thể Mường Kịt cho sản phẩm cam, quýt xã Kiệt Sơn, huyện Tân Sơn”.

Sản phẩm OCOP của các HTX trên địa bàn huyện tham gia trưng bày, quảng bá tại các hội chợ xúc tiến thương mại của tỉnh.

Anh Đặng Quang Tiệp - Giám đốc HTX cho biết: HTX thành lập năm 2021 hiện có 50ha cam quýt được trồng theo hướng hữu cơ, trong đó có 5ha trồng quýt Thái đã được chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP. Mô hình hiện đang phát triển ổn định nhưng quy mô sản xuất còn nhỏ lẻ, nhiều diện tích không theo quy hoạch nên chưa thể khai thác hết được tiềm năng, hiệu quả. Năm 2023, được Liên minh HTX tỉnh lựa chọn là đơn vị thực hiện dự án khoa học “Tạo lập, quản lý và phát triển nhãn hiệu tập thể Mường Kịt cho sản phẩm cam, quýt xã Kiệt Sơn, huyện Tân Sơn”. Thông qua dự án này, sản phẩm cam, quýt Mường Kịt sẽ được tạo lập đăng ký bảo hộ trí tuệ và được thiết lập bộ công cụ quản lý, sử dụng nhãn hiệu tập thể. Đây là cơ hội lớn cho các hộ gia đình sản xuất, kinh doanh “cam, quýt Mường Kịt” trong HTX xây dựng sản phẩm đặc trưng mang bản sắc văn hóa của địa phương, tránh nhầm lẫn với sản phẩm cam, quýt ở những vùng, địa phương khác, từ đó giúp tăng giá trị sản phẩm, nâng cao thu nhập cho người dân, góp phần phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.

Tân Sơn hiện có 41 HTX, trong đó có khoảng 30 HTX đang hoạt động hiệu quả. Doanh thu bình quân ước đạt 1 tỷ đồng/HTX/năm. Hiện các HTX thu hút khoảng 590 thành viên tham gia; tạo việc làm thường xuyên cho 548 lao động với mức thu nhập bình quân đạt 62,5 triệu đồng/người/năm. Trong tổng số 23 sản phẩm OCOP của huyện có 12 sản phẩm OCOP do HTX làm chủ thể, chiếm 52,2%.

Phát triển HTX là giải pháp kinh tế thiết thực góp phần nâg cao đời sống, bảo tồn văn hoá và phát triển bền vững cho vùng đồng bào DTTS Tân Sơn. Để hỗ trợ các mô hình HTX phát triển tương xứng với tiềm năng và thế mạnh, ngoài sự quan tâm, đồng hành, hỗ trợ từ chính quyền, các tổ chức đoàn thể, rất cần sự nỗ lực, chủ động của chính người dân trong việc đổi mới hoạt động sản xuất, đa dạng hoá sản phẩm đặc trưng, nắm bắt nhu cầu thị trường... để sản phẩm vùng cao đến gần hơn với người tiêu dùng, giúp các HTX phát triển bền vững; qua đó góp phần xây dựng huyện miền núi Tân Sơn ngày càng giàu đẹp, văn minh.

Bích Ngọc

Nguồn: https://baophutho.vn/phat-trien-hop-tac-xa-vung-dan-toc-thieu-so-229756.htm